Türkiye’nin Akdeniz iklim kuşağında yer alan coğrafi konumu, ormanların büyük bir bölümünü yangın riski altında bırakmaktadır.
Ülkedeki ormanlık alanların yüzde 64’ü, 2023 yılında birinci ve ikinci derece yangın riskine maruz kalan bölgelerde yer alıyor. Bu nedenle Orman Genel Müdürlüğü (OGM), her yıl potansiyel yangın tehlikelerine karşı hazırlığını sürdürüyor.
Orman yangınları ile mücadelenin stratejisi, “önleme”, “söndürme” ve “yeniden ormanlaştırma” olarak üç ana başlıkta yürütülüyor. İlk aşamada, yangınla mücadeleye dair eğitici ve bilgilendirici çalışmalar önemli bir yer tutmakta. Yıllık yangın sezonu öncesinde, yangınla mücadele ekiplerine kapsamlı hizmet içi eğitimler verilmektedir. Ayrıca, halkın orman yangınları konusunda bilinçlenmesi için yıl boyunca çeşitli bilgilendirme faaliyetleri gerçekleştirilmektedir.
“Orman Benim” etkinliğiyle 360 ton atık toplandı
Yangınların neredeyse yüzde 90’ının insan kaynaklı olduğu göz önüne alındığında, 24,390 köyde 1,271,621 yerel vatandaş, 33,959 çoban, avcı ve arıcı, 3,255 okulda 192,726 öğrenci, yöresel etkinlikler aracılığıyla 68,958 birey, 20,907 kamu görevlisi ve 15,749 askeri personele orman yangınlarıyla ilgili farkındalık eğitimleri verilmiştir.
Bu yıl öncesinde 83,111 kilometre yol kenarı bakıma alındı ve yıl içinde şu ana kadar 8,787 kilometre yol ile ilgili bakım gerçekleştirilmiş olup, kalan kısım bu ay sonuna kadar tamamlanması hedeflenmektedir.
Geçen yıl yerel yönetimlerin katılımıyla başlatılan “Orman Benim” kampanyası, orman yangınlarını önleme ve ormanları atıklardan arındırma amacıyla devam etmekte. Bu yılki etkinlikler kapsamında, vatandaşlar ve gönüllüler aracılığıyla toplam 360 ton atık toplanmıştır.
Hava gücünde 146 araç mücadele edecek
Türkiye’nin coğrafi yapısı ve iklim değişikliği nedeniyle meydana gelen yağış azalması ve sıcaklık artışının etkileri, yangınlarla mücadelede hazırlıkların önemini artırıyor. Orman teşkilatı, bu şartlar doğrultusunda kara ve hava gücünü ihtiyaçlara göre her yıl güçlendirmektedir.
Yangınlarla mücadelede 25,000 personel görev almakta, hava gücü ise 27 uçak, 105 helikopter ve 14 insansız hava aracı (İHA) ile desteklenmektedir. Bu araçlar, ülke genelinde inşa edilen 4,796 yangın havuzu ve göleti aracılığıyla hızlı su alarak yangınlara anında müdahale edebilmektedir.
Kara araçları filosu, yılın başından itibaren yeni araçların eklenmesiyle güçlendirilmiştir. Bu çerçevede 65 arazöz, orman arama kurtarma timlerinin (ORKUT) kullanacağı 8 afet ilk müdahale aracı ve 1 yangın mobil harekat merkezi yönetim aracı yeşil vatanı korumak için hizmete sunulmuştur. İlk müdahale ekipleri, yangın riski yüksek 1,600 farklı noktada konuşlanırken, toplamda 1,786 arazöz, 2,742 ilk müdahale aracı ve 831 iş makinesi, ormanların korunması için 7 gün 24 saat göreve hazırdır.
Yangınla mücadeleye “yapay zeka” desteği
Teknolojik gelişmelerle desteklenen kara ekipleri, “Yangın Karar Destek Sistemi” sayesinde yangın çıkış noktalarını tespit etmekte ve olası yangın senaryolarını önceden simüle ederek müdahale stratejilerini optimize etmektedir. Ayrıca, son yıllarda gelişme kaydeden yapay zeka tabanlı yazılım ve uygulamalar, yangınlarla mücadelede etkin bir şekilde kullanılmaktadır.
Türkiye genelinde, 184’ü akıllı olmak üzere toplam 776 gözetleme kulesi orman alanlarını 7/24 izlemektedir.
Yangınla mücadele alanında atılan adımlar sonucunda, geçen yıl yangınlara müdahale süresi 11 dakikaya düşürülmüş olup, bu yıl bu sürenin 10 dakikaya indirilmesi hedeflenmektedir.
Ayrıca, geçen yıl sonu itibarıyla 5,263 hektar alanda orman yenileme çalışmaları yapılmışken, geriye kalan 10,717 hektar alanın da bu yıl sonuna kadar tamamlanması amaçlanmaktadır.
