Anadolu, açık hava müzesi niteliğinde pek çok medeniyetin kalıntılarını bünyesinde barındırdığı için, bu topraklardan yurtdışına kaçırılan tarihi eserlerin geri getirilmesi amacıyla Kültür ve Turizm Bakanlığı tarafından yürütülen çalışmalar devam ediyor. Eser kaçakçılığı ile mücadele eden ekipler, bu kapsamda yoğun bir çaba sarf ediyor.
1980 yılından bu yana 19 farklı ülkede gerçekleştirilen 169 çalışma ile yurt dışında bulunan tarihi eserler takip edilmekte ve envantere kazandırılmaktadır.
En çok iade Almanya’dan
Kültür Varlıkları ve Müzeler Genel Müdürlüğü’nün verilerine göre, son 45 yıl içerisinde yurt dışına kaçırılan 26 bin 761 eser ve kültürel varlık, Türkiye’ye geri getirildi.
Bu eserlerin en çok iade alındığı ülkeler arasında Almanya, Hırvatistan, Bulgaristan, İngiltere, ABD ve Sırbistan sıralanıyor. Almanya’dan 8 bin 670, Hırvatistan’dan 4 bin 147, İngiltere’den 3 bin 748, Bulgaristan’dan 3 bin 61, ABD’den 2 bin 701 ve Sırbistan’dan 1865 eser geri kazandırıldı.
16. yüzyıla ait İznik çini karo da getirildi
Bu yıl, yurt dışında bulunan eserlerin Türkiye’ye geri getirilmesi amacıyla yürütülen çalışmalar aralıksız sürdü. 2025 yılında 110 eser ana vatanına döndürüldü. Kanada’da yaşayan bir bireyin, babasından miras olarak aldığını ifade ettiği Anadolu kökenli bir testi ile birlikte 2 kandil, 2 pişmiş toprak kap ve 1 pazubent, Ankara Anadolu Medeniyetleri Müzesi’nde koruma altına alındı.
Ayrıca ABD’den iade edilen, Antik Çağ’a ait bir lahdin Türkiye’ye döndüğü bildirildi. İngiltere’deki bir müzayedede tespit edilen, 2003 yılında Adana Ulu Camisi’nden çalınan 16. yüzyıla ait altı köşeli İznik çini karo da Ankara Etnografya Müzesi’nde koruma altına alındı.
757 yıllık el yazması
Bu yıl ABD’den gönüllü olarak geri alınan bir Bizans Dönemi çömleği, Ankara Anadolu Medeniyetleri Müzesi’nde muhafaza ediliyor. Ayrıca, 2000 yılında Yusuf Ağa Yazma Eser Kütüphanesi’nde yaşanan bir hırsızlık sonucunda çalınan 1268 tarihli el yazması Kitab Şerhu’l-Esma, Bahreyn Krallığı Uluslararası Yatırım Bankası Şeriat Denetim Kurulu Başkanı Nizam Muhammed Salih Yakubi tarafından Konya Yazma Eserler Bölge Müdürlüğü’ne bağışlandı. ABD’den getirilen Burdur Boubon Antik Kenti kökenli bronz Marcus Aurelius Heykeli de dikkat çekiyor. Ramazanoğlu Beyliği döneminde (1541) inşa edilen camiden çalınan İznik çinilerinin iadesi de İngiltere’den sağlandı; İmparator Maximianus, I. Constantinus, II. Constantinus ve Arcadius dönemlerinde basılmış 83 sikke de ABD’den geri getirildi.
Kadın ve erkek adak heykelcikleri
İsviçre’den iade edilen, Tunç Çağı’na tarihlenen kadın ve erkek adak heykelcikleri, granülasyon tekniğiyle yapılmış altın küpe, cam üfleme tekniği ile üretilen koku şişesi ve minyatür amphora formundaki cam şişe, Bodrum Sualtı Arkeoloji Müzesi’nde sergilenmeye başladı.
