Yeni bir araştırma, göz sağlığına dair belirti ve bulguların demans teşhisinde önemli bir rol oynadığını ortaya koydu.
İngiltere’de gerçekleştirilen kapsamlı bir çalışma, görsel hassasiyetteki bozulmaların demans belirtileri ortaya çıkmadan 12 yıl önce tespit edilebileceğini gösterdi. Norfolk bölgesindeki 8,623 sağlıklı birey uzun yıllar boyunca takip edildi. Katılımcılara, ekranda hareket eden noktalar arasındaki bir üçgeni fark ettiklerinde düğmeye basmaları istendi. Araştırma sonucunda demans teşhisi konulan 537 kişide, bu üçgeni fark etme hızının belirgin şekilde daha yavaş olduğu kaydedildi. Araştırmacılar, Alzheimer’ın neden olduğu toksik amiloid plakların ilk olarak beynin görsel işleme bölgelerinde birikmeye başlamasıyla bu durumu açıklıyor. Böylece hafıza testlerinden önce uygulanacak basit görsel testlerle demans riski tespit edilebilecek.
RENK AYRIMI DA KRİTİK
Alzheimer hastalarının erken evrelerinde mavi-yeşil renkleri ayırt etme zorluğu ve nesnelerin kenarlarını net görememe gibi görsel işlev kayıpları deneyimlediği görülmektedir. Ancak bu değişiklikler çoğunlukla fark edilmeden gelişmektedir. Ayrıca, Alzheimer’la mücadele eden bireyler dikkati dağıtan uyarıcılara karşı daha hassas hale gelmekte ve bu durum göz hareketlerinin kontrolünü zorlaştırmaktadır. Bu tür sorunlar, özellikle araç kullanımı gibi dikkat gerektiren durumlarda ciddi tehlikeler oluşturabilir. Araştırmacılar şu anda konuyu Loughborough Üniversitesi’nde incelemektedir.
YÜZLERİ TANIMAMAK HAFIZA DEĞİL, GÖZ HAREKETLERİ KAYNAKLI OLABİLİR
Demans hastalarının yeni tanıştıkları bireylerin yüzlerine normalde olduğu gibi (göz-burun-ağız) odaklanmadıkları ve bu sebeple yüzleri yeterince “kaydedemedikleri” gözlemlenmiştir. Bu durum, yüz tanımada yaşanan sorunların yalnızca hafızadan kaynaklanmadığını, aynı zamanda etkisiz göz tarama hareketlerinin de etkili olabileceğini göstermektedir. Bazı doktorlar, hastalarıyla ilk karşılaşmada bu göz teması eksikliğinden şüphelenebildiğini belirtmektedir.
GÖZ HAREKETLERİ HAFIZAYI GÜÇLENDİRİR Mİ?
Göz hareketlerinin hafıza üzerindeki olumlu etkileri de araştırılmaktadır. Özellikle televizyon izlemek ve kitap okumak gibi göz hareketinin yoğun olduğu aktivitelerle meşgul olan kişilerin hafızalarının daha güçlü olduğu ve demans risklerinin daha düşük olduğu görülmüştür. Ayrıca, günde birkaç dakika boyunca sağa-sola hızlı göz hareketleri yapan bireylerin, otobiyografik anılarını daha iyi hatırlayabildiği çeşitli çalışmalarla gösterilmiştir. İlginç bir şekilde bu etki, yalnızca sağ elini kullanan bireylerde daha belirgin olabilmektedir. Ancak, bu umut verici bulgulara rağmen göz hareketlerine dayalı teşhis veya tedavi uygulamaları henüz yaygınlaşmamıştır. En büyük zorluk ise pahalı ve uzmanlık gerektiren göz izleme teknolojileridir. Bu nedenle, bu tür testlerin laboratuvar dışına çıkabilmesi için daha erişilebilir teknolojilere ihtiyaç duyulmaktadır.
