Son yıllarda sosyal medya, yeni diyet akımlarıyla dolup taşıyor. Aralıklı oruç, ketojenik diyet, glütensiz beslenme gibi trendler, zayıflamak isteyenlerin dikkatini çekiyor. İkna edici öncesi-sonrası fotoğrafları ise bu akımların popülaritesini artırıyor. Ancak gerçek durum, sanıldığı gibi değil. Her yöntem herkeste aynı sonucu vermiyor; bazıları kısa sürede belirgin değişiklikler yaşarken, diğerleri aylarca denemelerine rağmen hala istedikleri sonuca ulaşamıyor.
Bu nedenle, popüler diyetlerin arka planını incelemek, doğru yöntemi seçmek ve bireylerin kendi bedenlerine uygun bir diyet planı oluşturmak büyük önem taşıyor. Bu bağlamda, Sağlık Bilimleri Üniversitesi Toplum Beslenmesi Ana Bilim Dalı Başkanı Doç. Dr. Elvan Yılmaz Akyüz ile görüştük.
Doç. Dr. Akyüz, bu tür diyetlerin tek başına uzun süre uygulanmasının bireylerde sağlık sorunlarına yol açabileceğini belirtiyor. Özellikle hipoglisemi riski taşıyan kişiler için ciddi sonuçlar doğurabileceğini vurgulayan Akyüz, diyetlerin uzman kontrolünde gerçekleştirilmesi gerektiğini ifade ediyor.
[Fotoğraf: Depo Photos]
Ketojenik Beslenme Tedavi Amaçlıdır
Ketojenik diyetin başlangıç noktasının tedavi amaçlı olduğunu belirten Doç. Dr. Akyüz, bu diyetin halk arasında yaygın kullanılan şeklinin, tedavi eden gerçek formundan farklılık gösterdiğini dile getiriyor. Akyüz, “Karbonhidrat alımını azaltarak yağ yakımını artıran bir diyet türü olarak ortaya çıktı, ancak halk arasında daha fazla protein içeren bir versiyonu yaygın. Temel amacı, vücuttaki yağları kullanmak ve yakmaktır,” diyor.
Glütensiz Beslenme Sağlıklı Bireyler İçin Risk Oluşturabilir mi?
Son günlerde öne çıkan bir diğer diyet ise glütensiz beslenme. Doç. Dr. Akyüz, glüten intoleransı olan bireyler için tasarlanan bu diyetin sağlıklı bireylerde zararlı etkiler yaratabileceğini belirtiyor. Akyüz, “Eğer bağırsaklarınızda glüteni sindirmekte bir sorun yoksa, glütensiz beslenmek zarar verebilir. Uzun süre glütensiz diyet uygulayan sağlıklı bireyler, glütenle karşılaştıklarında olumsuz reaksiyonlar geliştiriyorlar,” diye ekliyor.
[Fotoğraf: Getty Images]
Aralıklı Oruç Sanıldığı Kadar Masum Değil mi?
Aralıklı oruç, son yılların popüler beslenme yöntemlerinden biri haline geldi. Ancak bu yöntemin de diyet uzmanı kontrolünde uygulanması gerektiğini ifade eden Doç. Dr. Akyüz, “Aralıklı oruç, özellikle otofaji kavramının yaygınlaşması ile popülerlik kazandı. Ancak bireylerin tek başına uygulaması, ciddi sağlık sorunlarına yol açabilir,” diyor.
Aralıklı oruçta genel olarak 16 saat aç kalınarak 8 saatlik bir beslenme dönemi önerilmektedir. Ancak bu sekiz saat içerisinde sağlıklı seçimler yapılmazsa, istenilen faydayı elde edememekle birlikte sağlıksız sonuçlarla karşılaşmak da mümkün. Doç. Dr. Akyüz, bu diyetin bireylerin cinsiyetine ve yaşına göre farklılık arz ettiğini belirtiyor ve dikkatli olunması gerektiğinin altını çiziyor.
Diyet literatüründe en sağlıklı beslenme biçimi olarak kabul edilen Akdeniz tarzı beslenme, sebze ve bitkisel protein ağırlığı ile sağlıklı yağların tüketimini önermektedir. Doç. Dr. Akyüz, bunun yanı sıra fiziksel aktivite artırmanın da önemini vurguluyor.
Şok Diyet Yapmak Ne Kadar Doğru?
İki-üç günde kilo vermeyi vaat eden şok diyetler, sağlıklı bir şekilde zayıflamak için uygulanabilir mi? Doç. Dr. Akyüz, belirli hastalar için uzman gözetiminde şok diyetlerin kullanılabileceğini söyleyerek, “Uzun süre aynı kiloda kalan veya hızlı bir ameliyat süreci geçirecek kişiler için dikkatli bir şekilde uygulanabilir. Ancak fazla kilolarını kısa sürede vermeye çalışan bireyler, genellikle bu diyetleri yanlışlıkla uzun süre devam ettiriyorlar,” şeklinde konuşuyor.
Doç. Dr. Akyüz, bu tür diyetlerin bilinçsizce ve aşırı şekilde uygulanmasının, sağlıksız sonuçları beraberinde getirebileceğini ve kaybedilen kiloların hızla geri alınabileceğini vurguluyor.
[Fotoğraf: Depo Photos]
Kalıcı Kilo Vermenin Yolu: Yaşam Tarzı Değişikliği
Kilo vermede en önemli etkenin yaşam tarzı değişikliği olduğunu belirten Doç. Dr. Akyüz, sağlıklı ve kalıcı kilo vermenin en etkili yolunun Akdeniz diyeti tarzında beslenmek olduğunu dile getiriyor. Beslenme şeklini sebze ağırlıklı, bitkisel protein ve sağlıklı yağlarla destekleyerek oluşturmamız gerektiğini vurgulamakta fayda var. Ek olarak, fiziksel aktivitenin artırılması gerektiğini de belirtiyor.
