Mars’ın yüzeyinde zaman zaman gözlemlenen ve su kaynaklı olduğu düşünülen siyah çizgilerin aslında rüzgar ve toz hareketleriyle ilgili olabileceği ifade ediliyor.
Mars gezegeninin yüzeyindeki, sık sık ortaya çıkıp kaybolan, metrelerce uzunluğundaki bu gizemli çizgiler hakkında önemli bir bulgu elde edildi. Bilim insanları, söz konusu izlerin 1970’lerde düşündükleri gibi suya ait değil, rüzgar ve toz faaliyetlerinin bir sonucu olabileceğini belirtti.
The Independent gazetesinin haberine göre, Brown Üniversitesi’nde doktora sonrası araştırmacı olarak görev yapan Adomas Valantinas, bu durumla ilgili olarak, “Mars araştırmalarının ana amacı, büyük ölçüde gezegenin güncel süreçlerini anlamaya yönelik… Yaptığımız inceleme, bu izleri ele aldı ancak su kanıtı bulamadı. Modelimiz, kuru oluşum süreçlerini desteklemekte” şeklinde açıklamalarda bulundu.
SU DEĞİL, RÜZGAR VE TOZ KAYNAKLIYMIŞ
“Nature Communications” dergisinde yayımlanan araştırmayı Valantinas ve Bern Üniversitesi’nden Valentin Bickel birlikte kaleme aldı. Araştırmacılar, bulabildikleri kadar çok sayıda “gizemli” siyah çizgiyi belirlemek için makine öğrenmesi algoritması kullandı. Bu çalışma, NASA’nın “Mars Reconnaissance Orbiter” uzay aracından elde edilen 86 binden fazla yüksek çözünürlüklü fotoğraftan 500 bin kadar siyah iz barındıran bir Mars haritasının oluşturulmasına olanak sağladı.
Araştırmacılar, daha sonra bu haritayı hava sıcaklığı, rüzgar hızı ve kaya kayma faaliyetleri gibi veritabanları ile karşılaştırarak, herhangi bir korelasyon olup olmadığını inceledi. “Tekrarlayan eğim çizgileri” (RSL) olarak bilinen ve uzun yıllar boyunca gözlemlenmeyen bu çizgilerin su veya buz kaynağına işaret eden unsurlarla ilişkilendirilmediği ortaya çıktı. Elde edilen bulgular, bu işaretlerin, daha çok rüzgar hızının ve toz birikiminin yüksek olduğu bölgelerde oluştuğunu gösterdi.
EN SICAK DÖNEMDE ORTAYA ÇIKIYOR, SONRA KAYBOLUYOR
Araştırma, söz konusu izlerin oluşumunun arka planında kuru bir sürecin yattığını ortaya koyuyor. Bu çizgilerin, Mars yılının en sıcak dönemlerinde belirli yerlerde belirdiği ve ardından “gizemli bir şekilde” kaybolduğu gözlemleniyor.
Araştırmacılar, kayalık yüzeyleri ve krater duvarları boyunca uzanan eski yamaç çizgilerinin, büyük olasılıkla sismik aktiviteler, rüzgar veya meteoroid darbelerinin yarattığı şok dalgaları sonucunda tozun aniden kayması ile oluştuğu sonucuna vardı.
