Trafik kazaları, cerrahi müdahaleler, doğum sırasında yaşanan zorlayıcı durumlar ve kan hastalıkları gibi pek çok acil sağlık durumu, her gün binlerce insanın hayatta kalmak için kana ihtiyaç duymasına neden olmaktadır. Bu bağlamda, kan bağışı insan hayatı için kritik bir destek sunar. Ancak laboratuvar ortamında üretilemeyen kanın tek kaynağı, gönüllü bağışçılardır. Düzenli kan bağışında bulunmak, yalnızca insani bir sorumluluk değil, aynı zamanda toplum sağlığının devamlılığı açısından büyük önem taşımaktadır.
Türkiye’de gönüllü kan bağışını yönlendiren ve bu alanda tek yetkili kurumu olan Türk Kızılay, her gün binlerce hastaya ulaşarak bir yaşam köprüsü işlevi görüyor. Kızılay’ın oluşturduğu geniş kan bağışı ağı, sadece bireylerin değil, tüm sağlık sisteminin de desteklenmesine katkı sağlıyor. Kan Bağışı Haftası nedeniyle, Türkiye’de kan temini konusundaki gelişmeleri ve Kızılay’ın bu alandaki faaliyetlerini daha yakından inceleyelim.
4 ayda yaklaşık 1 milyon ünite kan toplandı
Kızılay, 2025 yılının Ocak-Nisan döneminde toplamda 965 bin 174 ünite kan topladı. Bu bağışların 939 bin 455’i gönüllü bağışçılar sayesinde gerçekleştirildi. Bağışçıların cinsiyete göre dağılımı ise erkeklerin %87, kadınların ise %13 oranında katkıda bulunduğunu göstermektedir.
Bağışçı profiline bakıldığında, en yüksek katılımın 20-21 yaş grubundan geldiği görülüyor. Toplam bağışların %18’i 18-24 yaş, %53’ü 25-44 yaş aralığında, %29’u ise 45-70 yaş grubundadır. Ayrıca, 2025’in ilk dört ayında 275 bin 263 kişi, ilk kez kan bağışında bulunarak gönüllü bağışçı havuzuna katıldı.
Nisan ayında tarihi rekor
2025 yılının Nisan ayında toplanan 297 bin 666 ünite kan, Kızılay’ın tarihindeki en yüksek aylık bağış rakamı oldu. Bu sayede belirlenen 268 bin 500 ünite hedefine %11 oranında bir fazlalıkla ulaşarak önemli bir başarıya imza atıldı.
Kızılay, Türkiye genelindeki yaklaşık bin 200 hastaneye güvenli kan ve kan bileşenleri ulaştırmak amacıyla günde ortalama 9 bin ünite bağış almayı hedefliyor. Kan ürünlerinin raf ömrünün kısa olması sebebiyle düzenli ve kesintisiz bağış almak, hastaların tedavi süreçlerinin aksamaması açısından son derece önemlidir.
Kan bağışı nasıl yapılıyor?
Kan bağışı süreci düşündüğünüzden çok daha kolay ve zahmetsizdir. Gönüllüler, en yakın bağış noktasını öğrenmek için “www.kanver.org” adresini ziyaret edebilir. Ayrıca, Türk Kızılay Mobil Kan Bağışı uygulaması, 168 numaralı ücretsiz çağrı merkezi veya E-Nabız sistemi de kullanışlı bir hizmet sunmaktadır.
Randevu alındıktan sonra kan bağış noktalarında kısa bir form doldurulması gerekmektedir. Ardından doktor tarafından yapılan sağlık kontrolü ile bağış yapmanın uygun olup olmadığı belirlenir. Uygunluk onaylandıktan sonra, kan bağışı süreci başlayacaktır. Erkekler her 3 ayda bir, kadınlar ise 4 ayda bir kan bağışında bulunabilmektedir.
Kızılay, tüm kan gruplarındaki stok seviyesini güvenli bir düzeyde tutabilmek için toplumun her kesiminden düzenli bağış yapmalarını talep etmektedir.
TÜRKÖK’e 13 bine yakın bağış yapıldı
Kan bağışının yanı sıra, yaşamı yeniden canlandıran kök hücre bağışında da kayda değer gelişmeler yaşanıyor. 2025’in ilk dört ayında 12 bin 709 kişi, Türkiye Kök Hücre Koordinasyon Merkezi Projesi (TÜRKÖK) için yeni bağışçı adayı olarak kayıt yaptırdı. Böylelikle, aktif kök hücre bağışçı adayı sayısı 1 milyon 180 bin 716’ya yükseldi.
