UNESCO Dünya Mirası Geçici Listesi’nde yer alan ve “Gladyatörler Şehri” olarak bilinen Stratonikeia, dünya genelinde en büyük mermer kentler arasında gösterilmektedir. Bu tarihi alandaki kazı çalışmaları 1977 yılından bu yana kesintisiz olarak 12 ay boyunca sürdürülmektedir.
Stratonikeia ve Lagina Kazı Heyeti Başkanı Prof. Dr. Bilal Söğüt, Karia bölgesinin en önemli şehirlerinden biri olan Stratonikeia ile Lagina Kutsal Alanı’nda gerçekleştirilen arkeolojik kazı, restorasyon ve çizim çalışmalarının detaylarını aktardı. Antik dönemden günümüze kadar uzanan çeşitli yapılar üzerinde çalışma yapıldığını belirtti.
Kütüphanenin, kentin merkezinde dört ana caddenin kesiştiği noktada yer aldığını ifade eden Söğüt, bu yapının Helenistik Dönem sonrası Roma Dönemi’nde yeniden düzenlendiğini ve milattan sonra 4. yüzyılda mozaiklerle süslenerek kullanılmaya devam ettiğini vurguladı. Söğüt, “Yaklaşık 5 yıldır burada kazı çalışması yapıyoruz ve bu süreçte kütüphanenin giriş bölgeleri, Güney Cadde bağlantıları, portikler, avlu ve okuma salonu gibi birçok bölümünü gün yüzüne çıkardık,” şeklinde konuştu.
Söğüt, kütüphanenin bulunduğu alanın hamam, çeşme ve diğer dini ile kamu yapı gruplarını içeren bir kompleks olduğunu açıkladı. Bölgedeki 610 yıllarında meydana gelen büyük bir depremin ardından kentin küçüldüğünü ve kütüphanenin kullanılmadığını da belirtti. “Yapının tarihçesini, inşasından günümüze kadar nasıl bir değişim yaşadığını tespit ettik,” diyen Söğüt, avluya ait sütunlar ve üstyapı elemanlarının gün yüzüne çıkarıldığını aktardı.
Gelecek süreçte, bu sütunlardan bir kısmının tekrar ayağa kaldırılması planlanıyor. Böylece ziyaretçilerin antik döneme ait kütüphanenin görkemini deneyimlemesi hedefleniyor. Kazılar sonucunda elde edilen bilgiler, bu alanın bir dönem ne denli önemli bir kütüphane olduğunu doğrulamış durumda. Ayrıca, kütüphanenin yapısının Anadolu’daki diğer kütüphanelerle farklı olduğu ve Kuzey Afrika’daki bir kütüphaneye örnek teşkil ettiği tespit edilmiştir.
