Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın yaptığı açıklamalarla ön plana çıkan kenevir, stratejik ürünler arasında yer almakta ve Tarım ve Orman Bakanlığı’nın koordinasyonunda yürütülen çalışmalar sayesinde üretimi ve verimliliği artırılmaktadır.
Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) verilerine göre, ülke genelinde kenevir üretimi ile bu alandaki faaliyetler son dönemde belirgin bir artış göstermiştir.
Kenevir tohumu üretimi, geçen yıl bir önceki yıla göre yaklaşık yüzde 70 artışla 327 tondan 556 tona yükselmiştir. Bu rakam, 2020’de 273 ton seviyesindeydi. Son beş yıl içinde kenevir tohumu üretimi toplamda 1335 tonu bulmuştur.
Kenevir lifi üretiminde de benzer bir artış kaydedilmiştir. 2020 yılında 9 ton olan üretim, 2021’de 21 ton, 2022’de 31 ton ve 2023 yılında 359 ton olarak hesaplanmıştır. Geçen yıl kenevir lifi üretimi bir önceki yıla göre yüzde 238,7 artışla 1216 tona ulaşmıştır.
Kenevir ekili alanlarda da önemli artışlar gözlemlenmiştir. Kenevir lifi ekili alan, 2020’de 101 dekar iken geçen yıl 8 bin 845 dekara çıkmıştır. Kenevir tohumu ekili alan ise 4 bin 252 dekardan 7 bin 206 dekara yükselmiştir.
İlaçtan tekstile kadar projeler geliştiriliyor
Stratejik bir ürün olarak nitelendirilen kenevirin üretimi, Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın bu konuda başlatılan çalışmaları duyurmasının ardından artmaktadır. Tarım ve Orman Bakanlığı koordinesinde kenevir alanlarına yönelik çalışmalar yoğunlaşmış, ilgili kurum ve kuruluşlar da yeni projelere yönelmiştir.
Toprak Mahsulleri Ofisi (TMO) kontrolünde, ilaç etken maddesi için kenevir üretimi ve işlenmesine yönelik çalışmalar başlatılmıştır.
Tarımsal Araştırmalar ve Politikalar Genel Müdürlüğü (TAGEM), üniversite ve özel sektör işbirliği ile AR-GE Destek Programı çerçevesinde projeler yürütmektedir. Bu kapsamda, sulama sistemleri ve drenaj malzemeleri için keten, kenevir ve ısırgan otu liflerinin takviye elemanı olarak kullanıldığı termoset ve termoplastik matrisli polimerik kompozit malzemeler üretilmektedir.
TAGEM, TÜBİTAK ve Ondokuz Mayıs Üniversitesi işbirliğiyle “tetrahidrokannabinol (THC)” oranı düşük çeşit geliştirme projesi başlatmıştır. Proje kapsamında kenevir ıslah çalışmaları sonucu “Narlı” ve “Vezir” adlı yeni tohum çeşitleri 2021’de tescillenmiştir. Halen lif oranı yüksek kenevir üretimi için yeni çalışmalar devam etmektedir.
Özellikle tekstil ve otomotiv sektörlerinde kenevirden daha fazla yararlanarak üretim yapılabilmesi için özel sektör de çeşitli çalışmalar yürütmektedir.
