İsrail’in İran, Suriye ve Lübnan’a yönelik gerçekleştirdiği son saldırılar, uluslararası hukuku ihlal eden eylemlerle birlikte, bölgede istikrarı tehdit eden politikalarla kınandı. Yapılan açıklamada, bu eylemlerin söz konusu ülkelerin egemenlik ve güvenliğini ciddi şekilde tehlikeye attığı vurgulandı.
Ayrıca, uluslararası topluma, bu saldırganlığı durdurmak ve İsrail’in işlediği suçlardan sorumlu tutulması için “caydırıcı önlemler” alma çağrısında bulunuldu.
Gerginliğin azaltılmasına yönelik çabaları desteklemek amacıyla, İran’a yönelik saldırganlıkları durdurmak ve barışçıl çözümler sağlamak için ilgili bölgesel ve uluslararası aktörlerle düzenli iletişim kuracak bir “Bakanlar Temas Grubu” kurulmasına karar verildiği öğrenildi.
Bildiride, İsrail’in saldırılarını durdurmasının aciliyetine dikkat çekilirken, bölgedeki insani, ekonomik ve çevresel koşulları tehdit eden bu tehlikeli tırmanışa ilişkin derin kaygılar dile getirildi.
ABD’YE YÖNELİK KINAMA
İstanbul’da gerçekleştirilen İslam İşbirliği Teşkilatı (İİT) Dışişleri Bakanları Konseyi’nin (DBK) 51. Oturumu’nda, ABD’nin İran’a yönelik gerçekleştirdiği saldırılara şiddetle bir kınama yapıldı.
İstanbul Lütfi Kırdar Kongre Merkezi’nde düzenlenen oturumda, İsrail’in İran’a yönelik son saldırılarına ilişkin hazırlanan “69/51-POL” sayılı taslak karar metni kamuoyuna sunuldu.
Taslakta, 13 Haziran’dan bu yana İsrail’in sivil altyapıya ve Uluslararası Atom Enerjisi Ajansı (IAEA) güvenceleri altındaki barışçıl nükleer tesislere yönelik tekrarlanan askeri saldırıları ile masum sivillerin, bilim insanlarının, üst düzey askeri komutanların yanı sıra kadınlar ve çocukların öldürülmesi kınandı.
Belgede, bu saldırıların uluslararası hukukun kesin normlarına ve Birleşmiş Milletler Şartı’na aykırı olduğu, ayrıca diğer devletlerin egemenliğine ve toprak bütünlüğüne saygıyı gerektiren ilkeleri açıkça ihlal ettiği ifade edildi. Bu eylemlerin, BM Şartı’nın 2. maddesi uyarınca saldırganlık suçu teşkil ettiği ve uluslararası insancıl hukuka göre savaş suçu sayıldığı bildirildi.
İİT ve Üye Devletlerinin, İsrail’in saldırganlıklarına karşı İran halkı ve hükümetiyle tam dayanışma içinde oldukları vurgulandı.
İsrail’in İran’a yönelik askeri operasyonlarının durdurulmasının gerekliliğinin belirtildiği belgede, uluslararası toplumun tüm taraflarına, uluslararası ve bölgesel barışı tehdit eden unsurlar dikkate alınarak çatışmaları tırmandırmama çağrısında bulunuldu.
Taslakta, İsrail’in nükleer tesislere yönelik askeri saldırılarına tepki olarak BM Güvenlik Konseyi’nin 487 sayılı kararına atıfta bulunuldu ve bu tür eylemlerin bir daha yaşanmaması için İsrail’e çağrıda bulunuldu.
Uluslararası Atom Enerjisi Ajansı (UAEA) Genel Konferansı’nın, 19. olağan oturumunda kabul edilen 444 sayılı kararın yanı sıra 31. ve 34. olağan oturumlarında kabul edilen diğer kararların, nükleer tesislere yönelik saldırıları kesin bir şekilde kınadığı belirtildi.
Belgede, BM Şartı’nın 51. maddesi çerçevesinde İran’ın devredilemez meşru müdafaa hakkının ve Orta Doğu’da nükleer silahlardan arındırılmış bir bölge kurulmasının öneminin yeniden teyit edildiği kaydedildi.
İSRAİL, NÜKLEER SİLAHLARIN YAYILMASININ ÖNLENMESİ ANLAŞMASI’NA KATILMAYA DAVET EDİLDİ
Kararda, İİT Dışişleri Bakanları Konseyi, İsrail’in İran’a yönelik askeri saldırılarını, sivil altyapıları hedef almasını ve masum sivilleri hedef alarak gerçekleştirdiği suikastları kınadı.
Belgede, İsrail ve ABD’nin, UAEA’nın nükleer tesislere yönelik saldırıları yasaklayan kararlarını ihlal ettiği vurgulandı. Natanz, Fordo ve İsfahan’daki barışçıl nükleer tesislere yönelik saldırılar da bu kapsamda kınandı.
UAEA’nın, bu saldırıları kesin bir dille kınamaya ve durumu BM Güvenlik Konseyi’ne bildirmeye davet edildiği aktarıldı.
Taslakta, İsrail’in Nükleer Silahların Yayılmasının Önlenmesi Anlaşması’na (NPT) acilen katılması ve tüm nükleer tesislerinin UAEA’nın denetimine girmesinin gerekliliği vurgulandı.
Belgede, bu tür saldırıların Cenevre Sözleşmeleri’ni de kapsayan uluslararası hukuku ihlal ettiği ve bölgesel barış ile güvenliğe tehdit oluşturduğuna işaret edildi.
ULUSLARARASI HUKUKUN ÖNEMİ
İsrail’in İran’a yönelik tüm saldırganlık eylemlerinin derhal sonlandırılması talep edilirken, uluslararası hukuka göre sorumluluklarının yerine getirilmesi gerektiği belirtildi.
Kararda, BM Güvenlik Konseyi’nin, uluslararası barış ve güvenliğe yönelik tehditlerin acilen ele alınması gerektiği, İsrail’i saldırganlıklarına son vermeye zorlamak için kararlı adımlar atılmasının önemine vurgu yapıldı.
Taslak kararda, BM Güvenlik Konseyi’ne, İsrail’in BM kararlarına uyması için İİT üyelerinin gerekli adımları atması çağrısında bulunuldu.
İRAN’LA TAM DAYANIŞMA VE BAKANLAR İLETİŞİM GRUBU KURULMASINA KARAR
Üye devletlerin yaptığı kınama ve destek açıklamaları önemsenirken, İran hükümeti ve halkıyla tam dayanışma içinde olunduğu ifade edildi.
Kararda, İran’a yönelik saldırganlığın durdurulması ve barışçıl çözümlerin sağlanması amacıyla bölgesel ve uluslararası taraflarla irtibat kuracak bir Bakanlar İletişim Grubu oluşturulacağı belirtildi.
Taslakta, İran’ın meşru müdafaa hakkı, egemenliği ve vatandaşlarının korunma hakkı da yeniden teyit edildi.
IRAK HAVA SAHASINA YAPILAN İHLAL DE KINANDI
Irak hava sahasının ihlali, uluslararası hukukun açık ihlali olarak kınanarak, İsrail’in bu eylemden hem yasal hem de siyasi sorumluluğu olduğu ifade edildi.
Kararda, İİT’nin ülkelerdeki ve uluslararası örgütlerdeki Büyükelçilik Grupları, İİT’nin pozisyonunu akredite oldukları ülkelerin ve örgütlerin başkentlerine, medyasına ve sivil toplumuna iletmekle; ayrıca İsrail’in İran İslam Cumhuriyeti’ne yönelik saldırganlığına karşı durmak amacıyla hızlıca işbirliği yapmaya davet edildi.
Taslakta, BM Genel Sekreteri Antonio Guterres’ten bu kararın resmi bir BM belgesi olarak kaydedilmesi talep edilirken, konunun aktif olarak takip edileceği ifade edildi.
