Hazine ve Maliye Bakanlığı’nın verilerine göre, girişim sermayesi fonlarına kaynak aktarımını düzenleyen bireysel katılım sermayesi sistemi, 2012 yılının Haziran ayında yürürlüğe girdi. Bu sistem, uygulama yönetmeliğinin 2013 yılının Şubat ayında devreye girmesiyle faaliyet göstermeye başladı ve ilk yatırım ise Haziran 2013’te yapıldı.
Bireysel katılım yatırımcıları, Bakanlık tarafından akredite edilmiş ağlar aracılığıyla lisans ve yatırım başvurusu gerçekleştirme imkânına sahip. Bu süreçte, iptal edilen lisanslar hariç olmak üzere toplamda 1143 melek yatırımcı lisansı düzenlendi. Bu lisansların 625’i şu anda aktif durumda bulunuyor. Uygulama çerçevesinde, 2023 yılının ilk çeyreğinde 20 yeni lisans verilmiştir.
Yapılan analizler, lisans başvurularının yüzde 69,03’ünün yüksek gelir veya servet sahibi bireyler tarafından yapıldığını, yüzde 30,97’sinin ise tecrübeli yatırımcılara ait olduğunu göstermektedir.
Türkiye’de, Haziran 2013’ten bu yana melek yatırım ağları aracılığıyla başlangıç veya büyüme aşamasındaki 98 girişime toplamda 264 yatırımcı tarafından 65 milyon 691 bin lira sermaye aktarılmıştır. Bu yılın ilk çeyreğinde ise 27 yatırımcı, 17 girişime 20 milyon 248 bin lira tutarında sermaye sağlamıştır. Geçen yılın aynı döneminde, 19 melek yatırımcı tarafından 7 yatırım için sadece 4 milyon 416 bin lira transfer edilmişti. Bu yılki verilere bakıldığında, melek yatırımcılara aktarılan miktarın geçen yılın ilk çeyreğine göre yaklaşık 4,5 kat arttığı görülmektedir.
Yatırım talebinde bulunan işletmelere göre dağılım incelendiğinde, bugüne kadar İstanbul’da 87, Ankara’da 4, İzmir ve Kırıkkale’de ikişer, Konya, Bursa ve Kocaeli’de ise birer firma için yatırım başvurusu yapılmıştır.
Yatırım yapılan şirketlerin yüzde 54’ü, 5’ten az ortaklı
Yatırım yapılan işletmelerin yapısı incelendiğinde, yüzde 54’ünün 5’ten az ortağı olduğu, yüzde 18’inin 5 ile 10 arasında, yüzde 28’inin ise 10’dan fazla ortağı bulunduğu tespit edilmiştir.
Melek yatırımcılar tarafından yönlendirilen sektörler arasında “bilgisayarla ilgili faaliyetler” ilk sırada yer almaktadır. Bu sektörü “bilgisayar yazılım danışmanlığı” ve “mühendislik ile fen bilimleri alanında araştırma ve deneysel geliştirme” faaliyetleri takip etmektedir. Bu alanların ardından “veri tabanı faaliyetleri” ve “tıbbi araç ve gereçler, ölçme, kontrol, test ve navigasyon amaçlı cihazların imalatı” gibi da önemli sektörler bulunmaktadır.
