Diyanet İşleri Başkanlığı Din İşleri Yüksek Kurulu, hac ibadeti ile ilgili en çok merak edilen konuları 10 soru üzerinden açıkladı.
1 – Hac kimlere farzdır?
Hac, Müslümanların sağlık, mal birikimi ve yol güvenliği açısından haccetme imkanına sahip, akıl sağlığı yerinde ve ergenlik çağına ulaşmış olanlara farzdır. Bu huzurları taşıyan kişi, imkan bulduğunda gecikmeden haccı yerine getirmelidir. Kota sınırlamaları dolayısıyla müracaat edip kurada ismi çıkmayanlar, imkan bulamayanlar olarak değerlendirilmez. Ayrıca, hacca gidemeyecek derecede hasta veya yaşlı olanlar, bu yükümlülükten muaf tutulur.
2 – Hacda kurban ne zaman kesilir?
Hanefi mezhebine göre, kurban bayramının ilk üç gününde kesilmesi gerekmektedir. Önceden kesilmesi durumunda ceza olarak ayrıca bir koyun veya keçi kesilmesi söz konusudur. Şafii mezhebine göre ise, bayramın 4. günü gün batımına kadar kurban kesimi yapılabilir.
3 – Vekalet yoluyla hac yapılabilir mi?
Hac farz olan bir kişi, sağlık veya yaşlılık gibi sebeplerle bizzat hacca gidemeyecek durumdaysa, başka bir kişiyi vekil (bedel) olarak gönderebilir. Bu gibi kişilerin hayattayken birini vekil olarak tayin etmesi mümkündür. Ayrıca, ölümünden sonra mirasçılarına kendi adına bedel hac yaptırılmasını vasiyet edebilir.
4 – Bekar çocuğu olan evli bir kişi hacca gitmeyi erteleyebilir mi?
Haccetme imkanı olan, hür, akıl sağlığı yerinde ve ergenlik çağına ulaşmış Müslümanların, yaşamlarında en az bir kez haccetmeleri farzdır. Bekar çocuğu bulunan bir kişinin şartları taşıdığı müddetçe, hacca gitmesi farzdır. Hacca gitmeyip bu parayı başka ihtiyaçlar için kullanması, hac yükümlülüğünü ortadan kaldırmaz.
5 – Kura sistemi dışında hacca gitmek caiz midir?
Hac, belirlenen zaman, mekan ve şekillerde yerine getirilen bir ibadettir. Müslümanların ergenlik çağına ulaşmış ve akıl sağlığı yerinde olması, hac mevsiminde Mekke’de bulunması gerekmektedir. Ancak kura sistemini geçemeyenlerin farklı vizelerle hacca gitmeleri, dinen caiz değildir. Yalan beyanda bulunmak, İslam ahlakıyla çelişir.
6 – Çocuklarını bırakacak güvenli bir yeri olmayan kimsenin hacca gitmesi farz mıdır?
Hac farz olan bir kişi, çocuklarını bırakacak güvenli bir yer bulamazsa, bu imkanı elde edene kadar hacca gitmekle mükellef olmaz. Ancak, bu kişinin bulduğu ilk fırsatta hacca gitmesi gerekmektedir.
7 – Evli bir kadın, kocasının iznini almadan ya da mahremi olmadan hacca gidebilir mi?
Hanefi ve Hanbeli mezheplerine göre, bir kadının hacca gitmesi için yanında bir mahremi bulunması zorunludur. Şafi mezhebine göre, üç veya daha fazla güvenilir kadın, yanlarında eş veya mahrem olmaksızın hacca gidebilir. Maliki mezhebi ise, bir kadının güvenilir bir grup içerisinde olmaları halinde tek başına hacca gidebilmesine izin verir. Kocasının iznini alan kadın, mahremsiz olarak hacca gidebilir.
8 – Sağlık nedenleriyle gidemeyen kişi hac bedelini sadaka olarak vermekle yetinir mi?
Hac yapamayacak durumda olanlar, masraflarını karşılayarak vekil gönderebilir. Ancak vekil göndermek yerine parayı fakirlere sadaka vermek, hac yükümlülüğünü ortadan kaldırmaz. Bu durumda sadece sadakanın sevabı alınır.
9 – Borçlanarak hacca gitmek doğru mudur?
Maddi imkanı bulunmayan kişiler, borçlanarak hacca gitmek zorunlu değildir. Ancak borçlanıp hacca gidenlerin ibadeti geçerli olur ve sorumlulukları ortadan kalkar. Hac farzını yerine getirmek için gerekli şartları taşıyan ve borç aldığında sonra ödeyebilecek durumda olanlar için borçlanarak hacca gitmek uygundur.
10 – Bankada vadeli hesapta bekletilen parayla hac yapılır mı?
İslam, bireylerin helal yollardan geçim sağlamalarını emreder. İbadetlerin de helal kazançla yerine getirilmesi gerekmektedir. Bankadaki vadeli hesabın asli miktarı helal olduğu için bu parayla hacca gitmek mümkündür; fakat faiz gelirleri, sevap beklemeden ihtiyaç sahiplerine verilmelidir ve buna ek olarak bir tövbe edilmelidir.
