ABD Gıda ve İlaç Dairesi (FDA), laboratuvar ortamında üretimle oluşturulan balık ürünleri için ilk kez güvenlik süreci onayladı. Bu önemli adımla birlikte Wildtype adlı şirket, FDA’dan hücre ile yetiştirilen hayvansal ürünler satışına onay alan dördüncü firma olmayı başardı.
Wildtype’ın laboratuvar ortamında ürettiği somon balığı artık Oregon’un Portland kentindeki bir restoranda sipariş edilebiliyor.
Wildtype’ın yaptığı açıklamaya göre, FDA’nın gönderdiği resmi yazıda, üretilen somonun “benzer gıdalar kadar güvenli olduğu” vurgulanıyor. Bu yazı, FDA’nın laboratuvar ortamında üretilen hayvansal ürünlere ilişkin yürüttüğü onay sürecinin son aşamasını temsil ediyor.
BU ONAY NE ANLAMA GELİYOR?
FDA, hücreyle üretilen ürünler arasında yalnızca deniz ürünlerini düzenlemekle yetkili. Kırmızı et gibi gıda maddeleri ise ABD Tarım Bakanlığı (USDA) tarafından denetim altına alınıyor.
FDA’nın bu tür güvenlik danışmanlığı süreci, şirketler için gönüllü bir uygulama olsa da, ürünlerin pazarlanabilirliği açısından büyük bir öneme sahip. Biyoteknoloji patentleri alanında uzman hukukçu Dr. Emily Nytko-Lutz, The Verge’e verdiği demeçte, şirketlerin ürünlerini “güvenli” ilan etmesinin başka yollarının da bulunduğunu, fakat FDA’dan alınan “Soru Yok” (No Questions) mektubunun daha güvenilir bir seçenek sunduğunu ifade etti.
BEŞ RESTORAN BEKLİYOR
Wildtype’ın somon balığı şu anda Portland’daki Haiti mutfağıyla bilinen Kann restoranında menüye eklenmiş durumda. Şirket, ayrıca bu ürünü sunacak beş yeni restoran için bir bekleme listesi oluşturmuş bulunuyor.
Wildtype, ABD’de kültürlenmiş tavuk satışı iznine sahip olan Upside Foods ve Good Meat şirketlerinden sonra pazara giren dördüncü üretici konumunda. Diğer bir firma olan Mission Barns ise kültürlenmiş domuz yağı için FDA’dan onay aldı ancak USDA’nın onay sürecini bekliyor.
SEKİZ EYALETTE YASAK
Bununla birlikte, bazı eyaletlerde durum daha karmaşık bir hal almış durumda. Hücre ile üretilen et ürünleri, siyasi tartışmalara yol açarken, sekiz ABD eyaletinin laboratuvar ortamında üretilen et satışını yasaklaması dikkat çekiyor. Teknolojinin gelişimi, eyaletler arasında yasal farklılıkları da beraberinde getiriyor.
Laboratuvar ortamında üretilen bu ürünler, halk arasında genellikle “yapay et” olarak anılıyor. Ancak aslında “hücre kültürüyle üretilmiş et”, “laboratuvar ortamında üretilmiş et” ya da “kültürlenmiş et” terimleri daha doğru ve bilimsel tanımlamalardır. Zira hücreyle üretilmiş etler, gerçek hayvan hücrelerinden elde edilmektedir.
