Truva’da yapılan kazılarda açığa çıkan savaş kalıntıları, yıllardır sadece birer efsane olarak değerlendirilen hikayeleri yeniden gözden geçirmeye zorluyor. Bulunan sapan taşları, ok uçları, yakılmış yapılar ve aceleyle gömülmüş iskeletler, antik çağlardaki şiddetli ve ani saldırıların izlerini net bir şekilde ortaya koymakta.
Arkeologlar, Truva kalıntılarında gerçekleştirdikleri kazılarda, Homeros’un meşhur İlyada destanına benzer bir Tunç Çağı çatışmasıyla ilgili yeni kanıtlar bulduklarını açıkladı. İlyada’ya göre, savaş, Truva Prensi Paris’in Sparta Kralı Menelaus’un karısı Helen’i kaçırmasıyla patlak verdi ve bu durum, Yunanlıların on yıl süren kuşatmasına neden oldu. Destanın en akılda kalıcı sahnelerinden biri, Yunanlıların tahta bir at kullanarak Truva’ya gizlice girmeleri ve şehri içeriden yok etmeleridir. Şimdi ise Türk araştırmacılardan oluşan bir ekip, saray duvarlarının hemen dışındaki alanda, çok sayıda kil ve nehir taşlarıyla şekillendirilmiş sapan taşları, ok uçları, yanmış yapılar ve aceleyle gömülmüş insan kalıntıları bulmuş durumda. Uzmanlar, bu bulguların, yakın mesafeden gerçekleşen çatışmaların ve antik Yunan hikayelerine uygun ani ve yıkıcı bir düşüşün izlerini yansıttığını belirtiyor.
“UMUTSUZ BİR SAVUNMA YA DA ŞİDDETLİ BİR SALDIRI”
Kazı başkanlığını yürüten Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi’nden Profesör Rüstem Aslan, “Bu kadar küçük bir alanda bu yoğunlukta sapan taşı bulunması, ya umutsuz bir savunmaya ya da büyük ölçekli bir saldırıya işaret ediyor” dedi. Aerodinamik yapısıyla dikkat çeken sapan taşları, Tunç Çağı’nın en etkili silahlarıydı ve deri sapanlarla fırlatıldığında kafataslarını çatlatabilecek güçteydiler.
TRUVA SAVAŞI’NIN KANITIDIR
Kazı alanında tespit edilen taşların, M.Ö. 1184 yılında gerçekleştiği düşünülen Truva Savaşıyla ilişkili olduğu belirtiliyor ve bu taşların yaşı yaklaşık 3 bin 200 ila 3 bin 600 yıl öncesine tarihleniyor. Yüzyıllar boyunca akademisyenler, Homeros’un İlyada’sını bir efsane olarak, Helen uğruna yapılan bir şiirsel savaş kurgusu ve tahta at masalı olarak değerlendirmişlerdi. Ancak, elde edilen yeni bulgular, efsanenin altında gerçek bir çatışmanın yattığını düşündürüyor.
“YIKIM KATMANI” BULUNDU
Özellikle dikkat çeken bir diğer bulgu, ilk kez 2024’te ortaya çıkarılan ve şimdi daha da genişletilen “yıkım katmanı”. Bu katmanda yer alan yanmış yapılar, parçalanmış silahlar ve aceleyle gömülmüş insan kalıntıları, ani bir saldırının izlerini taşıyor. Önceki kazılardan elde edilen ok uçlarıyla birlikte değerlendirildiğinde, bu bölgede yakın dövüş yaşandığı ve savunmacıların son direnişini burada gösterdiği anlaşılıyor. Bu bulgular, antik metinlerle de örtüşmekte.
YUNAN TARİHÇİLERİN GÖZÜNDEN TRUVA
Yunan tarihçileri Herodot ve Eratosthenes, Truva Savaşı’nın gerçek bir olay olduğunu eserlerinde belirtmişti. Romalı şair Vergilius ise Aeneis adlı eserinde, savaş sonrası yıkılan şehirden kaçan kahramanları anlatmıştır. Efsaneye göre, bu kahramanlardan Aeneas, Roma’nın kuruluşunu sağlayacak olan soyu başlatmaktadır.
ANTİK TRUVA’NIN ÖNEMİ
Antik Truva, sıradan bir taşra kenti olarak algılanmamalıdır. Çanakkale Boğazı’na yakın konumu, onu Avrupa ile Asya arasında bir ticaret merkezi haline getirmiştir. Zengin kaynaklara sahip olması, deniz ulaşımını kontrol etme açısından stratejik bir yer olmasını sağlamıştır. Taş kuleler, uzun surlar ve karmaşık şehir yapısıyla Truva, hem değerli hem de iyi savunulmuş bir hedef olarak ön plana çıkmaktadır.
İLYADA’NIN ANLATTIĞI DÖNEME ODAKLANILIYOR
Modern arkeologlar, 1870’lerden bu yana bölgede çalışmalara devam ediyor. Ancak bu günlerde ilgi, özellikle M.Ö. 1500-1200 tarihleri arasındaki döneme, yani İlyada ile yakından ilişkili olan zaman dilimine yönelmiştir. Çoğu uzman, Truva’nın varlığını genel olarak kabul etmekte ve birçok kişi, Truva’nın Tunç Çağı çöküşü sırasında — yani Akdeniz genelinde imparatorlukların isyan, göç ve istilalarla yıkıldığı dönemde — savaşla yok edildiğine inanmaktadır. Ancak henüz ortaya çıkan bir tahta at kalıntısı yok ve akademisyenler bunun simgesel bir anlatım, bir metafor ya da bir ihanetin edebi tasviri olabileceği konusunda uyarıda bulunuyor.
