Avrupa, tarihinin en sıcak yaz aylarını geçirirken gündelik hayat durma noktasına gelmiş durumda. Peki, bu aşırı sıcakların nedeni ne? Bilim insanları, bu durumu “ısı kubbesi” olarak tanımlanan bir meteorolojik olaya bağlıyor. Peki, bu ısı kubbesi tam olarak nedir?
Avrupa, tarihteki en sıcak Haziran ve Temmuz başlangıçlarından birini yaşarken, aşırı sıcaklar yalnızca günlük hayatı etkilemekle kalmayıp, sağlık, çevre ve enerji altyapısı üzerinde de olumsuz etkiler yaratıyor.
İSPANYA’DA REKORLAR KIRILDI
İspanya’nın meteoroloji servisi Aemet, El Granado kasabasında sıcaklıkların 46 dereceye kadar yükseldiğini ve böylece Haziran ayı ulusal rekorunun kırıldığını bildirdi. Temmuz’un ilk gecesinde ise İber Yarımadası’nın bazı bölgelerinde sıcaklık 43 dereceyi aştı; Sevilla’da gece sıcaklığı 28 derece ölçüldü. Aemet, Perşembe’den itibaren geçici bir serinleme beklediklerini açıkladı.
PORTEKİZ 46,6 DERECE İLE REKOR KIRDI
Portekiz’in Mora kasabasında sıcaklık 46,6 dereceye ulaşarak Haziran ayı için yeni bir rekor kaydedildi. Lisbona yakın sahiller, aşırı sıcaklar nedeniyle dolup taşarken, tarım işçilerinin çalışma saatleri öğleden sonra 14:00’te sona eriyor. Yetkililer, güneş altında kalmanın risklerine özellikle dikkat çekiyor.
İNGİLTERE’DE EN SICAK HAZİRAN GÖRÜLDÜ
İngiltere, Haziran ayındaki ortalama sıcaklıklarda yeni bir rekora imza attı. Ülke genelinde, 1884’ten bu yana en sıcak ikinci Haziran kaydedildi. Londra’nın St James’s Park’ında sıcaklık 34,7 dereceye ulaştı. Wimbledon tenis turnuvası da 32,9 derece ile en sıcak açılış gününe sahip oldu.
FRANSA’DA OKULLAR KAPATILDI, EYFEL KULESİ ZİYARETÇİLERE KAPANDI
Fransa’da sıcak hava dalgası nedeniyle Paris ve çevresinde kırmızı alarm verildi. Paris Orly Havalimanı’nda sıcaklık 37,6 dereceye çıkarken, ülke genelinde 1.800’den fazla okul ve kolej nasıl aşırı sıcaklar nedeniyle kapatıldı. Aşırı sıcaklar sebebiyle Eiffel Kulesi’nin zirvesi ziyaretçilere kapatıldı. Ayrıca, bazı nükleer reaktörler, ısınan nehir sularının ekosistem üzerindeki olumsuz etkileri nedeniyle devre dışı bırakıldı.
İTALYA’DA SICAKLIK ÇALIŞMAYI ETKİLEDİ
İtalya’nın 21 kentinde sıcaklık seviyeleri en üst seviyeye ulaştı. Floransa’da 38,9 derece, Cagliari’de 38,6 derece ölçüldü. Toskana bölgesinde hastane başvurularında yüzde 20’lik bir artış gözlemlendi. Lombardiya’da ise inşaat, tarım ve yol çalışmalarına öğle saatlerinde ara verilmesi kararı alındı.
YUNANİSTAN’DA ORMAN YANGINLARI BAŞLADI
Yunanistan’da sıcaklıklar günlerdir 40 dereceye yaklaşırken, başkent Atina yakınlarındaki sahil kasabalarında çıkan orman yangınları nedeniyle tahliyeler gerçekleştirildi ve bazı evler zarar gördü.
ALMANYA’DA NEHİR SEVİYESİ DÜŞÜYOR
Almanya’da sıcaklıkların 38 dereceye kadar çıkması bekleniyor. Yüksek sıcaklıklar Ren Nehri’nin seviyesini düşürerek kargo taşımacılığını kısıtlamakta ve maliyetleri artırmaktadır.
GÜNEY KORE VE JAPONYA’DA DA SICAKLIK REKORLARI KIRILDI
Güney Kore’de, Kore Meteoroloji İdaresi’ne göre geçen ay en yüksek günlük sıcaklık ortalaması kaydedildi. Ülke genelinde, 28-30 Haziran tarihleri arasında en yüksek sıcaklık değeri ölçüldü ve bu durum, 1904 yılından beri en yüksek ortalama sıcaklığın yaşandığını ortaya koydu.
Japonya Meteoroloji Ajansı, ülkede Haziran ayında 1898’den beri aylık en yüksek sıcaklık ortalamasının kaydedildiğini bildirdi. Bu, 1991-2020 dönemi sıcaklık ortalamasından 2,3 derece daha yüksektir; Tokyo’da Temmuz 2024’te sıcak çarpması nedeniyle 120’den fazla insan hayatını kaybetmişti.
DENİZLER DE KAVRULUYOR
Akdeniz’deki deniz suyu sıcaklıkları, mevsim normallerinin 9 derece üzerinde. Bu durum, karadaki sıcaklıkları yükselterek, istilacı aslan balığı gibi türlerin yayılmasına neden olurken, Alp buzullarında da önemli erimeler yaşanıyor.
SICAKLIKLARIN NEDENİ “ISI KUBBESİ” Mİ?
Bilim insanları, bu can alan sıcakların arkasındaki sebebin “ısı kubbesi” adı verilen meteorolojik olgu olduğunu belirtiyor.
Isı kubbesi, bir tencere kapağının işlevini üstlenerek, yer seviyesindeki sıcak havayı hapseder. Isınan hava, atmosferde yükselir fakat artan hava basıncı yüzünden tekrar yüzeye doğru itilir; bu sıkışan hava daha da ısınır. Ortaya çıkan ısı kubbesi bulutları da uzakta kalır ve açık, güneşli hava, ısının artmasına yol açar. Aşırı sıcak nedeniyle kuruyan toprak ise daha fazla ısınmaya yatkındır ve ısı kubbesi altındaki bölgelerde gece hava sıcaklığı 20 derecenin üzerine çıkar. Bu olaya “tropik gece” denilir. Soğuk hava cephesinin eksikliği, durumun kısır bir döngü halinde devam etmesine neden olur.
SICAK HAVA DALGASI TÜRKİYE’YE Mİ GELİYOR?
NTV Meteoroloji uzmanı Dilek Çalışkan, Avrupa’yı etkisi altına alan sıcak hava dalgasının bu hafta sonu Türkiye’ye ulaşabileceğini belirtti.
Çalışkan, “Ege ve Akdeniz’de rüzgarlar yarın ve sonraki günlerde kuvvetli esmeye devam edecek. Hafta sonu rüzgarlar hafifleyecek ancak aşırı sıcak gelecek. Ege bölgesi 41-42 dereceye kadar çıkacak. İyi olan rüzgar denizden eserken nemli olacak. Önümüzdeki hafta da sıcaklıklar devam edecek.” şeklinde uyarıda bulundu.
