Avrupa’nın geniş alanlarında tatlı su kaynaklarının hızla azalmakta olduğu belirlendi. University College London (UCL) tarafından gerçekleştirilen 2002-2024 dönemine ait uydu verileri analizi, güney ve orta Avrupa’da yer altı suyu, göller, nehirler ve toprak neminin dikkat çekici bir şekilde azaldığını ortaya koyuyor.
Uydu ölçümleri, suyun ağırlığında meydana gelen değişiklikler üzerinden hem yeraltı hem de yüzey suyu miktarını tespit ediyor. Araştırma sonuçları, kıtanın kuzey ve kuzeybatısında giderek artan nem oranlarının, güney ve güneydoğusunda ise hızla kuruma yaşandığını göstermekte. UCL’den Prof. Mohammad Shamsudduha, bu bulguların “iklim değişikliğinin açık izlerini yansıttığını” belirterek, politika yapıcılar için bir “uyarı” niteliği taşıdığını ifade etti.
YER ALTI SUYU DA TÜKENİYOR
Önemli bulgulardan biri, genellikle daha dayanıklı kabul edilen yer altı suyu rezervlerinin de hızlıca azaldığının doğrulanmasıdır. Özellikle İngiltere’de batı bölgeleri daha nemliyken, doğu bölgelerinde kuraklık gözlemleniyor. Yaz aylarında meydana gelen ani ve şiddetli yağışlar, suyun toprağa sızmadan yüzey akışına karışmasına neden olduğu için yeraltı suyu yenilenemiyor.
TARIM VE İÇME SUYU İÇİN KRİTİK
Avrupa genelinde su kullanımının azalmasına rağmen yer altı suyu kullanımı yüzde 6 oranında artış gösterdi. 2022 itibarıyla üye ülkelerde içme suyunun yüzde 62’si ve tarımsal su ihtiyacının üçte biri yeraltı kaynaklarından sağlanıyor. Bilim insanları, bu durumun sürdürülemez bir hale geldiği konusunda uyarılarda bulunuyor.
UCL ekibine göre kuraklık, gıda güvenliğini, tarımı ve yeraltı suyuna bağlı tüm ekosistemleri ciddi şekilde tehdit ediyor. Özellikle İspanya’da daralan su rezervleri, bu ülkeden büyük miktarda meyve ve sebze ithal eden İngiltere gibi ülkeler için önemli bir risk oluşturuyor.
SU STRATEJİSİ YETERLİ DEĞİL
Avrupa Komisyonu, su yönetimini güçlendirmeyi hedefleyen bir “su dayanıklılığı stratejisi” yürürlüğe koymuştur. Ancak uzmanlar, altyapı yenileimi, su kayıplarını azaltma ve suyun verimli kullanımına yönelik adımların yavaş ilerlediğini vurgulamaktadır.
Reading Üniversitesi’nden Prof. Hannah Cloke, İngiltere’nin 2026 yılına kadar sürebilecek bir kuraklık tehdidi ile karşı karşıya olduğunu hatırlatarak, büyük baraj projelerinin uzun sürede devreye gireceğini ve bu durumun krize hızlı bir çözüm sunmadığını dile getirdi. Cloke, ayrıca yeniden kullanım, su tasarrufu, yağmur suyu hasadı ve doğa tabanlı çözümler gibi yöntemlerin bir an önce yaygınlaştırılması gerektiğini vurguladı.
KURAKLIK KÜRESEL ÖLÇEKTE YAYILIYOR
Uydu verilerine göre, Avrupa’nın yanı sıra Orta Doğu, Güney Asya, Amerika’nın batısı ve Kanada’da da hızla kuraklık yayılmakta. İran’ın başkenti Tahran, “day zero” olarak adlandırılan, musluklardan hiç su akmayan günlere doğru yaklaşmakta. İran yönetimi, bu durumun başarısız olması halinde şehrin tahliyesinin bile gündeme gelebileceğini belirtmiştir.
