İslam Düşünce Enstitüsü, Türkiye Yazarlar Birliği ve Hasan Kalyoncu Üniversitesi (HKÜ) İslam Medeniyeti Uygulama ve Araştırma Merkezi’nin işbirliğiyle gerçekleştirilen 6. Ahlak Şurası, üç günlük etkinliklerin ardından sona erdi.
İslam Düşünce Enstitüsü’nün Başkanı Prof. Dr. Mehmet Görmez, düzenlenen basın toplantısında şuranın 13 maddelik sonuç bildirgesini kamuoyuna duyurdu. Toplantıya Türkiye Yazarlar Birliği Başkanı Prof. Dr. Musa Kazım Arıcan, HKÜ Rektörü Prof. Dr. Türkay Dereli ve çeşitli akademisyenler katıldı. Prof. Görmez, yapay zekâ ile şekillenen dijital dünyanın ahlaki normları etkileme potansiyeline dikkat çekerek, “Yedinci Ahlak Şurası’nın ‘Yapay Zekâ, Dijitalleşme, Ahlâk ve İnsanlığın Geleceği’ başlığı altında düzenlenmesine karar verilmiştir.” şeklinde konuştu.
Şura ile ilgili değerlendirmelerde bulunan Görmez, “Çağımızın Meydan Okumaları Karşısında Ahlak ve Din” teması çerçevesinde İslam’ın sunduğu haya ahlakı ile yeni bir diriliş imkanlarının ele alındığını vurguladı. Ayrıca, son iki yıldır insanlığın en büyük ahlak ve vicdan testine tabi tutulduğu Gazze konusuna dikkat çekerek, bu meseleleri irdelemeye başlamadan önce herkesin kendi vicdan muhasebesini yapması gerektiğini ifade etti.
DİJİTAL EKRAN UYGARLIĞINA KARŞI HAYA AHLAKI
Prof. Görmez, şuranın içeriğinde çağın ahlaki ve anlam krizlerine yönelik tespitler yapıldığını belirtti. Bu bağlamda, ahlak ve dinin birlikte ele alındığı yeni bir mukavemet ve cevap gücünün bulunmasına dair tespitler yapıldığını kaydetti. Ayrıca, ahlakın yaşamın ve insan fıtratının merkezinde bulunması gerektiğini, bu bağlamda Müslümanlar için ahlakın bir varoluş meselesi olarak değerlendirilmesi gerektiğini vurguladı. Şura, çağın getirdiği cinsiyetsizleştirme projeleri ve ahlaktan uzaklaşan uluslararası siyaset meselelerini derinlemesine ele aldı.
Açılış panelinde dijitalleşmenin doğurduğu ahlaki zorlukların incelendiğini kaydeden Görmez, “Dijital ekran uygarlığı, insanın görme biçimlerini nasıl dönüştürdüğünü, bilginin ve düşüncenin toplumda nasıl görüntü ve gösteriş toplumuna dönüşmesine neden olduğunu tartıştı. İslam’ın sunduğu haya ahlakıyla yeni bir dirilişin olanakları da gündeme getirildi.” dedi.
AHLAK, KEMÂL MESELESİ DEĞİL BEKA MESELESİDİR
VI. Ahlak Şûrası, 2009 yılında başlatılan gelenek içerisinde, geçen yıl vefat eden D. Mehmet Doğan’ın anısına ithaf edildi. Sonuç bildirgesinde yer alan önemli maddeler arasında, İslam’ın tüm meydan okumalara yanıt verebilecek bir ahlaki öz taşıdığı ancak Müslüman düşünürlerin yeterli bir ahlaki sistem geliştiremedikleri gerçeği dikkat çekti. Ahlak, yalnızca kelami ya da tasavvufi bir alt başlık olarak değil, bu ilimlerin merkezine yerleşmiş bir kurucu unsur olarak görülmelidir.
AHLAK KRİZİ BÜTÜNLÜK İÇİNDE DEĞERLENDİRİLMELİ
Ahlak krizinin din ile ilişkilendirilmesinin sıkça yapıldığını, özellikle dini eleştiren veya yücelten bakış açılarına dikkat çekildi. Ancak bu meselelerin ikilem içerisinde tartışılması, din ve ahlak açısından faydalı sonuçlar doğurmayacaktır. Ahlakın, dinî, ilmî, felsefi ve hukuki çerçeveler içerisinde, bütünlüklü bir şekilde ele alınması gerektiği ifade edildi.
Modern bireycilik ve tüketim kültürü, insanın manevi yönünü gölgelerken kötülüklerin daha görünür hale geldiği belirtildi. Ayrıca, modern bilim ve teknolojinin, ahlaki krizlerin yayılmasındaki rolü de ele alındı; bu durumun temelinde ahlakın metafizik unsurlarından mahrum kalmanın yattığı ifade edildi.
CİNSİYET VE HAYSİYETİN KORUNMASI İÇİN TOPYEKUN MÜCADELE
Cinsiyetin ve haysiyetin korunması, insanın mahremiyetine ve fıtratına saygının bir parçası olarak değerlendirildi. Bu konunun sadece ahlaki bir mesele değil, toplumun istikbali açısından büyük bir mücadele alanı olduğu vurgulandı. Toplumsal dinamiklerin bu değişimler etrafında şekillendirilmesi gerektiği ifade edildi.
İnsanlığın geleceğini etkileyen yapay zekâ teknolojisinin getireceği sorunların mutlaka ahlak ve fıtrat ekseninde ele alınması gerekliliği belirtildi. Yapay zekanın, ahlaki normları tartışmasız hale getirme ihtimalinin bulunduğuna dikkat çekildi. Önümüzdeki VII. Ahlak Şurası’nda ele alınacak konular arasında bu başlıkların yer alacağı kaydedildi.
