Dışişleri Bakanı Hakan Fidan, A Haber kanalında canlı yayına katılarak gündeme dair önemli açıklamalarda bulundu.
Lahey’de düzenlenen NATO Zirvesi’nde Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ile ABD Başkanı Donald Trump arasında gerçekleşen görüşmenin önceden planlandığını belirten Fidan, bu toplantıda Gazze, Rusya-Ukrayna ve İran gibi bölgesel meselelerin ele alındığını aktardı.
Fidan, görüşmenin yapıcı bir atmosferde geçtiğini ifade etti. Trump’ın NATO ülkelerinin savunma harcamalarının yetersiz olduğu yönündeki mesajının Avrupalı liderler tarafından dikkate alındığını söyleyen Fidan, NATO üyelerinin gelecek 10 yıl içinde savunma harcamalarını iki ayrı kalemde yüzde 5 artırmaya yönelik bir uzlaşı sağladıklarını açıkladı.
Bakan Fidan, Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın zirve sırasında mevkidaşlarıyla ikili görüşmeler gerçekleştirdiğini de aktardı.
Gelecek yıl NATO zirvesinin Türkiye’de yapılmasına dair soruya yanıt veren Fidan, bu zirvenin en son 2004 yılında Türkiye’de düzenlendiğini hatırlattı. 2026 yılı için İstanbul’a ev sahipliği teklifinin kabul edildiğini kaydeden Fidan, Cumhurbaşkanı’nın İstanbul ya da Ankara üzerinde hâlâ düşünüp istişare ettiğini belirtti.
İsrail’in İran’a yönelik saldırıları ve bu süreçteki gelişmelere ilişkin değerlendirmelerde bulunan Fidan, “Bölgedeki tüm gelişmeleri yakından takip ediyoruz. Çoğu zaman arabulucu rolü üstleniyoruz. Savaşların çıkmaması ve mevcut çatışmaların son bulması hem ülkemiz hem de bölge için kritik.” diye konuştu.
“Bölgenin teyakkuzda olması gerekiyor”
Fidan, “Savaş şu an durmuş durumda, ancak ateşkesin bozulma ihtimaline karşı bölgenin dikkatli olması şart.” ifadelerini kullandı.
Saldırılar nedeniyle iki ülkenin savaşı sadece kendilerine değil, bölgeye büyük maliyetler yüklediğini belirten Fidan, bu savaşın sınırları aştığını vurguladı. Ayrıca, bölgedeki kalıcı bir barışın sağlanabilmesi için İran ile ABD arasında bir anlaşma yapılması gerektiğini söyledi.
“Nükleer tesislerin büyük ölçüde hasar aldığı aşikar”
Fidan, nükleer meselenin sadece İsrail ile İran arasındaki bir boyutunu kapsadığını belirterek, “Amerika’nın gerçekleştirdiği askeri operasyon sonucunda İran’daki nükleer tesislerin ciddi şekilde hasar gördüğü ve kullanılamaz hale geldiği ortada.” dedi.
Nükleer programın birçok unsur taşıdığını söyleyen Fidan, “İran’ın nükleer programına yapılan darbe oldukça ciddidir. Müzakerelerde İran ile ABD’nin hangi dosyaları görüşeceği, en büyük meydan okuma.” şeklinde konuştu.
“(ABD-İran) Uzlaşma ihtimali var”
Nükleer programla ilgili müzakerelerin yeniden başlayıp başlamayacağı sorusuna yanıt veren Fidan, Türkiye’nin her türlü rolü oynamaya hazır olduğunu ifade etti. “Son yıllarda Umman’da başlatılmış sürecin tekrar aktive edilmesine dair bir duyum var.” diyen Fidan, uzlaşma ihtimalinin bulunduğunu vurguladı.
Fidan, her iki tarafın da iyi niyet göstereceği takdirde uzlaşmanın mümkün olabileceğini ifade etti.
Bakan Fidan, Türkiye’nin uluslararası diplomasi alanındaki rolünün önemine vurgu yaparak, “UAEA’nın kurulma amacının nükleer silahların yayılmasını engellemek olduğunu unutmamak gerekir.” şeklinde konuştu.
Fidan, ayrıca temel sorunların çözülmediği takdirde nükleer anlaşmanın bu beş ülke açısından güvenilirliğinin sorgulanabilir olacağını belirtti.
Dışişleri Bakanı, ABD’li mevkidaşı Marco Rubio ile gerçekleştirdiği görüşmelere de değinerek, olası bir saldırı durumunda İran’ın tepkisinin sınırlandırılması için Türkiye’nin arabuluculuk rolü üstlendiğini hatırlattı.
ABD’nin, İsrail’in İran üzerindeki faaliyetlerine dair endişeler taşıdığını aktaran Fidan, her iki taraf arasındaki iletişimin önemine vurgu yaptı.
“Gazze hiç gündemimizden düşmeyecek”
Fidan, Gazze’deki insani durumun kabul edilemez seviyelere ulaştığını, yardım kuyruğunda bekleyen insanların her gün hayatını kaybettiğini ifade etti.
Uluslararası topluma bu durumun sürdürülebilir olmadığına dair çağrıda bulunan Fidan, “İnsanların hakikatle buluşması için gerekli olan iradenin gösterilmesi şart.” dedi.
Ziyaret ettiği yerlerdeki insani durumun ciddiyetine değinen Fidan, Gazze meselesinin Türkiye’nin uluslararası gündeminde yer alacağını kaydetti.
Önümüzdeki süreçte, Türkiye’nin hem Gazze meselesi hem de diğer diplomatik girişimlerle aktif rol almaya devam edeceğini belirten Fidan, “Gelecek günlerde çok hareketli olacak.” şeklinde açıklamalarda bulundu.
