Yapay zekanın hangi mesleklerde dönüşümlere yol açacağı tartışmaları sürerken, birçok insan bu teknolojinin etkisiyle işlerini kaybetme riskiyle karşı karşıya. Teknolojik yenilikler, yaşamı kolaylaştırmalarının yanı sıra bazen de işsizlik tehdidi olarak algılanıyor. Son dönemlerde medyada sıkça yer bulan “Yapay zeka hangi mesleklerin sonunu getirecek?” gibi haberler, bu endişeyi artırıyor. İngiltere’nin The Guardian gazetesine verdikleri röportajda, yapay zeka nedeniyle işten çıkarılan bireyler, yaşadıkları süreci paylaştı.
“BİZİ İŞTEN ÇIKARIP YAPAY ZEKAYA PROGRAM YAPTIRDILAR”
Polonya’nın Kraków şehrinde serbest gazetecilik yapan 31 yaşındaki Mateusz Demski, yapay zekanın etkilerini doğrudan deneyimledi. Son 10 yılını gazeteci olarak geçiren Demski, Radio Kraków’da sunduğu sabah programıyla dikkat çekiyordu. Ancak, 2024 Ağustos’unda yaklaşık on meslektaşıyla birlikte işten çıkarıldı. “Radyo istasyonunun mali sorunları olduğu belirtildi. Bu durum benim için çok sorun yaratmadı, çünkü başka gelir kaynaklarım vardı. Ancak birkaç ay sonra, Radio Kraków’da üç yapay zeka karakterinin sunacağı programların başlayacağını öğrendim. Bu karakterlerin yapay zeka ile oluşturulan biyografileri ve kişilikleri vardı; genç dinleyicilere yönelik bir ‘deney’ olarak tanıtılıyorlardı” dedi.
Demski’nin aktardığına göre, yapay zeka karakterlerinden biri Polonyalı ünlü yazar Wisława Szymborska ile bir “röportaj” gerçekleştirmişti. Oysa Szymborska, 1996’da Nobel Edebiyat Ödülü’nü kazanmış ve 12 yıl önce hayatını kaybetmişti. Bu durumun etik olup olmadığını sorgulayan Demski, işten çıkarılan bazı çalışanların imza kampanyası başlattığını ve ardından kanalın söz konusu avatarları kullanmayı bıraktığını belirtti. Radyo istasyonu, şu anda yapay zeka yerine öğrencilerle çalışmayı tercih ediyor.
“KARAKTERİMİN REPLİĞİNİ DUYDUM AMA BU BENİM SESİM DEĞİLDİ”
ABD’nin San Francisco kentinde yaşayan seslendirme sanatçısı 31 yaşındaki Richie Tavake de yapay zekanın etkilerini hisseden bir diğer isim. Tavake, bu alanda 10 yıl eğitim aldığını ve yetenek gerektiren bir iş yaptığını dile getirdi. “Yaratıcı yapay zekanın sektörüm üzerindeki etkilerini bizzat deneyimledim. Kayıtlı olduğum bir dizi için dinlerken, karakterimin söylediği bir repliği duyduğumda, buna benim sesim olmadığını fark ettim. Yapımcıyla görüştüğümde, sesimi bir yapay zeka yazılımına yüklediklerini ve iznim olmadan ekstra bir replik ürettiğini öğrendim” diyerek yaşadığı durumu anlattı.
Tavake, müşterilerinden birinin, işleri daha hızlı yapabilmek için yapay zeka kullandığını söylediğini belirtirken, bu durumun çeşitlilik sorunlarına neden olacağını ifade etti. “Ben Amerikalı-Samoalıyım ve yapay zeka ile üretilen bir Samoalı sesini duymaktan memnun olmazdım. Bu durum yanlıştı, hatta incitici olurdu” dedi.
“CHATGPT’YE KOY GİTSİN”
İngiltere’de yaşayan 49 yaşındaki metin yazarı Annabel Beales de yapay zekanın olumsuz etkilerini doğrudan hissetti. 2023 yılında hayalindeki işe girmeyi başardıktan sonra, sekiz ay çalıştıktan sonra iş yükünün giderek azaldığını fark etti. Bir gün patronunun bir çalışana “ChatGPT’ye koy gitsin” dediğini duydu. Beales, pazarlama departmanının yapay zekayı sıkça kullanmaya başladığını ve kendisinden sadece son okuma yapması istendiğini aktardı. Müdürüne yapay zekanın işini alıp almayacağını sorduğunda müdürü, işinin güvende olduğunu söyledi. Ancak altı hafta sonra, insan kaynakları ile yapılan toplantıda aniden işten çıkarılacağı bildirildi.
Eski şirketinin internet sitesini gördüğünde duyduğu üzüntüyü aktaran Beales, burada artık yapay zeka ile üretilen içeriklerin olduğunu belirtti.
“BENDEN KURTULACAKLARINI HİÇ BEKLEMİYORDUM”
28 yaşındaki grafik tasarımcı Jadun Sykes ise, 21 yaşından bu yana çalıştığı şirketin yapay zeka geliştirmesi sonrasında daha “yaratıcı” olma vaadiyle bunu kullanmaya istekli olduğunu söyledi. Sykes, “E-posta yazmak ya da görsel üretiminde yardımcı olacaklarını biliyordum ama benden kurtulacaklarını hiç düşünmemiştim” dedi. Bir gün, aniden insan kaynakları departmanına çağrıldığını ve işine artık ihtiyaç olmadığı, yaptığı işi yapay zekanın üstleneceği bildirildi. Yaşadığı deneyimi YouTube’da paylaşan Sykes, böylece yalnız olmadığını fark etti. “Tüm bunlar bir hiç uğruna mıydı?” diye sorarak, aylarca iş aradığını ancak grafik tasarım alanında yeni bir iş bulamadığını ekledi.
