ABD yönetiminin uyguladığı korumacı ticaret politikaları, küresel ekonomide çeşitli riskleri beraberinde getiriyor. Öngörülemeyen gelişmeler ve ABD Başkanı Donald Trump’ın değişken kararları, piyasalardaki kırılganlıkların artmasına yol açmakta.
Trump’ın Avrupa Birliği (AB) Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen ile gerçekleştirdiği görüşmenin ardından, AB’ye yönelik tarifelerin ertelenmesi piyasalarda olumlu bir hava oluşturdu. Ancak, ilerleyen dönemlerde yaşanabilecek olası gerginlikler bu iyimserliğin sürekliliğini tehlikeye atabilir.
Aynı zamanda Trump, sosyal medya platformu Truth Social üzerinden AB’nin toplantı tarihleri belirlemek için hızlı şekilde adımlar attığını duyurdu. Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’e yönelik yorumlarda bulunan Trump, “Eğer ben olmasaydım, Rusya’nın başına çok kötü şeyler gelecekti. O, ateşle oynuyor!” ifadelerini kullandı.
Fed’den “enflasyon” mesajı
Trump’ın ABD’nin ticaret ortaklarına yönelik başlattığı tarifeler, özellikle Çin merkezli olarak küresel büyümeyi olumsuz etkileyebilir ve enflasyonla mücadelede kazanılan kazanımları riske atma potansiyeli taşıyor.
Bu bağlamda Fed’in tarifeler karşısında hangi yolu seçeceği netlik kazanmamışken, Fed yetkilileri enflasyon hedefleri üzerine dikkat çekmekte. New York Fed Başkanı John Williams, merkez bankalarının enflasyondaki sapmalara güçlü bir şekilde karşılık vermesi gerektiğini vurguladı. Williams, kalıcı enflasyonun istenmeyeceğini ancak bunun gerçekleşme ihtimali hakkında uyarılarda bulundu.
Analistler, mevcut koşulların, başta Fed olmak üzere, çoğu merkez bankasının politika alanını daralttığını belirtirken, bugün yayımlanacak FOMC’nin 6-7 Mayıs tarihli toplantısına ilişkin tutanaklar da yakından takip ediliyor. Bu arada, perşembe günü açıklanacak büyüme verileri ile cuma günündeki kişisel tüketim harcamalarının da piyasalara yön verebileceği ifade ediliyor.
Makroekonomik verilere göre, ABD’de dayanıklı mal siparişlerinde nisanda aylık bazda yüzde 6,3’lük bir düşüş kaydedildi. Ayrıca, S&P CoreLogic Case-Shiller Ulusal Konut Fiyat Endeksi, mart ayı itibarıyla yıllık bazda yüzde 3,4 artış göstererek konut fiyatlarındaki artış hızının yavaşladığını ortaya koydu.
Öte yandan, Conference Board Tüketici Güven Endeksi mayıs ayında 12,3 puan artışla 98 seviyesine çıkarak piyasa beklentilerini aşmayı başardı.
Kurumsal düzeyde, Trump’ın sosyal medya şirketi Trump Media and Technology Group’un Bitcoin hazinesi oluşturmak amacıyla yaklaşık 2,5 milyar dolar toplama planı, şirket hisselerinde yüzde 10’un üzerinde bir değer kaybına sebep oldu.
ABD’de endeks vadeli kontratlar negatif başladı
Tüm bu gelişmelerin ardından dün tahvil piyasalarında alış ağırlıklı bir seyir yaşanırken, ABD’nin 10 yıllık tahvil faizi günü yüzde 4,45 seviyesine geriledi. Şu anki değeri ise yüzde 4,47 civarlarında seyrediyor. Öte yandan, altın ons fiyatı yüzde 0,2 artışla 3.307 dolardan işlem görmekte.
Dolar endeksi de yeni güne yüzde 0,3 artışla 99,8 seviyesinden başlarken, Brent petrolün varil fiyatı, 31 Mayıs’ta gerçekleşecek OPEC ve OPEC dışı bazı üretici ülkelerin toplantısı öncesinde yüzde 0,1 artmış durumda ve 63,8 dolara ulaşmış durumda.
Dün, New York Borsası’nda S&P 500 endeksi yüzde 2,05, Nasdaq endeksi yüzde 2,47 ve Dow Jones endeksi yüzde 1,78 değer kazandı. Ancak, ABD’de endeks vadeli kontratlar yeni güne negatif bir başlangıç yapmış durumda.
Avrupa borsaları Fransa Hariç Pozitif Seyretti
Dün Avrupa borsaları Fransa dışında pozitif bir seyrin hâkim olduğu gözlemlenirken, ABD ile AB arasındaki görüşmelere dair elde edilen iyimserlikler bölge borsa piyasalarını destekledi.
AB de, ortak tedarik yoluyla savunma sanayi üretimine yatırım yapmak isteyen üye ülkelere 150 milyar avroluk Avrupa Güvenlik Eylem Planı (SAFE) ile destek vereceğini duyurdu. AB’nin açıklamasına göre, bu destekten faydalanmak isteyen ülkelerin, en az iki katılımcı ülkeyi kapsayan ortak satın alımlar gerçekleştirmeleri gerekecek.
Ayrıca, Avrupa Merkez Bankası’nın (ECB) haziran ayındaki faiz kararı da merakla bekleniyor. ECB Yönetim Konseyi üyesi ve Almanya Merkez Bankası (Bundesbank) Başkanı Joachim Nagel, ECB’nin önümüzdeki ay faiz indirip indirmeyeceğini tahmin etmek için henüz erken olduğunu söyledi ve bunun sebebi olarak küresel belirsizliği gösterdi.
AB Ticaretten Sorumlu Komisyon Üyesi Maros Sefcovic de, çelik, alüminyum, ilaç, uçak ve yarı iletkenler gibi sektörlerde ABD ile yapılacak müzakerelere öncülük edeceğini belirtti.
Dün Almanya’da DAX 40 yüzde 0,83, İtalya’da FTSE MIB 30 endeksi yüzde 0,34, İngiltere’de FTSE 100 endeksi yüzde 0,69 değer kazandı; Fransa’da ise CAC 40 endeksi yatay bir seyir izledi. Avrupa’daki endeks vadeli kontratlar ise yeni güne karışık bir başlangıç yaptı.
Japonya, Çin ve Güney Kore Piyasaları Pozitif Seyrediyor
Asya borsalarında ise ABD ile Japonya arasında yapılması planlanan yeni ticaret görüşmesine dair olumlu haber akışı ve bugün beklenen Nvidia’nın finansal sonuçları, karışık bir seyir izlenmesine neden oluyor. Bölgeden gelen haberlere göre, Japonya’nın baş tarife müzakerecisi Ryosei Akazawa, 30 Mayıs’ta yeni ticaret görüşmeleri için ABD’yi ziyaret edecek.
Japonya Merkez Bankası (BoJ) Başkanı Kazuo Ueda, süper uzun vadeli devlet tahvili getirilerindeki dalgalanmaların, daha kısa vadeli tahvillerin getirilerini de etkileyebileceğini ifade etti.
Bütün bu gelişmeler ışığında, Japonya’da Nikkei 225 endeksi yüzde 0,2, Güney Kore’de Kospi endeksi yüzde 1,3 ve Çin’de Şanghay bileşik endeksi yüzde 0,1 oranında değer kazanırken, Hong Kong’da Hang Seng endeksi yüzde 0,5 oranında düştü.
BIST 100 Endeksi Satış Ağırlıklı Seyretti
Dün Borsa İstanbul’da satış ağırlıklı bir seyir gözlemlenirken, BIST 100 endeksi yüzde 1,41 düşüşle 9.213,58 puandan günlük işlemlerini tamamladı. Borsa İstanbul Vadeli İşlem ve Opsiyon Piyasası’nda (VİOP) ise BIST 30 endeksine dayalı haziran vadeli kontrat dün akşam seansı itibarıyla yüzde 0,1 azalışla 10.462,00 puan seviyesinden işlem gördü.
Dolar/TL ise dün yatay bir seyirle 39,0700’den kapanırken, bankalararası piyasanın açılışında bugün 39,0730 seviyesinden işlem görüyor.
Analistler, bugün yurt içinde ekonomik güven endeksi, yurt dışında ise FOMC toplantı tutanakları ve Almanya’daki işsizlik oranının takip edileceğini belirterek, BIST 100 endeksinde 9.200 ve 9.100 seviyelerinin destek, 9.300 ve 9.400 puanın ise direnç konumunda olduğunu ifade etti.
