ABD Başkanı Donald Trump’ın göreve gelmesinden bu yana, ABD Merkez Bankası (Fed) Başkanı Jerome Powell’a yönelik faiz indirme konusunda sürekli bir baskı oluşturması, Fed’in enflasyonla mücadele edebilme kapasitesine dair endişelerin sürmesine zemin hazırlıyor.
Bu durum, Fed’in bağımsızlığına ilişkin belirsizliklerin artmasına yol açıyor. Trump’ın tarifeleri de işin içine girdiğinde, enflasyonist baskıların daha da artmasından endişe ediliyor.
Amerikan basınında, Trump’ın bazı Cumhuriyetçi Temsilciler ile detaylı görüşmeler gerçekleştirdiği ve Powell’ı görevden alması gerektiği yönünde düşünceler bulunduğu haberlere yansıdı. Ancak Trump, Powell’ı görevden alma niyeti olmadığını belirtti.
Trump, Powell’ın faiz indirmekte geciktiğini ifade ederek, kendisine “çok geç” lakabının yakıştırıldığını dile getirdi. Powell’ı kovma fikrinin tamamen masadan kalkmadığını da vurgulayan Trump, “Dolandırıcılık sebebiyle ayrılmadığı sürece bunun pek muhtemel olduğunu düşünmüyorum.” dedi.
“POWELL’I KOVMA KONSEPTİ”
Trump, bazı Cumhuriyetçilerin “Powell’ı kovma konsepti” hakkında fikirlerini aldığını ve çoğunluğun Powell’ı görevden alması gerektiği konusunda hemfikir olduğunu aktardı.
Uzmanlar, böyle bir hamlenin piyasalarda beklenen düşük faiz oranlarına ulaşma ihtimalini artırabileceğini ancak Fed’in enflasyonu kontrol etme noktasında daha ciddi riskler taşıyabileceğine dikkat çekiyor.
Makroekonomik verilere baktığımızda, ABD’nin Üretici Fiyat Endeksi (ÜFE) haziran ayında aylık bazda değişiklik göstermezken, yıllık bazda ise yüzde 2,3 ile tahminlerin altında bir artış kaydetti. Yıllık üretici enflasyonu, geçen yıl eylül ayından bu yana en düşük seviyesinde bulundu.
Değişken gıda ve enerji fiyatlarını hariç tutan çekirdek ÜFE de haziranda aylık bazda değişmezken, yıllık bazda yüzde 2,6’lık bir artış gösterdi.
Haziran ayında ABD’de sanayi üretiminde bir önceki aya göre yüzde 0,3’lük bir artış yaşandı. Ülkedeki kapasite kullanım oranı ise 0,1 puan artarak yüzde 77,6 seviyesine ulaştı.
TRUMP’IN POWELL’I KOVMAYI PLANLAMADIĞINI SÖYLEMESİ NEW YORK BORSASINDA RİSK İŞTAHINI ARTIRDI
Maliyet baskılarının önümüzdeki aylarda yüksek seyredeceği tahminine yer veren rapor, bu durumun tüketici fiyatlarının yaz sonuna doğru daha sert artabileceğini öngörüyor.
Ülkedeki büyük bankaların ikinci çeyrek finansal sonuçlarını açıklamaları sürerken, Bank of America’nın net karı yüzde 3, Morgan Stanley’nin karı yüzde 15, Goldman Sachs’ın karı ise yüzde 22 oranında arttı.
Her ne kadar şirketler beklentilerin üzerinde sonuçlar açıklasa da, Bank of America’nın hisseleri yüzde 0,3, Morgan Stanley’nin hisseleri yüzde 1,3 değer kaybederken, Goldman Sachs’ın hisseleri yüzde 1’lik bir artış gösterdi.
İyi sonuçlar açıklayan Johnson & Johnson’ın hisseleri ise yüzde 6’dan fazla yükseldi.
ABD’de açıklanan Üretici Fiyat Endeksi (ÜFE) verisinin, enflasyonist baskıların tahmin edildiği kadar ağır olmayabileceğini göstermesi, Fed’in bu yıl faiz indirimine gidebileceği yönündeki beklentileri pekiştirdi.
Analistler, açıklanan verilerin Fed’in faiz indirimleri için yeterli koşulları sağlayabileceğini ve bankaların bilanço sonuçlarının beklentileri aşmasının ardından, Trump’ın Powell’ı görevden almayı düşünmediğini söylemesinin, New York borsasında risk iştahını artırdığını belirtti.
150 ÜLKEYE MEKTUP
Trump, 150’den fazla ülkeye gümrük vergisi oranlarının yüzde 10 veya yüzde 15 olabileceğini bildiren mektuplar göndereceğini açıkladı.
Tüm bu gelişmeler ışığında, New York Borsası’nda Dow Jones endeksi yüzde 0,53, S&P 500 endeksi yüzde 0,32 ve Nasdaq endeksi yüzde 0,26 oranında yükseldi. Ancak ABD endeks vadeli kontratları yeni güne düşüşle başladı.
Dün Powell’ın görevden alınacağına dair haberlerin ardından 97,7 seviyesine kadar gerileyen dolar endeksi, bugün 98,4’e yükseldi.
Dün yüzde 4,49 seviyesine kadar ulaşan ABD’nin 10 yıllık tahvil faizi, enflasyon endişelerinin sürmesiyle bugün yeniden yüzde 4,4760 seviyesine çıktı.
Altının ons fiyatı, yeni günde yüzde 0,2 düşerek 3.338 dolar seviyesinde işlem görürken, Brent petrolün varil fiyatı önceki kapanış gününe yakın bir seviyede, 68,1 dolardan işlem görüyor.
AVRUPA BORSALARI GERİLEDİ
Avrupa borsalarında ise dünkü işlem gününde değer kayıpları gözlemlenmekteydi.
İngiltere’de açıklanan enflasyon verileri, aylık yüzde 0,3, yıllık ise yüzde 3,6 ile beklentilerin üzerinde gerçekleşti. Önceki ay enflasyon verisi, aylık yüzde 0,2, yıllık ise yüzde 3,4 olarak hesaplanmıştı.
Öte yandan, Hollanda merkezli çip üretim teknolojileri firması ASML’nin geliri, bu yılın ikinci çeyreğinde 2024 yılının aynı dönemine göre yüzde 15 artış göstererek 7,7 milyar avroya ulaştı. Şirketin, bir önceki yılın ikinci çeyreğindeki net karı ise bu yılın ikinci çeyreğinde 2,29 milyar avroya yükseldi.
Almanya Merkez Bankası (Bundesbank), ülke ekonomisinin ABD’nin gümrük tarifesi politikası nedeniyle ikinci çeyrekte ivme kaybettiğini bildirdi.
Dün Fransa’da CAC 40 endeksi yüzde 0,57, Almanya’da DAX 40 endeksi yüzde 0,21, İngiltere’de FTSE 100 endeksi yüzde 0,13 ve İtalya’da FTSE MIB 30 endeksi yüzde 0,40 değer kaybı yaşadı. Avrupa’da endeks vadeli kontratlar ise güne yükselişle başladı.
ASYA BORSALARI POZİTİF SEYREDİYOR
Asya borsalarında ise olumlu bir seyir gözlemleniyor. Ancak ABD’nin ticaret politikalarına dair belirsizlikler, artışları sınırlamakta.
Bölgedeki verilere göre, Japonya’nın haziran ayı ihracatı aylık yüzde 0,5 azaldı. Mayıs ayı ihracatı da yüzde 1,7 oranında bir düşüş göstermişti.
Analistler, Japonya’nın ABD ile bir ticaret anlaşmasına varamamış olmasının ve beklenenden kötü gelen ihracat akışının, ülke için resesyon endişelerini artırıp artırmadığına dikkat çekiyor.
Ayrıca, Japonya merkezli perakende şirketi Seven & i’nin hisseleri, Kanadalı Alimentation Couche-Tard’ın 47 milyar dolarlık satın alma teklifini geri çekmesi üzerine yüzde 72’ye kadar düştü.
Tüm bu gelişmeler ışığında, kapanış öncesi Japonya’da Nikkei 225 endeksi yüzde 0,2, Hong Kong’da Hang Seng endeksi yüzde 0,2, Güney Kore’de Kospi endeksi yüzde 0,5 ve Çin’de Şanghay bileşik endeksi yüzde 0,1 oranında artış gösterdi.
VİOP AKŞAM SEANSINDA YÜKSELDİ
Dün, satış ağırlıklı bir seyir izleyen Borsa İstanbul’da, BIST 100 endeksi yüzde 1,02 değer kaybederek 10.121,52 puandan günü kapattı.
Borsa İstanbul Vadeli İşlem ve Opsiyon Piyasası’nda (VİOP), BIST 30 endeksine dayalı ağustos vadeli kontrat ise dünkü akşam seansında normal seans kapanışının yüzde 0,3 üzerinde 11.831,00 puandan işlem gördü.
Dolar/TL, dünkü işlem gününde yüzde 0,1 lik bir artışla 40,2548’den kapanırken, bugünkü bankalararası piyasanın açılışında yatay bir seyirle 40,2640 seviyesinden işlem görmekte.
Analistler, bugün yurt içinde kısa vadeli dış borç istatistikleri, konut fiyat endeksi ve konut satışları ile yurt dışında Avro bölgesi Tüketici Fiyat Endeksi (TÜFE) ve ABD’de açıklanacak perakende satış verileri gibi yoğun bir veri gününün yaşanacağını değerlendirmektedir.
Tarifelere dair gelişmeler ve jeopolitik durumların endeksin yönü üzerinde etkili olacağı öngörülüyor. Teknik açıdan BIST 100 endeksinin 10.000 ve 9.900 seviyelerinin destek, 10.200 ve 10.300 puanlarının ise direnç konumunda olduğu aktarılıyor.
Piyasalarda bugün takip edilecek veriler şöyle:
10.00 Türkiye, mayıs ayı kısa vadeli dış borç istatistikleri
10.00 Türkiye, haziran ayı konut fiyat endeksi
10.00 Türkiye, haziran ayı konut satışları
12.00 Avro Bölgesi, haziran ayı Tüketici Fiyat Endeksi (TÜFE)
15.30 ABD, haziran ayı perakende satışlar
15.30 ABD, haftalık işsizlik maaşı başvuruları
15.30 ABD, temmuz ayı Philadelphia Fed imalat sanayi endeksi
