Hazine ve Maliye Bakanlığı’ndan elde edilen bilgilere göre, Gelir İdaresi Başkanlığı (GİB) tarafından gerçekleştirilen analiz çalışması, serbest meslek grubu içinde potansiyel en yüksek olan doktora odaklandı.
Bu çalışma kapsamında, özel muayenehanesi bulunan 28 bin 931 doktora yönelik “Doktorluk Faaliyetinde Bulunan Serbest Meslek Erbaplarına İlişkin Analiz Çalışması” gerçekleştirildi.
Analiz sürecinde, yapay zeka ve makine öğrenmesi algoritmaları kullanıldı ve çok sayıda veri setiyle farklı risk senaryoları oluşturuldu. Yapay zeka destekli senaryolar aracılığıyla mükelleflerin risk düzeyleri değerlendirildi.
Yapılan analizlerde, 3 bin 663 doktor “yüksek riskli” olarak değerlendirildi. Ancak bu durum, doğrudan cezai işlemlere yol açmadı; bunun yerine, önleyici denetim ve gönüllü uyum prensibi benimsendi.
Bu doktorlara vergi mevzuatı ile ilgili bilgi ve öneriler sunuldu. Risk grubundaki mükellefler, pişmanlık hükümlerinden faydalanarak beyanlarını güncellemeye davet edildi.
Uygulamanın neticesinde, riskli grup içerisindeki 3 bin 663 doktordan, 1,701’i pişmanlık hükümlerini kullanarak gelir vergisi beyannamesi verdi. Bu beyanlar toplamında 1,7 milyar lira matrah bildirildi.
Yapılan hesaplamalara göre, beyan edilen tutar üzerinden mükellef başına ortalama matrah uyumu önceki döneme kıyasla 5 kat artış gösterdi.
Aralık 2023 dönemine ait KDV beyannameleri üzerinden yapılan değerlendirmelerde, yasal süresi içinde beyan edilen teslim ve hizmet tutarının yaklaşık 9 milyon lira olduğu, bu dönemde 2025 yılı içerisinde verilen düzeltme beyannameleriyle bildirilen tutarın ise 358 milyon liraya ulaştığı görüldü.
Bu veriler, ilk beyanların önemli ölçüde eksik olduğunu ancak, önleyici denetim ve bilgilendirme süreci sonrasında gerçekleştirilen düzeltmelerin yüksekliğini gözler önüne serdi.
Çalışma kapsamında risk grubuna girmeyen 158 doktor hakkında da etki analizi gerçekleştirildi. Bu doktorlar, 2025 yılı içinde herhangi bir baskı olmaksızın pişmanlıkla beyanda bulundu.
Söz konusu hekimler toplamda 76 milyon lira matrah bildirdi.
– GÖNÜLLÜ UYUMA TEK ARAŞTIRMA YAPILACAK
Bu süreçte, gönüllü uyum sağlaması sonucu 2,1 milyar lira matrah artışı elde edildi.
Gönüllü uyum çağrısına karşılık veren doktorlar hakkında vergi incelemesi yapılmadı. Ancak, bu çağrıya yanıt vermeyen veya beyanda bulunanların açıklamaları kabul edilmeyen doktorlar hakkında gerekli adımlar atılacak ve vergi incelemesi yapılacak.
Doktorların mali bilgileri yanında, giderlerinin vergi mevzuatına uygun olup olmadığı incelenecek. Bu durumu netleştirmek için Sağlık Bakanlığı’nın ilgili birimlerinden, doktorların muayene ve ameliyat bilgileri talep edilecek.
– “BU MODELİ YAYGINLAŞTIRACAĞIZ”
Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek, gönüllü uyumun vergi sistemindeki rolüne dikkat çekti ve, “Kayıt dışıyla mücadelemizi sadece cezalarla değil, aynı zamanda mükelleflerimizi bilgilendirerek sürdürüyoruz. Bu çalışma sayesinde milyonlarca liralık gelir gönüllü olarak beyan edildi. Bu, gelir artışının yanı sıra vergi adaletine olan güvenin bir göstergesidir.” şeklinde konuştu.
Şimşek, gönüllü uyumun sürdürülebilir kamu maliyesi açısından önemine değinerek, “Vergi sistemimize güvenen, zamanında ve doğru beyanda bulunan tüm mükelleflerimize teşekkür ediyoruz. Bu modeli genişleterek kayıt dışıyla mücadelemizi kararlılıkla sürdüreceğiz.” dedi.
