Ticarette Türkiye Yüzyılı Zirvesi’nde konuşan Ticaret Bakanı Ömer Bolat, savaşların Türkiye için istenmeyen bir durum olduğunu ifade etti. 400 yıldır Türkiye-İran sınırının barış ve huzuru simgelediğine dikkat çekti.
Bolat, “İsrail’in İran’a yönelik saldırganlıklarını kesinlikle tasvip etmiyoruz ve bu durumu lanetle kınıyoruz. İran, bu saldırılara karşı güçlü bir direnç gösterdi. Özellikle, 12 gün süren çatışmaların ardından bir ateşkes sağlandı.” dedi.
ABD yönetiminin bu süreçteki etkilerine de değinen Bolat, Türkiye’nin konumunun önemini vurguladı. “İran, dünya petrolünün yüzde 25’inin geçtiği Hürmüz Boğazı ve Basra Körfezi’nde kritik bir rol oynamaktadır.” dedi. Bolat, İsrail’in 13 Haziran’da yaptığı bombalamaların, petrol ve doğal gaz fiyatlarının yanı sıra çeşitli emtia fiyatlarında büyük bir artışa yol açtığını belirtti.
Basra Körfezi’nin uluslararası ticaretteki önemine vurgu yapan Bolat, Türkiye’nin enerji ithalatının en büyük kalem olduğunu ifade etti. 2022 yılında Rusya-Ukrayna Savaşı’nın patlak vermesiyle birlikte doğal gaz ve petrol faturalarının 97 milyar dolara ulaştığını, 2023’te bu rakamın 65 milyar dolara düştüğünü kaydetti.
Bolat, İran’dan Türkiye’ye geçen yıl 3 milyon 300 bin turist geldiğini aktararak, bu yılın ilk beş ayında ise 1 milyonun üzerinde turistin Türkiye’yi ziyaret ettiğini belirtti.
İran ile dış ticaretin yaklaşık 7.8 milyar dolar civarında olduğunu hatırlatan Bolat, “İhracatımız 3 milyar 250 milyon dolar, ithalatımız ise 4 milyar 550 milyon dolara yakın.” şeklinde konuştu.
Doğal gaz bağlantılarında bir kesilme olmadığını, ancak savaş ve tahribatın ticareti olumsuz etkileyebileceğine değinen Bolat, ateşkesin 12 gün içinde sağlanmasından memnun olduklarını ifade etti.
“İran, Orta Koridor dahil Asya’ya giden yolların merkezi bir noktasıdır ve bu durum taşımacılık açısından riskler barındırıyordu. Ateşkese dair olumlu gelişmelerin, olumsuz etkileri minimuma indireceğini umuyoruz.” dedi.
Bölgedeki savaşlarda kaybedilen hayatlara dikkat çeken Bolat, Türkiye’nin ise bu dönemde istikrarını koruduğunu ve ekonomik büyümesini sürdürdüğünü belirtti. Milli gelirin 238 milyar dolardan 1 trilyon 371 milyar dolara yükseldiğini aktardı.
Bolat, 2025 yılı itibarıyla fert başına milli gelirin 15 bin 971 dolara çıkmasının hedeflendiğini açıkladı.
“Türkiye, Dünya Bankası’na göre üst gelir ülkeler ligine yükseldi”
Bolat, Türkiye’nin Dünya Bankası tarafından üst gelir ülkeler ligine yükseldiğini vurgulayarak, şunları ekledi: “Ticaret savaşlarıyla karşı karşıyayız. ABD yönetimi, dış ticaret açığını dengelemek için gümrük vergilerini artırarak ülkeleri müzakerelere davet ediyor. Türkiye, en düşük gümrük vergisi uygulayan ülkeler arasında yer almakta ve bu durum, rekabet avantajı sağlayabilir.”
Bolat, ABD pazarına ürün satışı yapacak ülkelerin Türkiye ile rekabet etmekte zorlanacaklarının altını çizdi. Bu durumun Türkiye’nin dünya coğrafyasında, Avrupa, Asya, Afrika ve Orta Doğu’ya yapacağı ihracat için daha zorlu rekabet koşulları yaratacağını da sözlerine ekledi.
