İsrail’de koalisyon hükümeti, Degel HaTorah Partisi’nin ardından Agudat Israel Partisi üyeleri tarafından gelen istifa açıklamaları ile sarsıldı. Ultra Ortodoks Yahudileri (Haredi) askerlikten muaf tutacak yasa tasarısının meclis gündemine getirilmemesi, bu adımın arkasındaki sebep olarak öne çıktı.
Binyamin Netanyahu’nun liderliğindeki koalisyon hükümetinde bir diğer parçanın daha çekilmesiyle sorunlar derinleşti. Agudat Israel Parti’sinden “Kudüs İşleri ve Yahudi Mirası Bakanı” Meir Porush, Degel HaTorah Partisi’nin ardından kendi partilerinin de koalisyondan çekileceğini duyurdu.
Porush, İsrail Meclisi Dışişleri ve Savunma Komitesi Başkanı Yuli Edelstein’in taslağının Haredi hahamlarının taleplerini karşılamadığını belirtti. Hahamların Agudat Israel üyelerine istifa etmeleri talimatı verdiğini açıkladı.
İsrail devlet televizyonu KAN’a göre, yapılan istifaların 48 saat içinde yürürlüğe gireceği ve Edelstein ile koalisyonu kurtarma çabalarının paralel olarak süreceği ifade edildi.
YENİ İSTİFALAR OLASILIK DAHİLİNDE
Başbakan Netanyahu’nun, koalisyonunu ayakta tutmak için temaslarda bulunduğu bildiriliyor. Eğer istifalar geçerli hale gelirse, mevcut koalisyonda yalnızca Şas Partisi kalacak. Şas’ın da ilerleyen haftalarda istifa edebileceği belirtiliyor.
Agudat Israel ile birlikte Birleşik Tevrat Yahudiliği ittifakını oluşturan Degel HaTorah Partisi de istifasını açıklamıştı. Bu istifaların tamamı yürürlüğe girdiği takdirde, Netanyahu hükümetinin milletvekili sayısı 68’den 61’e düşecek. İsrail Meclisi’nin toplam 120 sandalyesinde, eğer Şas Partisi de istifa ederse, hükümetin salt çoğunluğu düşüş göstererek 61 sandalye altına inebilir.
HAREDİLERİN ASKERLİĞİ TARTIŞILIYOR
İsrail yasalarına göre 18 yaşını dolduran herkes zorunlu askerlik hizmetini yerine getirmesi gerekiyor. Ancak Haredilerin askerlikten muaf tutulması, uzun zamandır ülkede tartışılan bir konu haline geldi.
Son dönemde Gazze Şeridi’nde yaşanan saldırganlık nedeniyle asker ihtiyacının arttığı bir ortamda, Haredilerin askere alınması meselesi yeniden gündeme geldi. 25 Haziran 2024 tarihinde İsrail Yüksek Mahkemesi, Haredi erkeklerin askerlikten muaf tutulmasının yasallığına ilişkin karar almıştı.
Hükümetin, askere alınmaya uygun yaklaşık 80 bin Haredi erkekten 24 binine askerlik celbi gönderdiği bilgisi verildi. Temmuz itibarıyla geri kalan gruba da emir yollanması planlanıyor. Ancak Ultra Ortodoksların askerlikten muafiyetini sağlayacak bir yasanın çıkarılmaması, siyasi krizin derinleşmesine neden oldu.
Netanyahu’nun Haredi koalisyon ortaklarının meclisi boykot etmesi, fesih oylamasına kadar giden bir dizi krize yol açarken, sorunun çözülmesine yönelik çabalar da yetersiz kalmıştı.
