Almanya, Avrupa’nın en büyük ekonomisi olarak, İkinci Dünya Savaşı’ndan bu yana en derin kriziyle yüzleşiyor.
Ülkenin sanayi devleri, artan enerji maliyetleri, azalan ihracat talepleri ve küresel ticaret savaşlarının yarattığı “kusursuz fırtına” karşısında hayatta kalmaya çalışıyor.
Alman Sanayi Federasyonu (BDI) Başkanı Peter Leibinger, AFP’ye verdiği demeçte, ekonominin serbest düşüşte olduğunu ifade ederek Şansölye Friedrich Merz hükümetine acil önlem çağrısında bulundu.
BDI, sanayi üretiminin bu yılın sonuna kadar art arda dördüncü kez düşmesini beklediklerini ve mevcut durumun geçici bir dalgalanma değil, yapısal bir çöküş olduğunu vurguladı.
Leibinger, mayıs ayında göreve gelen Merz hükümetinin yeterli bir duruş sergileyemediğini belirtti.
“Almanya’nın rekabet gücünü artırmak için net önceliklere yönelik bir ekonomi politikası değişikliğine ihtiyaç var” diyen Leibinger, koalisyonun mevcut çabalarının yetersiz kaldığını dile getirdi.
Krizin merkezinde, Almanya’nın uzun yıllardır dayandığı ihracat odaklı ekonomik modelin çökmesi yer alıyor.
Financial Times’ın analizine göre, Çin, artık Alman malları için doyumsuz bir pazar olmaktan çıkıp, küresel ticarette güçlü bir rakibi haline geldi.
Frankfurt merkezli danışmanlık firması Thin Ice Macroeconomics’in kurucusu Spyros Andreopoulos, Çin’in Almanya’yı “kendi oyununda yendiğini” belirtti.
Çinli üreticilerin, sermaye mallarını Avrupalı rakiplerinden ortalama yüzde 30 daha ucuza sattığı ve kalite farkının neredeyse kapandığı kaydedildi.
Bu gelişmeler, ticaret dengelerine de yansıdı. Almanya, 2008 yılından bu yana ilk kez, bu yılın başından itibaren Çin ile sermaye malları ticaretinde açık vermeye başladı.
Otomotiv tedarikçisi Schaeffler’in CEO’su Klaus Rosenfeld, FT’ye yaptığı açıklamada, “Çinliler son yıllarda büyük teknolojiler konusunda daha proaktif ve tutarlı bir yaklaşım sergilediler” dedi.
Makine Mühendisleri Derneği (VDMA) verilerine göre, Çin’in Avrupa’ya makine ihracatı altı yılda kabaca iki katına çıkarak 40 milyar euroya ulaştı ve bu yıl 50 milyar euro’yu bulması bekleniyor.
ABD’DEN GELEN GÜMRÜK VERGİLERİ ÜRETİCİLERİ ZORA SOKUYOR
Alman sanayicileri, sadece Doğu’dan gelen rekabetle değil, Batı’dan gelen korumacı politikalarla da başa çıkmak zorunda kalıyor.
Donald Trump’ın ticaret politikaları ve gümrük vergileri, Alman ihracatçıları üzerinde önemli bir baskı oluşturdu. Yılın ilk dokuz ayında Almanya’nın ABD’ye ihracatı, yüzde 7,4 oranında düştü.
Aşağı Saksonya merkezli tarım ekipmanları üreticisi Krone Group, ABD’ye yönelik üretimini geçici olarak durdurmak zorunda kaldı.
Şirketin Yönetim Kurulu Başkanı Bernard Krone, metal bileşenlere getirilen ek vergilerin “şoke edici” olduğunu ifade etti.
Krone, yalnızca yüzde 15’lik manşet tarifenin bile, çiftçilerin kullandığı 170 bin dolarlık bir makinenin fiyatını yaklaşık 25 bin dolar artıracağını kaydetti.
Bu durumun müşteri açısından ciddi bir maliyet yarattığını belirten Krone, üretim rakamlarını aşağı yönlü revize etmek zorunda kaldıklarını açıkladı.
ABD, metal bileşenlere uyguladığı yüzde 50’lik vergiyi motosikletlerden vinçlere kadar 400’den fazla ürün kategorisine genişletti. Bu durum, çelik ve bakır alaşım kullanan Alman firmaları için karmaşık beyan kuralları ve ağır para cezaları tehdidini beraberinde getirdi.
KİMYA SEKTÖRÜNDE ÜRETİM DÜŞÜYOR
Krizin en belirgin yansımalarından biri kimya endüstrisinde yaşanıyor. BASF ve Bayer gibi devleri barındıran sektörde üretim, son otuz yılın en düşük seviyesine gerilemiş durumda.
Kimya Endüstrisi Derneği (VCI) Başkanı Wolfgang Grosse Entrup, sektörün birçok alanda mücadele içinde olduğunu vurguladı.
VCI verilerine göre, yılın üçüncü çeyreğinde kimyasal üretim bir önceki yıla kıyasla yüzde 4,3 oranında azaldı. Fabrikaların kapasite kullanım oranı yüzde 70 seviyelerine düştü ve ABD’ye satışlar yüzde 20, Asya’ya ise yüzde 12 oranında geriledi.
Grosse Entrup, düzenlenen basın toplantısında, “Üretim, satışlar, fiyatlar… Hepsi alarm veriyor” ifadelerini kullandı.
Merz hükümetinin sanayide bir iyimserlik ruhu yaratamadığını dile getiren Entrup, “Ekonomi hala durgun. Güveni yeniden tesis edecek bir strateji eksikliği söz konusu” şeklinde konuştu.
YEREL YÖNETİMLERİN BÜTÇELERİ DARALIYOR
Sanayideki krizin, Almanya’nın birçok zengin bölgesindeki yerel yönetmeleri de etkilediği görülüyor.
Örneğin, lazer ve takım tezgahı üreticisi Trumpf’un merkezi olan Ditzingen şehrinde yerel işletme vergisi gelirleri 2023 yılı itibarıyla yüzde 80 oranında azaldı.
Şehrin en büyük vergi mükellefi olan Trumpf, finansal kriz sonrası ilk kez zarar açıklayarak, satışlarının yüzde 16 düşüşle 4,3 milyar euroya gerilediğini aktardı. Şirket, iş gücünün yaklaşık yüzde 6’sını, yani 1200 kişiyi işten çıkarmak zorunda kaldı.
Ditzingen Belediye Hazinedarı Patrick Maier, “Gerçekten işlerin bu kadar kötüleşeceğini tahmin etmemiştim” dedi.
Maier, şehrin bütçesinin yıllarca açık vereceği ve bir yapısal krizle karşı karşıya bulunduklarını belirtti.
Belediye, yeni itfaiye istasyonu inşası, yol iyileştirme çalışmaları ve bisiklet yolları gibi projeleri rafa kaldırmak zorunda kaldı.
Maier, “Sadece halihazırda devam eden projeleri tamamlama çabasındayız. İptal edilen projeler uzun bir süre gündemden düşmeyecek” diye konuştu.
İŞSİZLİK VE GÜVEN KAYBI ARTIYOR
Sanayi üretimindeki düşüş, istihdam piyasasında da olumsuz etkiler yaratmaya başladı. Şubat 2022’den bu yana geçen 44 ayın 37’sinde işsiz sayısı artarak 3 milyon sınırına yaklaştı.
İşsizlik oranı yüzde 5,1’den yüzde 6,3’e fırladı.
Volkswagen, Porsche, Mercedes-Benz ve Bosch gibi büyük firmalar, binlerce kişilik işten çıkarma planlarını açıkladı.
ZEW Enstitüsü’nün anket sonuçlarına göre, yatırımcı güveni Kasım ayında beklenmedik bir şekilde azalma gösterdi. Enstitü Başkanı Achim Wambach, genel ruh halinin, Almanya’nın ekonomi politikasının sorunları çözme kapasitesine dair bir güven kaybıyla şekillendiğini dile getirdi.
Porsche Consulting danışmanlık şirketinden Dirk Pfitzer ise Alman mühendisliğindeki krizin ivme kazandığına dikkat çekti ve bu durumu döngüsel olmayan bir etki olarak değerlendirdi.
