Bakan Fidan, İstanbul Kongre Merkezi’nde gerçekleştirilen “Küresel Ulaştırma Koridorları Forumu”nun “Parçalanmış Bir Dünyada Küresel Bağlantısallığın Geleceği” başlıklı panelinde konuşma yaptı.
Ulaşım ve bağlantının günümüzdeki kritik rolüne dikkat çeken Fidan, “Bu unsurlar dış politikanın merkezine yerleşmiştir. Artık ticaret, yatırım ve kalkınmanın yanı sıra dış politikada da önemli bir yere sahip.” şeklinde değerlendirmelerde bulundu.
Fidan, mevcut jeopolitik koşulların enerji, ulaşım, dijitalleşme ve bağlantı konularını dış politikanın öncelikleri haline getirdiğini vurgulayarak, “Son iki haftadaki gelişmeler, ulaşım ve bağlantı konularının stratejik önemini bir kez daha gözler önüne serdi. Birlikte hareket etmediğimiz takdirde, mevcut istikrarsızlıklar, uzun vadeli küresel ulaşım projeleri ve enerji güvenliği üzerinde olumsuz sonuçlar doğurabilir.” dedi.
Fidan, Türkiye’nin bu bağlamda öncü bir rol üstlenmesi için uygun bir konumda olduğunu ve bunun birkaç sebebi olduğunu ifade etti. “Türkiye, güvenilir bir müttefik olarak coğrafi konumu ve sanayi kapasitesiyle öne çıkmakta ve bölgedeki barış, güvenlik ve istikrar konusundaki kararlılığı sayesinde zorunlu bir ortak haline gelmektedir.” şeklinde konuştu.
Bakan Fidan, son 20 yılda Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan liderliğinde gerçekleştirilen büyük yatırımların bağlantıyı genişlettiğini belirterek şunları kaydetti:
“Son 20 yıl içerisinde altyapı projelerine yaklaşık 200 milyar dolarlık bir yatırım yaptık. Kesintisiz bağlantı bizim önceliklerimizdendir. Bu çerçevede, Türkiye ile dünya genelindeki ortaklar arasında gerçek ve mecazi anlamda köprüler inşa eden projelere destek veriyoruz. Orta Asya, Hazar Denizi ve Türkiye üzerinden Çin’i Avrupa’ya bağlayan Trans Hazar Uluslararası Ulaşım Güzergahı (Orta Koridor), bu hedefe ulaşmada en verimli rotadır. Bu yol, önümüzdeki dönemde ulaşım bağlantıların gelişmesinde kilit bir rol oynayacak ve tüm paydaşlar için karşılıklı kazanç sağlayacaktır.”
“KALKINMA YOLUNU BAŞLATMAK İÇİN ÇALIŞIYORUZ”
Orta Koridor’un avantajlarının, Rusya-Ukrayna Savaşı ve bölgede artan jeopolitik risklerle daha da belirgin hale geldiğini dile getiren Fidan, “Orta Koridor, bu yol üzerindeki ülkeler için ekonomik kalkınma ve ticaret çeşitlendirmesi fırsatlarını sunmaktadır.” ifadelerini kullandı.
Fidan, Orta Koridor’un aynı zamanda malların hızlı ve yüksek verimlilikle taşınmasını sağladığını ifade etti.
Bakü-Tiflis-Kars Demir Yolu’nun, Orta Koridor’un önemli bir parçası olduğuna dikkat çeken Fidan, bu projenin Türkiye, Azerbaycan ve Gürcistan arasında örnek bir işbirliğinin sonucunda ortaya çıktığını belirtti.
Fidan, bu demir yolunun verimliliğini artırmak için işbirliğine devam edilmesi gerektiğini ve “Trans Hazar Orta Koridor” girişiminin, Çin’in Kuşak ve Yol Girişimi ile uyumlu hale getirilmesi yönünde önemli ilerlemeler kaydedildiğini vurguladı.
Bakan Fidan, bu çabayı Çin ile karşılıklı fayda prensibi doğrultusunda daha da ileriye taşımayı umduklarını ifade etti.
“Orta Koridor, Kafkasya, Hazar Denizi ve Orta Asya boyunca güvenilir bir alternatif yaratmakta ve Kalkınma Yolu projesini başlatmak için çaba gösteriyoruz.” diyen Fidan, bu projenin Körfez’den Avrupa’ya kuzey-güney eksenini hedeflediğini aktardı.
“ORTA KORİDOR VE KALKINMA YOLU PROJELERİ REFAHA KATKIDA BULUNACAK”
Bakan Fidan, Irak’taki Fav Limanı’ndan başlayacak projenin Irak üzerinden Türkiye’ye ve Türkiye üzerinden Avrupa’ya demir yolları, yollar ve enerji hatlarının inşası ile ilgili olduğunu belirtti.
“Orta Koridor ve Kalkınma Yolu projeleri, rotalar boyunca büyük yatırımları ve iş imkanlarını artırarak bağlantıyı güçlendirecek ve refaha katkıda bulunacaktır. Böylece, Orta Asya ile Körfez bölgesi arasındaki bağlantı sağlanacaktır.” dedi.
“DÜNYADAKİ ULAŞIM ROTALARI BİRBİRİNİ TAMAMLAYICI”
Bölgedeki barış, refah ve istikrarın sağlanmasının Türkiye’nin temel dış politika hedeflerinden biri olduğuna değinen Fidan, bu unsurların güvenlik ve istikrarı sürdürebilme açısından olumlu etkiler sunduğunu belirtti.
Bakan Fidan, “Küresel ticaret hacminin artmasıyla birlikte ulaşım rotalarını daha geniş anlamda birbirini tamamlayıcı olarak değerlendiriyoruz.” dedi.
Bu çerçevede yeni ortaklıkların geliştirilmesine değinen Fidan, Türkiye’nin yakın zamanda Üç Deniz Girişimi’nin stratejik ortağı olduğunu ifade etti.
Fidan, Via Carpathia ve Rail Baltica gibi girişimlerin ortaklığın somut yansımaları olduğunu belirterek Türkiye’nin kamu-özel sektör ortaklıklarındaki deneyiminin bu projelere önemli katkılarda bulunacağını ifade etti.
“ALTYAPIMIZA YATIRIM YAPMAYA DEVAM EDECEĞİZ”
Bakan Fidan, gerek Avrupa gerekse diğer bölgelerdeki ortaklarla çalışmayı dört gözle beklediklerini dile getirdi.
Ülkeler arasındaki işbirliklerinin önemini vurgulayan Fidan, bu tür işbirliklerinin birçok yeni projeye kapı araladığını ve ulaşım ile enerji koridorlarının yalnızca devlet ve özel sektör işbirlikleri ile mümkün olabileceğini belirtti.
Türkiye’nin bu hedefe kararlılıkla bağlı olduğunu ifade eden Fidan, “Altyapıya yatırım yapma ve mal akışını kolaylaştıracak düzenlemeleri sağlama konusunda kararlıyız. Komşularımızın ve ortaklarımızın da çabalarını desteklemeye devam edeceğiz.” diye konuştu.
“DİPLOMATİK ÇALIŞMALARIMIZIN ÇOĞU ARABULUCULUK ÜZERİNE TESİS EDİLMİŞ DURUMDA”
Fidan, Türkiye’nin bölgede barış ve güvenlik sağlamak için önemli bir rol üstlendiğini belirtti:
“Bölgemizde birçok çatışma ve savaş mevcut. Olumlu gelişmeler bulmak oldukça zor. Diplomatik çabalarımız çoğunlukla arabuluculuk üzerine yoğunlaşmaktadır. Gerilimi azaltarak daha sakin ve huzurlu bir ortam yaratmak, bağlantı ve ticaret açısından sürdürülebilir bir zemin oluşturma amacı gütmekteyiz. Bağlantısallık, çeşitli bölgelerdeki işbirlikleri açısından son derece önemlidir.”
Kalkınma Yolu Projesi’ne de değinen Fidan, “Irak Başbakanı Sayın Sudani bu projeyi önerdiğinde, hemen destekledik. Sayın Cumhurbaşkanımız Recep Tayyip Erdoğan, bölgesel işbirliğine ve sorunların ortak bir anlayışla çözülmesine inanıyor.” dedi.
Fidan, Irak’ın son 20 yıl boyunca karışıklık içinde olduğunu aktararak, “Bölgesel olarak önemli bir proje önerildiğinde, bunun olumlu bir gelişme olduğunu görmekteyiz. Bu, bizim için önemli bir fırsat.” değerlendirmesini yaptı.
Projenin yalnızca fiziksel yollarla sınırlı olmadığını kaydeden Fidan, şu noktaları belirtti:
“Proje aynı zamanda fiber hatların da dahil olması anlamına geliyor. Eğer bunu tamamlayabilirsek bağlantı kapasitemizi artırmış olacağız. Zira, son 20 yılda bölgemizde savaşlar ve çatışmalar hâkim oldu. Türkiye ise siyasi duruşuyla bu çatışmalardan uzak kalmayı başardı. Ancak, bu ortam işimizi, ticaretimizi olumsuz etkiliyor.” dedi.
Fidan, Dışişleri Bakanlığı görevine geldiğinde bölgedeki işler ve ticaretle ilgili alanda çalışmalar yapmayı hedeflediğini vurgulayarak, “Bu yaklaşım, herkes için kazanç sağlayacak bir ilişki ortaya koyuyor.” şeklinde konuştu.
SAVAŞLARIN BAĞLANTISALLIĞA ETKİSİ
Ukrayna-Rusya savaşının bağlantı alanlarını olumsuz etkilediğine dikkat çeken Fidan, enerji ve ulaşım hatlarının ciddi şekilde etkilendiğini söyledi. Yeni bağlantı projeleriyle ilgili devletlerin oluşturulması ve bunların hayata geçirilmesi için zaman ve kaynak gerektiğini ifade etti.
Gazze’deki insani durumun iyileştirilmesi için gerekli adımların atılması gerektiğini vurgulayan Fidan, önceliklerinin savaşı durdurmak olduğunu belirtti.
Fidan, savaşların ticaret güzergahlarını olumsuz yönde etkilediğini ifade ederken, gelecekte olası yeni çatışmalara yönelik kaygılarını da dile getirdi.
Bu koşullar altında Süveyş Kanalı ve Hürmüz Kanalı’nın durumunun önemli olacağını belirten Fidan, bölgedeki işbirliklerinin savaşlar ve çatışmalardan etkilendiğini ifade etti.
