Dünyada bir ilke imza atmayı amaçlayan, insan yaşamının temel bileşenlerini sıfırdan üretmeye odaklanan tartışmalı bir proje üzerinde önemli çalışmalar yürütülmeye başlandı.
Bu araştırmanın, bebeklerin tasarımı veya gelecekteki nesiller üzerindeki beklenmedik değişikliklere yol açabileceği endişesiyle uzun zamandır tabu olarak değerlendirildiği biliniyor.
Öte yandan, dünyanın en büyük tıbbi yardım kuruluşu Wellcome Trust, projeyi hayata geçirmek üzere 10 milyon sterlinlik başlangıç fonu sağladı. Kuruluş, bu girişimin tedavi edilemeyen pek çok hastalığın tedavisini hızlandırma potansiyeline sahip olduğunu ve zararın yanında pek çok fayda sağlayabileceğini vurguladı.
“HASTALIĞA DİRENÇLİ HÜCRELER ÜRETMEK İSTİYORUZ”
Cambridge’deki MRC Moleküler Biyoloji Laboratuarı’ndan Dr. Julian Sale, projenin BBC News’e yaptığı açıklamada, bu araştırmanın biyolojik alanındaki bir sonraki büyük sıçrama olduğunu ifade etti.
Sale, “Sınır gökyüzü. İnsanların daha az hastalıkla yaşlanmasını sağlayacak tedavileri araştırıyoruz. Bu yöntemi, karaciğer, kalp, hatta bağışıklık sistemi gibi hasar görmüş organları yeniden doldurmak için kullanabileceğimiz hastalığa dirençli hücreler üretmek amacıyla değerlendirmeyi hedefliyoruz.” şeklinde konuştu.
Ancak, araştırmanın geliştirilmiş veya değiştirilmiş insanlar yaratma niyetinde olabilecek kötü niyetli araştırmacılar için bir zemin hazırlama ihtimali, endişeleri de beraberinde getiriyor.
“SENTETİK YAŞAM GİRİŞİMİ OLMAYACAK”
Projenin detayları, İnsan Genomu Projesi’nin tamamlanmasının 25’inci yılı vesilesiyle BBC News’e açıklandı. Bu proje, bilim insanlarının insan DNA’sındaki tüm genleri bir barkod gibi okunabilir hâle getirdi.
Sentetik İnsan Genomu Projesi olarak adlandırılan yeni çalışma ise bu başarıyı dev bir adım ileriye taşıma imkânı sunuyor. Araştırma, bilim insanlarının yalnızca bir DNA molekülünü incelemekle kalmayıp, o molekülün parçalarını sıfırdan yaratma kapasitesine de ulaşmasını sağlıyor.
Bu projenin çalışmaları yalnızca test tüpleri ve benzeri kaplarla sınırlı tutulacak, dolayısıyla sentetik yaşam yaratma hedefi yer almayacak. Ancak, geliştirilecek teknoloji, araştırmacılara insan yaşam sistemleri üzerinde önceden görülmemiş bir kontrol sunacak.
“İNSAN DNA’SINA SAHİP YARATIKLAR ORTAYA ÇIKABİLİR”
Projenin tıbbi yararları güçlü bir şekilde vurgulansa da, kötü niyetli bilim insanlarının bu teknolojiyi tehlikeli amaçlar için kullanmasını engellemeye yönelik bir sistem bulunmuyor.
Edinburgh Üniversitesi’nde yapay insan kromozomları geliştiren ünlü genetik bilimci Prof. Bill Earnshaw, bu tür bir teknolojinin biyolojik silahlar, geliştirilmiş insanlar veya insan DNA’sına sahip hayvanlar gibi tehlikeli sonuçlar doğurabilecek yaratıkların ortaya çıkmasına zemin hazırlayabileceğine dikkat çekiyor.
