Hazine ve Maliye Bakanlığı Gelir İdaresi Başkanlığı (GİB), e-ticaretin önemli bir unsuru haline gelen sanal POS sistemleri aracılığıyla gerçekleştirilen satışlardan elde edilen gelirlerin vergiye tabi olmasını sağlamak için çalışmalarını hızlandırdı.
GİB, 2020-2024 yılları arasında sanal POS kullanarak gelir elde eden bireylerin vergi mükellefiyetlerini ve bu gelirlerin vergi beyannamelerine nasıl yansıtıldığını belirlemek amacıyla kapsamlı bir analiz gerçekleştirdi.
Bakanlık veri tabanına ödeme ve elektronik para kuruluşları tarafından gönderilen bilgiler ışığında yapılan incelemelerde, riskli mükellefler belirlendi. Detaylı analizler ve banka verileriyle uyumlu hale getirilen raporlar sonucunda, sanal POS aracılığıyla gelir elde eden ancak gelir veya kurumlar vergisi mükellefiyeti bulunmayan ya da mükellefiyetine rağmen beyanda bulunmayan 4 bin 95 mükellef tespit edildi. Bu mükelleflerin toplamda 37 milyar lira tutarındaki hasılatı gizlediği ortaya çıktı.
Birçok sektör incelenmiş olup, özellikle tekstil ve hazır giyim, bilgisayar sarf malzemeleri, telefon ve aksesuar ticareti ile bilgisayar programlama faaliyetlerinde bulunan birçok mükellefin de gelirlerini gizlediği saptandı.
Analizler çerçevesinde, 2024 yılında vergi kaydı olmayan bir kişinin sanal POS uygulamaları üzerinden 2 bin 284 işlem yaparak 67 milyon lira gelir elde ettiği belirlendi. Söz konusu kişinin internet üzerinden bilgisayar sarf malzemeleri satışı yaptığı tespit edilirken, yasal işlemlerin başlatıldığı bildirildi.
GİB, vergi kayıplarını önlemek amacıyla “gönüllü uyum ve izaha davet” mekanizmasını devreye aldı. Mükellefiyeti bulunmayan ya da beyanda bulunmayan kişiler, cezai yaptırımlardan önce bilgilendirilerek gönüllü uyum sağlama sürecine davet edildi. Beyanlarında gerekli düzeltmeleri yapan mükelleflere ise daha az ceza uygulanacağı vurgulandı. Çağrıya yanıt vermeyen veya gelirlerini gizlemeye devam eden kişiler hakkında ise vergi incelemesi ve ceza sürecinin başlatılacağı ifade edildi. Gönüllü uyum süreci, ilk aşamada e-ticaret gelirlerini gizlediği belirlenen 561 mükellef ile başlatıldı.
Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek, dijital ortamda vergi kaybının izlenmesinin çok daha kolay hale geldiğini belirtirken, sanal POS ve diğer dijital ödeme sistemleri üzerinden gelir elde edenlerin vergilerini ödemek zorunda olduğunu vurguladı. Şimşek, mükellefleri öncelikle gönüllü uyum sürecine dahil ettiklerini, uyum göstermeyenler için ise ceza mekanizmalarının devreye gireceğini ifade etti.
