Eşref Kolçak, 6 yıl önce aramızdan ayrıldı. Gerçek adı Eşref Kolçakoğlu olan sanatçı, sinema, dizi ve tiyatro alanında canlandırdığı karakterlerle geniş bir izleyici kitlesinin gönlünde taht kurdu. Harun ve Hateme Kolçakoğlu çiftinin oğlu olarak, bazı kaynaklarda Moskova’da doğduğu ifade edilse de, Başkent’ye verdiği bir röportajda Erzurum’un İspir ilçesinde 20 Ocak 1927 tarihinde dünyaya geldiğini belirtti.
Usta oyuncu, 1938 yılında ailesiyle İspir’den Erzurum’a göç etti ve ilkokulu tamamladığı 1941’de İstanbul’a yerleşti. İstanbul’da Sultanahmet Erkek Sanat Enstitüsü’nde Tesviye ve Marangozluk Bölümüne başladı. Bir süre ayakkabı tamirciliği yaparak geçimini sağlarken, Kasımpaşa’da marangoz dükkanı ve mobilya mağazası işletmeye başladı.
Kolçak, sanata 1944 yılında Atilla Revü Opereti ile modern dans sanatçısı olarak adım attı. Ardından 1945’te Ses Tiyatrosuna geçti. Cahide Sonku’nun yönettiği ve başrolünde yer aldığı “Fedakar Ana” filmiyle figüranlıktan oyunculuğa geçti. “Eşref Kolçak olmama o film neden oldu,” diyen sanatçı, bu filmin vizyona girmesiyle büyük bir çıkış yakaladı. 1955 yılında Özcan Hanım ile evlenen sanatçının oğlu Harun Kolçak, aynı yıl dünyaya geldi.
Hayatı boyunca 200’e yakın film ve televizyon dizisinde rol alan Kolçak, “Namus Uğruna”, “Bir Şoförün Gizli Defteri”, “Düşman Yolları Kesti” ve “Hanım” gibi önemli yapımlarda yer aldı. 1950-1960’larda melodram ve kahramanlık filmlerinin başrollerinde bulunan Kolçak, “Altar” ve “Süpermen Dönüyor” gibi fantastik Türk sinemasının örneklerine de katkıda bulundu. “Namus Uğruna” filmindeki aşık ve öfkeli koca “Eşref”, “Düşman Yolları Kesti” filmindeki “Yüzbaşı Nazım” karakterleriyle izleyicilerin gönlünde yer buldu.
Eşref Kolçak, Tarık Buğra’nın eseri “Küçük Ağa”da “Binbaşı Hamdi” rolüyle de dikkatleri üzerine çekti. Oyunculuk eğitimi almamanın yanı sıra “Güzel sanatların kitabı yok” diyen usta sanatçı, 1989’da başrolünü Yıldız Kenter ile paylaştığı “Hanım” filminin çekimlerinde ayağındaki sakatlıkla devam etmeyi başardı.
Sanatçı, 1961’deki Türk Film Festivali’nde “Namus Uğruna” filmindeki rolüyle “En İyi Erkek Oyuncu Ödülü”nü kazandı ve 1989’da Antalya Altın Portakal Film Festivali’nde Türk sinemasına katkılarından dolayı “Jüri Özel Ödülü” aldı. 2000 yılında “Güle Güle” filmindeki performansıyla “En İyi Yardımcı Erkek Oyuncu Ödülü”nü elde eden Kolçak, 2003’te “Altın Portakal Yıldırım Önal Anı Ödülü”nü ve 4. Malatya Uluslararası Film Festivali’nde “Onur Ödülü”nü kazandı.
2015 yılında Türkan Şoray’ın yönettiği “Uzaklarda Arama” filminde rol alarak kariyerine devam eden Eşref Kolçak, bir röportajında mesleğine duyduğu tutkuyu “Ben yatakta değil, çalışarak ölmek istiyorum.” sözleriyle dile getirmişti. Sanat yaşamına dair görüşlerini de paylaşan Kolçak, “Bizim insanımız, seyrettiği filmde kendinden bir parça görmezse zevk almaz” diyerek gerçekçi filmler yapma anlayışını vurguladı.
Sinemayı “gelecek kuşaklara yazılmış canlı mektuplar” olarak tanımlayan sanatçı, bu sözü mezar taşına yazdırmayı istedi. Yeşilçam filmlerini “hakiki filmler” olarak yorumlayan Kolçak, işindeki titizliğiyle “Beğenmediğim hiçbir senaryoda çalışmadım. Önce senaryoyu okurum, kendimi orada bulursam oynarım,” diyerek ifade etti. Usta sanatçı, 56 yıllık mutlu evliliğini tanımlarken “56 yıl kapımı anahtarla açmadım” ifadesini kullandı. 26 Mayıs 2019’da akciğer rahatsızlığı nedeniyle hayatını kaybeden Kolçak, son isteği üzerine oğlu Harun Kolçak ve eşi Özcan Kolçak’ın yanına defnedildi.
Kariyeri boyunca birçok unutulmaz yapımda yer alan Eşref Kolçak’ın bazı projeleri ise şunlardır: “Hayalimdeki Köy, Elim Sende, Uzaklarda Arama, İnsan Aldandı, New York’ta Beş Minare, Yalan Dünya, Yadigar, Çanakkale: Son Kale, Yeşilçam Denizi, Yeşil Işık, Aynalı Tahir, İntizar, Çiçek Taksi, Aşk ve Gurur, Berlin in Berlin, Köroğlu, Çalıkuşu, Altar, Küçük Ağa, Kahır, Süpermen Dönüyor, Namus Borcu, Korkusuz Kabadayı, Çılgınlar Cehennemi, Sokak Çocuğu, Beş Kardeştiler, Namus Uğruna, Fedakar Ana.
