James Webb Uzay Teleskobu (JWST), evrende gerçekleştirdiği keşifler kapsamında Boğa takımyıldızında bulunan HH30 protostarının etkileyici detaylarını ilk kez ortaya koydu.
Hubble Uzay Teleskobu tarafından ilk defa tespit edilen bu genç yıldız, JWST’nin güçlü kızılötesi algılama teknolojisi sayesinde daha önce hiç görülmemiş bir derinlikte incelendi.
Yeni doğan bir yıldızın oluşum evresini gözler önüne seren bu buluş, gezegenlerin meydana gelmesiyle ilgili kıymetli bilgiler sunmakta.
KONUMU VE ÖZELLİKLERİ
HH30, Boğa takımyıldızında, dünyadan yaklaşık 450 ışık yılı uzaklıktaki LDN1551 adlı kararmış moleküler bulut içinde yer alan bir sistemdir. Yoğun gaz ve toz diski ile çevrelenmiş durumda olan bu sistem, henüz oluşum aşamasında olan bir yıldız barındırmaktadır. HH30, Herbig-Haro nesnesi olarak tanımlanan parlak bir nebula olup, yeni yıldızlardan yayılan hızlı iyonize gaz jetlerinin çevresindeki maddeyle çatışarak oluşmaktadır.
DETAYLI İNCELEMELER
JWST’nin güçlü kızılötesi sensörleri, HH30’un yapısını kapsamlı bir şekilde incelemeye olanak tanıdı. Elde edilen görüntüler, protostardan dışarı fırlayan gaz ve tozdan oluşan koni şeklindeki akışın yanı sıra çok dar bir jet akımını da gün yüzüne çıkardı. JWST’nin hassas ekipmanları, protostardaki toz taneciklerinin hareketlerini izleme olanağı sağladı.
TOZ TANECİKLERİ VE GEZEGEN OLUŞUMU
HH30’un yapısındaki gaz ve toz akışlarının dinamikleri, ALMA teleskobu ile gerçekleştirilen gözlemlerle daha da netlik kazandı. Araştırmalar, daha büyük toz taneciklerinin disk içinde hareket ederek ince bir tabaka oluşturduğunu göstermektedir. Bu süreç, gezegenlerin oluşumu açısından kritik bir aşama olarak değerlendiriliyor; çünkü toz tanecikleri bir araya gelerek daha büyük kayaçların ve nihayetinde gezegenlerin oluşumuna katkı sağlamaktadır.
JET AKIMI VE BİLİMSEL KANITLAR
HH30’un merkezinden çıkan ince ve hızlı bir jet, yapılan gözlemlerle net bir şekilde tespit edildi. Bu jetin etrafında daha geniş bir koni şeklinde gaz akışının bulunduğu gözlemlenmiş olup, elde edilen veriler yalnızca HH30’un oluşumu hakkında bilgi vermekle kalmıyor, aynı zamanda güneş sistemimizin ve diğer gezegen sistemlerinin doğumu hakkında da kıymetli veriler sunuyor.
