Gelir İdaresi Başkanlığı (GİB), e-ticaret platformları aracılığıyla gelir elde eden 17 bin mükellefin toplamda 44,5 milyar lira hasılatını vergi beyanlarından eksik bıraktığını tespit etti.
Hazine ve Maliye Bakanlığından alınan bilgilere göre, dijital alışverişlerin hızla artması, kayıt dışılık konusundaki incelemeleri de hızlandırdı. GİB, e-ticaret platformları üzerinden elde edilen gelirleri detaylı bir şekilde incelemeye aldı. Bu kapsamda, gelir elde eden bireylerin mükellefiyet durumlarının yanı sıra gelirlerinin vergi beyanlarına nasıl yansıdığına dair önemli uyumsuzluklar belirlendi.
2021-2022 yılları arasında 13 bin 494 mükellefin 18 milyar liralık hasılatı kayıtlara geçmemişken, 2023-2024 döneminde 3 bin 610 mükellefin ise 26,5 milyar lira hasılatı vergi dışı olduğu gözlemlendi. Böylece toplamda 17 bin 104 mükellefe ait 44,5 milyar lira kayıt dışı hasılat tespit edildi.
Yapılan analizlerde, mükellefiyet kaydı olmadan ticari faaliyet gösteren kişiler de ortaya çıkarıldı. Sektördeki kayıt dışılığa yönelik yapılan derinlemesine incelemeler, önemli bulgular sağladı. Örneğin, 2021 yılında bir gerçek kişinin e-ticaret platformlarında yaptığı 895 bin 562 işlem ile elde ettiği 135 milyon lira hasılatın, vergi beyannamesinde yalnızca 13 milyon lira olarak beyan edildiği belirlendi. Böylece bu kişinin gelir beyanı ile gerçek gelirleri arasında 122 milyon lira fark olduğu saptandı.
Vergi daireleri, kayıt dışı faaliyet gösteren mükellefleri izaha davet etmeye başladı. İlk aşamada, riskli kategorideki 3 bin 147 mükellef uyum göstererek 2 milyar lira gelir beyan etti. Ayrıca mükellef olmayan 190 kişi ile ilgili yapılan izaha davet çalışmaları sonucu 276 beyanname alınarak 83 milyon lira matrah beyan edildi.
Beyanlarını düzeltme yoluna giden mükelleflere daha az ceza uygulanırken, çağrıya yanıt vermeyen ya da gelirlerini gizlemeye devam edenler hakkında vergi inceleme süreçleri başlatılacak. E-ticaret sektöründe yapılan ödemelere ise 1 Ocak itibarıyla yüzde 1 stopaj uygulaması getirilmişti.
Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek, dijitalleşmenin vergi kaybının tespitini kolaylaştırdığına dikkat çekerek, “Kayıt dışılıkla mücadelede kararlıyız. e-Ticaret platformları üzerinden gelir elde eden herkes, vergisini ödemekle yükümlüdür. Vergi cezasından kaçınmak isteyen tüm mükellefleri gönüllü uyumla beyanlarını güncellemeye davet ediyoruz. Dijitalleşen dünyada vergi kaybına izin vermeyeceğiz.” şeklinde ifade etti.
