TCMB, Nisan Ayı Fiyat Gelişmeleri Raporu’nu kamuoyuna duyurdu.
Rapora göre, yıllık enflasyon enerji ve temel mal gruplarında artış gösterirken, diğer gruplarda ise bir düşüş gözlemlendi. Aylık bazda en belirgin fiyat artışları enerji ve temel mal gruplarında yaşandı.
Enerji grubundaki fiyat yükselişi, konut elektrik tarifelerinde yapılan düzenlemelerle ilişkilendirilirken, uluslararası ham petrol fiyatlarındaki gerileme, döviz kurlarındaki dengelenmeyle kısmen sınırlı kaldı. Aylık enerji grubu enflasyonunu etkileyen bir diğer unsur da akaryakıt fiyatlarındaki düşüş oldu. Türk lirasındaki değer kaybı ise, özellikle dayanıklı tüketim malları gibi temel mal fiyatları üzerinde belirgin bir etki yarattı.
Gıda grubundaki fiyat artışının bir önceki aya kıyasla yavaşladığı raporda yer alıyor; bu durum büyük ölçüde sebze fiyatlarındaki düzeltmeden kaynaklandığı ifade ediliyor.
Giyim ve ayakkabı alt grubunda ise, sezon geçişinin etkisiyle fiyat artışları, geçmiş yıllara kıyasla daha güçlü bir seyir izledi. Hizmet grubunda aylık fiyat artışı bir miktar artarken, bu artışın büyük bir bölümü bayram dönemi nedeniyle ulaştırma hizmetlerindeki belirgin fiyat yükselmelerinden kaynaklandı. Lokanta-otel grubunda da benzer şekilde kırmızı et fiyat gelişmelerinin etkisi hissedildi. Aylık üretici enflasyonu, bir önceki aya göre artarken, yıllık üretici enflasyonu düşüş eğilimini sürdürdü. Mevsimsellikten arındırılmış B ve C endekslerinin aylık artışları güçlendi, ancak yıllık artış oranlarında gerileme gözlemlendi.
Tüm veriler değerlendirildiğinde, nisan ayında enflasyonun ana eğiliminde bir artış olduğu görülüyor. Yıllık tüketici enflasyonu incelendiğinde, enerji ve temel mal gruplarının katkılarının sırasıyla 0,45 ve 0,35 puan arttığı, buna karşılık hizmet, alkol-tütün, altın ile gıda ve alkolsüz içeceklerin katkılarının sırasıyla 0,40, 0,34 ve 0,30 puan azaldığı kaydedildi.
Mevsimsellikten arındırılmış verilerle yapılan aylık artışlar, tüketici fiyatlarında yatay bir seyir izlerken, B ve C endekslerinde güçlendi. B endeksini oluşturan gruplarda, temel mal ve işlenmiş gıda fiyatlarının kayda değer şekilde yükseldiği gözlemlendi.
TCMB’nin izlediği göstergeler, nisan ayında enflasyonun ana eğiliminde aylık bazda bir artış yaşandığını, üç aylık ortalamalarda ise yatay bir seyir sergilendiğini ortaya koydu. Hizmet grubunda aylık fiyat artışı yüzde 3,00 olarak gerçekleşti ve grup yıllık enflasyonu 1,74 puanlık bir azalışla yüzde 54,60 seviyesine geriledi.
Yıllık enflasyonun tüm alt gruplarda gerilediği raporda yer alıyor. Aylık bazda bayram etkisiyle ulaştırma hizmetlerinde fiyatlar yüzde 5,75 oranında yükseldi. Bu artış, kara yolu ve hava yolu ile yolcu taşımacılığındaki belirgin yükselişlerden kaynaklandı. Kira aylık enflasyonu da son iki ayda gözlemlenen zayıflama eğilimini, sözleşme yenileme oranlarındaki düşüşle sürdürerek yüzde 3,20 olarak kaydedildi.
Nisan ayında, lokanta-otel grubundaki aylık enflasyon, hem yiyecek hem de konaklama hizmetleri nedeniyle yükseldi. Yiyecek hizmetleri üzerindeki kırmızı et fiyatları ve konaklama hizmetlerindeki Türk lirasındaki değer kaybı etkili oldu. Eğitim hizmetlerinde ise yüzde 2,28 ile yılın en düşük aylık artışı kaydedildi.
Haberleşme grubundaki aylık enflasyon ise yüzde 0,38 ile ılımlı bir seyir izlemeye devam etti. Nisan ayında temel mal grubunda fiyatlar Türk lirasındaki zayıflamanın etkisiyle yüzde 3,74 artış gösterirken, grup yıllık enflasyonu 0,89 puanlık bir artışla yüzde 20,28 oldu. Diğer temel mallar alt grubunda yıllık enflasyon gerilerken, dayanıklı mal ve giyim ile ayakkabı alt gruplarında artış kaydedildi.
Dayanıklı tüketim mallarında fiyat artışı, aylık yüzde 3,43 ile önceki aya göre önemli bir güçlenme gösterdi. Bu yükselişte, kur geçişkenliği yüksek olan otomobil fiyatları (yüzde 4,68) ön plana çıktı. Mobilya grubunda da yüksek bir aylık artış (yüzde 4,42) gözlemlenirken, beyaz eşya fiyatları nisan ayında daha yatay bir seyir izledi. Giyim ve ayakkabı fiyatlarındaki düşüş ise sezon geçişi nedeniyle son yılların en yüksek Nisan ayı artışını (yüzde 6,57) kaydetti. Diğer temel mallardaki aylık enflasyon da yüzde 2,38 ile yükseliş gösterdi.
Enerji fiyatları nisan ayında yüzde 4,32 artarken, grup yıllık enflasyonu 6,13 puanlık bir artışla yüzde 48,11 oldu. Raporda destac edilen bir diğer önemli nokta, Son Kaynak Tedarik Tarifesi uygulaması kapsamında elektrik fiyatlarının nisan ayında yüzde 20,80 artması oldu; bu ayarlamanın mayıs ayındaki etkileri de göz önünde bulundurulmalı.
Akaryakıt fiyatları ise Türk lirasındaki zayıflamaya rağmen, uluslararası ham petrol fiyatlarındaki belirgin düşüşle birlikte yüzde 0,36 geriledi. Şebeke suyu fiyatları ise nisan ayında aylık yüzde 1,66 yükseldi.
Gıda ve alkolsüz içecekler grubu fiyatları nisan ayında yüzde 2,01 artış gösterirken, yıllık enflasyon 1,03 puan düşüşle yüzde 36,09’a geriledi. İşlenmemiş gıda alt grubunda yıllık enflasyon 2,51 puan düşüşle yüzde 37,06, işlenmiş gıdada ise 0,39 puan yükselerek yüzde 35,35 oldu. Nisan ayında işlenmemiş gıda fiyatları, taze meyve, kırmızı et ve yumurta gibi kalemlerde yüksek artışlar gösterirken, sebze fiyatlarındaki gerileme söz konusu oldu.
İşlenmiş gıda alt grubundaki fiyatlar ise nisan ayında yüzde 2,04 artış kaydedildi. Bu artışta ekmek, tahıllar, katı-sıvı yağlar, konserve sebze ürünleri ve şekerleme gibi kalemlerin etkili olduğu belirtildi.
Yurt içi üretici fiyatları nisan ayında yüzde 2,76 artarken, yıllık enflasyon yüksek baz etkisi nedeniyle 1,00 puan düşerek yüzde 22,50 seviyesine geriledi. Bu süreçte ana sanayi gruplarındaki fiyat artışları ise; sermaye, ara malı, dayanıksız tüketim, dayanıklı tüketim malı ve enerji gruplarında sırasıyla yüzde 3,69, yüzde 3,08, yüzde 2,78, yüzde 1,36 ve yüzde 0,61 olarak kaydedildi.
Aylık fiyat gelişmeleri sektörler bazında incelendiğinde, diğer mamul eşya, metal cevherleri, kağıt ve kağıt ürünleri, motorlu kara taşıtları ve tütün ürünleri fiyat artışlarıyla öne çıkan gruplar arasında yer aldı.
