Et ve Süt Kurumu (ESK), 2021-2022 dönemine ait mali durumunu TBMM Kamu İktisadi Teşebbüsleri (KİT) Komisyonu’nda görüştü.
ESK Yönetim Kurulu Başkanı ve Genel Müdür Vekili Melik Daloğlu, komisyonda yaptığı sunumda, tarım ve hayvancılık sektörünün Türkiye için ekonomik ve sosyal kalkınmada hayati bir rol oynadığını vurguladı.
Daloğlu, dünya nüfusunun artışı, iklim değişikliği ve Avrupa Birliği’nin Yeşil Mutabakatı’nın etkisiyle gelecekte hayvansal üretiminde azalmaların yaşanmasının beklendiğini belirtti. Aynı zamanda, artan jeopolitik gerilimlerin gıda tedarik zincirinde yarattığı zorlukların tarımsal üretimi de olumsuz etkileyebileceğine dikkat çekti.
Türkiye’de sosyal ve ekonomik faktörlerin yanı sıra kentleşme, turizm potansiyeli ve dış ticaret hacmindeki büyüme gibi unsurlar nedeniyle hayvansal ürünlere olan talebin artış gösterdiğini ifade eden Daloğlu, kurumu tarafından et ve süt sektöründe sürdürülen düzenleme faaliyetlerine de değindi. “Arz fazlalığı olduğu dönemlerde alım müdahaleleri yaparken, arz açığı dönemlerinde piyasaya ürün sevk ederek müdahale ediyoruz. Bu süreçler içerisinde önceliğimiz, üreticilerin maliyetlerini dikkate alırken tüketicileri de koruyacak makul fiyat politikaları uygulamaktır.” şeklinde konuştu.
2022 yılında kurumun 706 milyon lira zarar ettiğini açıklayan Daloğlu, 2023 için zarar tahmininin 550 milyon lira, 2024 için de 11 milyar lira kar hedeflendiğini belirtti.
Ayrıca, kurumun 2022 yılı itibarıyla tüm banka kredilerinin ödendiğini ve sonradan kredi kullanılmadığını söyleyen Daloğlu, Hazine ve Maliye Bakanlığı’na 2024’te yaklaşık 5 milyar lira, 2025’te ise 8,5 milyar lira olmak üzere toplamda 13,5 milyar lira kurumlar vergisi, temettü ve gelir vergisi ödenecek ifadelerini kullandı.
“Geçen yıl 100 bin ton kırmızı et piyasaya arz edildi”
ESK’nin, 2023 yılında fiyat dalgalanmalarını dengelemek amacıyla kesimlik sığır ve sığır karkas ithalatına başladığını açıklayan Daloğlu, “Bu kapsamda, 2023’te yaklaşık 64 bin ton, 2024’te ise yaklaşık 100 bin ton kırmızı et piyasaya arz edilmiştir. Piyasanın ihtiyaçları doğrultusunda et arzı sürmektedir.” dedi. Ayrıca, üreticilere besilik materyal sağlamak ve planlı üretimi desteklemek amacıyla 2024 ve 2025 yıllarında besilik büyükbaş hayvan ithalatı yetkisinin verildiğini aktardı. 2024 yılı için 11 bin 131 ayrı besiciye 545 bin baş hayvan teslim edildiğini belirtti. 2025 yılı içinse besilik hayvan alım sürecinin devam ettiğini ifade etti.
Daloğlu, kurumun 2016 yılından bu yana süt piyasası düzenlemesi yürüttüğüne de dikkat çekerek, çiğ süt arz fazlasının, süt üreticisi birlikleriyle yapılan anlaşmalar çerçevesinde Ulusal Süt Konseyi’nin belirlediği fiyattan satın alındığını belirtti. Bu faaliyetlerle 2016’dan 2024’e kadar üreticilere 1,7 milyar lira ödeme yapıldığını açıkladı. 2024 yılında 54 bin ton, 2025 yılında ise yaklaşık 200 bin ton çiğ süt üreticilerinden alınarak tereyağı, süt tozu ve krema üretildiği bilgisini verdi. Süt piyasası düzenleme faaliyetlerinin piyasa ihtiyaçları doğrultusunda devam ettiğine vurgu yaparak, kamu yararını gözeterek hayvancılık sektöründe düzenleyici ve destekleyici görevlerine kararlılıkla devam edeceklerini belirtti.
TBMM’deki görüşmelerin ardından ESK’nın 2021-2022 yıllarına ait hesapları onaylandı.
