Ulaştırma ve Altyapı Bakanı Abdulkadir Uraloğlu, “Temiz Denizlerde Güvenli, Emniyetli ve Sürdürülebilir Denizcilik” başlığı altında düzenlenen 4. Türkiye Denizcilik Zirvesi’nde bir konuşma yaptı. Uraloğlu, “Dün, 1 Temmuz’da, 99. yıl dönümünü kutladığımız Denizcilik ve Kabotaj Bayramı, Türk denizciliğinin bağımsızlığını güçlendiren 1926 Kabotaj Kanunu’nun yürürlüğe girmesini simgeliyor. Bu özel bayram, aziz milletimizin Mavi Vatan’a olan sarsılmaz bağlılığını ve denizciliğe verdiği önemi en güçlü şekilde ifade etmektedir.” şeklinde konuştu.
Bayram dolayısıyla Mavi Vatan’ın dört bir yanında özveriyle görev yapan denizcilere en içten teşekkürlerini ileten Uraloğlu, sağlık, huzur ve güven dolu bir çalışma hayatı dileğinde bulundu.
-“HÜRMÜZ BOĞAZI’NDA YAŞANAN GELİŞMELER, DENİZ YOLLARININ KÜRESEL TİCARETTEKİ ÖNEMİNİ BİR KEZ DAHA GÖSTERDİ”
Bakan Uraloğlu, Türkiye’nin, üç kıtanın kesişim noktasında bulunan ve denizlerle çevrili bir yarımada olarak eşsiz bir jeopolitik konuma sahip olduğunu belirtti. Bu bağlamda, “Tarihi İpek Yolu’nun devamı olan Orta Koridor, Türk Boğazları’nın kontrolünü elinde bulunduran bir ülke olarak bizleri Akdeniz ve Karadeniz havzalarında uluslararası ticaretin merkezi konumuna taşımaktadır. Son günlerde İran-İsrail arasındaki çatışmalar sonucu Hürmüz Boğazı’nda meydana gelen gelişmeler, deniz yollarının küresel ticaret açısından önemini bir kez daha kanıtlamıştır. Deniz taşımacılığındaki en küçük bir aksaklık bile küresel piyasaları önemli ölçüde etkileyebilmekte, bu da istikrarın dünya için ne denli kritik olduğunu göstermektedir.” ifadelerini kullandı.
AFRİKA LİMANLARI TÜRKİYE ÜZERİNDEN KALKINMA YOLUNA VE ORTA KORİDOR’A BAĞLANACAK
Uraloğlu, 27-29 Haziran 2025 tarihlerinde İstanbul’da düzenledikleri Küresel Ulaştırma Koridorları Forumu’nun küresel ticaretin sürekliliğini sağlamak adına önemli bir hazırlık dönemi olduğunu dile getirerek, “Sayın Cumhurbaşkanımızın açılışını yaptığı forumda 80 ülkeden 38 Bakan, 17 Bakan Yardımcısı ve 30’dan fazla uluslararası kuruluşun üst düzey yöneticileri bir araya geldi. Bu forumda 12 anlaşma ve mutabakat zaptı imzaladık, 19 ülkelerle ikili görüşmeler gerçekleştirdik.” dedi.
Uraloğlu, forumun en dikkat çekici sonuçlarından birinin, deniz taşımacılığını yenilikler getirecek olan Somali, Gana, Moritanya, Kongo Cumhuriyeti, Cibuti, Liberya ve Gine ile oluşan Ortak Yönlendirme Komitesi olduğunu belirtti. Uraloğlu, bu komitenin, Afrika limanlarını Türkiye üzerinden Kalkınma Yolu ve Orta Koridor’a bağlayarak, kıtanın diğer ülkeleri için de açık bir iş birliği platformu oluşturacağını vurguladı.
“ÜLKEMİZDE DIŞ TİCARET TAŞIMALARININ YÜZDE 86’SI DENİZ YOLUYLA GERÇEKLEŞMEKTEDİR”
2024 yılı itibarıyla dünya yük taşımacılığının yüzde 88’inin deniz yolları aracılığıyla yapıldığını hatırlatan Uraloğlu, “Küresel deniz yolu yük trafiği, yüzde 2,4’lük bir artışla 12 milyar 643 milyon tona ulaştı. Ülkemizde de dış ticaret taşımalarının yüzde 86’sı denizyolu ile gerçekleştirilmektedir. Bu veriler, denizciliğin uluslararası ticaretteki kritik rolünü bir kez daha ortaya koymaktadır.” değerlendirmesinde bulundu.
YIL SONUNDA 560 MİLYON TON YÜK VE 14 MİLYON TEU’NUN ÜZERİNDE ELLEÇLEME BEKLİYORUZ
Türkiye’nin deniz ticaretinin küresel arenadaki rekabet gücünü 2024 yılında da kararlılıkla sürdürdüğünü ifade eden Bakan Uraloğlu, “Türk sahipli deniz ticaret filomuz, 2 bin 154 gemi ile 52,9 milyon dedveyt ton kapasitesi ile dünya sıralamasında 11’inci sıradadır. Limanlarımızda 531,7 milyon ton yük ve 13,5 milyon TEU konteyner elleçlenmektedir. Ayrıca, Ambarlı, Kocaeli, Mersin ve Tekirdağ limanlarımız, dünyanın en yoğun 100 konteyner limanı arasında yer almaktadır. 2025’in ilk beş ayında yüzde 3’lük artışla 230 milyon ton yük ve 5,8 milyon TEU konteyner elleçledik. Yılsonu itibarıyla 560 milyon ton yük ve 14 milyon TEU’nun üzerinde elleçleme bekliyoruz.” diye konuştu.
Uraloğlu, kruvaziyer turizminde de kayda değer bir ilerleme kaydettiklerini dile getirerek, 2024’te limanlara uğrayan kruvaziyer gemi sayısının bin 195’e çıkacağını ve yolcu sayısının da yüzde 22,5 artışla 1,9 milyona ulaşacağını bildirdi. 2025’in ilk beş ayında yolcu sayısının yüzde 33 artarak 440 bine yükseldiğini belirten Uraloğlu, bu yıl 2 milyon yolcu sayısını rahatlıkla aşacaklarını öngördüklerini ifade etti.
“85 FAAL TERSANEYLE GEMİ SİPARİŞİNDE DÜNYADA 9’UNCU, TONAJDA 11’İNCİ SIRADAYIZ”
Gemi inşa sektörünün 94 binden fazla kişiye istihdam sağladığını belirten Bakan Uraloğlu, “Bu sektör, global ölçekteki güçlü konumunu sürdürmektedir. 85 faal tersaneyle gemi siparişinde dünya sıralamasında 9’uncuyuz, tonajda ise 11. sıradayız. 2024 yılında 1,91 milyar dolarlık gemi ve yat ihracatı gerçekleştirdik. 23 geri dönüşüm tesisi ile dünya genelinde 4’üncü, Avrupa’da ise lider durumdayız. Ek olarak, 174 tekne imal ve çekek yeri, 38 yüzer havuz ve 11 kuru havuz kullanılarak sektörü daha da güçlendirmeye yönelik çalışmalara devam ediyoruz. Hurda gemi teşvik programımız ile filomuzun yenilenmesini destekliyoruz. Bugüne kadar 14 milyon dolarlık bir teşvik sağladık ve bu miktarı artırmak üzere yeni düzenlemeler yapıyoruz. Ayrıca, denizcilerimize verdiğimiz diğer destek olan ÖTV’siz yakıt miktarı da 7,2 milyon tona ulaştı. Bu süreçte toplamda 17,5 milyar liralık ÖTV tahsil etmeyerek önemli bir destek sağladık.” ifadelerini kullandı.
Bakan Uraloğlu, Türk Boğazları’ndan geçiş yapan gemilerden alınan geçiş ücretlerinin Altın Frank değeri itibarıyla dün güncellendiğini kaydederek, her Kabotaj Bayramı’nda bu güncellemeleri sürdüreceklerini de belirtmiştir.
“MAVİ VATAN’IMIZ, TÜRKİYE’NİN EGEMENLİK ALANININ AYRILMAZ BİR PARÇASIDIR”
KKTC deniz trafiğini aktif olarak izleyecek Doğu Akdeniz Gemi Trafik Hizmetleri Sistemi Projesi ile ilgili de bilgi veren Uraloğlu, “HAVELSAN ile yürüttüğümüz projede kule inşaatları yürütülüyor, gemi trafik hizmetleri binası tamamlandı ve 2026’da hizmete almayı hedefliyoruz. Marmara Denizi için benzer bir projenin fizibilite çalışmalarına başladık. Bu projeler, Mavi Vatan üzerindeki hakimiyetimizi daha da güçlendirecek. Mavi Vatan’ımız, Türkiye’nin egemenlik alanının ayrılmaz bir parçasıdır.” dedi.
“DENİZLERİMİZDEKİ DENETİMİ ARTIRDIK”
Denizcilik Genel Müdürlüğü koordinasyonunda hazırlanan Deniz Mekansal Planı’nın Türkiye’nin Mavi Vatan’daki haklarını koruyacak şekilde planlandığını vurgulayan Uraloğlu, bu planlamanın uluslararası kuruluşlara iletildiğini belirtti. Uraloğlu, denizlerdeki denetimlerin artırıldığını, 2024 yılında toplam 14 bin 713 idari işlem gerçekleştirildiğini bildirdi. 2024’te 1.249, 2025’in ilk 6 ayında ise 500 Türk bayraklı gemiye ön sörvey yapıldığını vurgulayan Uraloğlu, 451 geminin ulusal seferde denetlendiğini, 283 geminin de 2025’in ilk yarısında denetlendiğini kaydetti. Denizde emniyeti koruyarak denetimlere devam ettiklerini ifade etti.
Bakan Uraloğlu, Türkiye’nin kurucu üyesi olduğu Akdeniz Memorandumunda (Med MoU) 2024’te yapılan 5 bin 997 denetimin yaklaşık yarısının Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı uzmanlarınca yapıldığını dile getirerek, “Liman devleti denetimi mevzuatımızda değişiklik yaparak standart altı gemilerin limanlarımıza girmesini önlemek için AB modeline uygun liman giriş yasaklaması uygulamasına geçiyoruz. Ayrıca, gemi acenteliği alanında da mevzuat çalışmalarımız son aşamasına geldi. Denizcilik okullarından mezun olanların istihdamını artırmayı ve acente hizmetlerinde şeffaflık amacıyla gerekli düzenlemeleri yakında hayata geçireceğiz.” dedi.
“141 BİNİ AŞKIN AKTİF GEMİ İNSANIMIZ ULUSLARARASI PAZARDA GÜÇLÜ BİR İNSAN KAYNAĞI SUNUYOR”
Denizcilik sektörünün en önemli taşlarından birinin gemi insanları olduğunu vurgulayan Uraloğlu, “Toplam 141 bini aşkın aktif gemi insanımız, 8 bin 300’ü kadın olmak üzere uluslararası pazara güçlü bir insan kaynağı sunuyor. Ayrıca, 104 akredite eğitim kurumuyla nitelikli denizcilik personeli yetiştiriyoruz. Gemi İnsanları Bilgi Sistemi’ni güncelleyerek süreçleri hızlandırdık ve e-Devlet entegrasyonu ile belge gereksinimlerini azalttık.” dedi.
Denizde Çalışma Sözleşmesi’ne (MLC) taraf olma çalışmalarının bu yıl tamamlanarak, gemi insanlarının refahını artırmayı hedeflediklerini belirten Uraloğlu, “Gazi Meclisimizde, bu yıl bitmeden taraf olmayı planlıyoruz ve denizcilik alanında önemli bir aşama kaydetmiş olacağız. Deniz iş kanunu değişiklik çalışmalarına da başladık.” şeklinde konuştu.
Türkiye, Mavi Vatan’ında ve dünya denizlerinde lider bir denizci ülke olma hedefi doğrultusunda kararlılıkla ilerlemektedir. Uraloğlu, “Denizcilik sektörümüzün, küresel seviyedeki dönüşüm ve rekabet karşısında daha güçlü bir konuma gelmesi için özel sektörle iş birliğimizi sürdüreceğiz. 4. Türkiye Denizcilik Zirvesi’nin, sektörümüze yeni perspektifler kazandırmasını umuyorum.” dedi.
