Bilim insanları, Dünya’nın dönüş hızının beklenmedik bir şekilde arttığını duyurdu.
Bu gelişme, tarihin en kısa gününün birkaç hafta içinde meydana gelmesine yol açabileceği öngörülüyor.
ÜÇ ÖNEMLİ TARİH BELİRGİNLEŞİYOR
Londra Üniversitesi’nden astrofizikçi Graham Jones, Dünya’nın bu yaz 9 Temmuz, 22 Temmuz veya 5 Ağustos tarihlerinde en kısa gününü deneyimleyebileceğini ifade etti. Bu tarihlerde günlerin sırasıyla 1,30, 1,38 ve 1,51 milisaniye kadar kısalabileceği öngörülüyor.
Araştırmacılar, bu milisaniyelik farklılıkların bile GPS sistemlerinden uydu navigasyonuna ve zamanı algılamamıza kadar pek çok alanda önemli etkiler yaratabileceğine dikkat çekiyor.
NEDENİ HENÜZ BELİRSİZ
Bilim insanları, 2020 yılından bu yana Dünya’nın normalden daha hızlı döndüğünü gözlemledi. Ancak bu ani hızlanmanın nedeni henüz açıklığa kavuşturulmuş değil.
Moskova Devlet Üniversitesi’nden bilim insanı Leonid Zotov, “Bu durumu hiç kimse beklemiyordu; hızlanmanın arkasındaki sebep hala bilinmiyor” şeklinde konuştu.
DÜNYA’NIN DÖNÜŞ HIZI NEDEN DEĞİŞİYOR?
Dünya’nın dönüş hızı, her zaman sabit bir şekilde kalmıyor. Depremler, okyanus akıntıları, eriyen buzullar, çekirdekteki erimiş tabakaların hareketi ve El Nino gibi doğal olaylar bu hızı etkileyebiliyor. Bu küçük değişiklikler, son derece hassas atom saatleri ile ölçülüyor.
REKORLAR KIRILMAKTA
Kaydedilen en kısa gün, 5 Temmuz 2024’te, Dünya’nın 24 saatten 1,66 milisaniye daha hızlı döndüğü gün yaşanmıştı. 2020’den bu yana pek çok rekor kırıldı:
19 Temmuz 2020: 1,47 milisaniye eksik
9 Temmuz 2021: 1,47 milisaniye eksik
30 Haziran 2022: 1,59 milisaniye eksik
2023’te yavaşlayan dönüş hızı, 2024’te yeniden ivme kazandı ve ardı sıra kısa gün rekorları kaydedildi.
OLUŞACAK ETKİLER NELER OLACAK?
Gün uzunluğundaki milisaniyelik değişiklikler bile önemli sonuçlar doğurabilir. GPS sistemleri, telefon ağları ve finansal işlemler, oldukça hassas zaman hesaplamalarına bağlıdır.
Uzmanlar, eğer dünya daha da hız kazanırsa, zaman hesaplamalarında “negatif artık saniye” adı verilen bir düzeltmeye ihtiyaç duyulabileceğini belirtiyor. Bu tür bir uygulama daha önce hiç yapılmamıştır.
