Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı’nın Tapu ve Kadastro Genel Müdürü Hakan Gedikli, tapu alanındaki dijital dönüşüm sürecinin detaylarını paylaştı.
Gedikli, “3 Boyutlu Şehir Modeli”nin şehirlerin dijital ikizleri olarak tasarlandığını belirtti. Bu projeyle, alan, bölge, bina ve bağımsız bölümlerin sayısal modellerinin oluşturulacağının altını çizdi.
Gedikli, “3 Boyutlu Şehir Modelleri projemiz sayesinde tapu kayıt bilgileri ve kadastro verilerini sisteme entegre edeceğiz. Böylece şehirlerimizin yapı envanterinin dijital ikizini ve altyapısını oluşturmuş olacağız” ifadelerini kullandı.
Projenin bir diğer önemli noktası Değer Bilgi Merkezi olarak öne çıkıyor. Gedikli, burada her bağımsız bölümün dış cephesi, yönü, metrekaresi ve oda sayısı gibi verilerin dijital ortamda kayıt altına alınacağını söyledi.
Değerlemenin mevcut kriterler göz önünde bulundurularak gerçekleştirileceğini aktaran Gedikli, özel sektör ile değerleme kuruluşlarıyla işbirliği içerisinde sokak, cadde ve mahalle düzeyinde metrekare birim fiyatı verilerinin toplanacağını, bu verilerin algoritmalarla işlenerek değerlerin oluşturulacağını ifade etti.
Değerleme Saniyeler İçinde Tamamlanacak
Gedikli, Değer Bilgi Merkezi’nin konut piyasasında vatandaşlar için yol gösterici olacağını vurguladı. “Bir vatandaş taşınmaz alırken, satarken ya da bilgi edinmek istediğinde artık ortak bir altyapı üzerinden karşılaştırma yapabilecek. Her bağımsız bölümün metrekare bazındaki değeri sistem üzerinden şeffaf bir şekilde görülebilecek” dedi.
Proje kapsamında brüt alan büyüklüğü gibi teknik detayların da ortak bir yapıda oluşturulacağını belirten Gedikli, yatırım yapmak veya bilgi almak isteyen bireylere güçlü bir dijital altyapı sunacaklarını açıkladı.
Tahmin ve değerlemenin Sermaye Piyasası Kurulu’na (SPK) bağlı kuruluşlarca gerçekleştirileceğine dikkat çeken Gedikli, “Önceki süreçlerde değerleme kuruluşları, bir taşınmaza ilişkin ekspertiz çalışması yaparken tapu müdürlüğü, belediye gibi birçok kurumu ziyaret ederek bilgi edinip rapor düzenliyordu. Değer Bilgi Merkezi ile birlikte, tek tıkla ve saniyeler içinde bu bilgilere ulaşabilecekler. Böylelikle hem zaman tasarrufu sağlanacak hem de işler daha verimli ve hızlı hale getirilecek” şeklinde konuştu.
Veri oluşturma sürecinde yapay zeka desteğinin de kullanılacağını ekledi.
Riskli Yapılar Ekranda Görülebilecek
İstanbul’un taşınmaz ekonomisindeki büyük önemine değinen Gedikli, “Türkiye’deki tapu harçlarının üçte biri İstanbul’dan toplanmakta. Yapı ruhsatlarının da yüzde 16’sı burada düzenleniyor. Deprem riski taşıyan bir şehir olan İstanbul’da, projeyi 2026’nın ilk çeyreğinde hayata geçireceğiz. 2027’nin ortalarına kadar tüm Türkiye’de bu sistemi uygulamak hedefindeyiz” açıklamasını yaptı.
Yeni sistem aracılığıyla mahaller düzeyinde sorgulamaların yapılabileceğini aktaran Gedikli, bu sayede taşınmazların ve bağımsız bölümlerin hangisinin 1999 öncesinde yapıldığı ve riskli yapı statüsünde bulunduğunun tespit edilebileceğini belirtti.
Tescillenmemiş Alanlar Kayıt Altına Alınacak
Türkiye’de hâlâ tescillenmemiş alanların var olduğuna dikkat çeken Gedikli, bu konuda çalışma yürüttüklerini ve amacın kayıt dışı tek bir metrekare bırakmamak olduğunu ifade etti.
Bu alanların, planlama kararlarına uygun bir şekilde tescil edileceğini belirten Gedikli, “Koruma alanı niteliğinde olanlar korunacak, tarım, turizm veya sanayi alanı olarak değerlendirilecek. Böylelikle ekonomiye de katkı sağlamış olacağız” dedi.
