Türkiye ile Irak Merkezi Yönetimi arasında, Irak petrolünün taşınmasına yönelik olarak geliştirilen yeni enerji anlaşmasında, Kalkınma Yolu Projesi’nin stratejik potansiyeli göz önünde bulundurulacak.
1973 yılından bu yana yürürlükte olan Ham Petrol Boru Hattı Anlaşması’nın 27 Temmuz 2026’da sona erecek olması, Türkiye’yi Bağdat ile daha kapsamlı bir enerji iş birliği konusunda müzakerelere yönlendirmiştir.
AA muhabirinin edindiği bilgiler doğrultusunda, yeni anlaşmanın kapsamı sadece petrol taşımacılığı ile sınırlı kalmayacak; aynı zamanda doğal gaz projeleri, hidrokarbon sahalarının geliştirilmesi, rafineri ve petrokimya yatırımları, elektrik üretimi ve iletimi gibi farklı alanlarla genişletilecektir.
Uzmanlar, bu anlaşmanın, Kalkınma Yolu Projesi’nin inşasının başarılı bir şekilde tamamlanması ve işlevselliğinin sürdürülebilir hale gelmesi ile ortaya çıkacak fırsatlar doğrultusunda düzenleneceğini ifade ediyorlar.
– “KALKINMA YOLU PROJESİ’YLE BESLENEN İKİLİ İLİŞKİLER, YENİ İMKAN KAPILARINI ARALADI”
Ortadoğu Araştırmaları Merkezi (ORSAM) Irak Çalışmaları Araştırmacısı Sercan Çalışkan, Türkiye ve Irak arasındaki ilişkilerin enerji alanında stratejik bir düzeye ulaştığını belirterek, bu sürecin Kalkınma Yolu Projesi ile bağlantılı olduğunu söyledi.
Çalışkan, Kalkınma Yolu Projesi’nin sadece Türkiye ve Irak için değil, ayrıca bölgedeki diğer ülkeler için de yeni enerji hatları oluşturduğuna dikkat çekti. “Türkiye-Irak ilişkilerinde her iki tarafın da geleceğe yönelik adımları genişletme isteği bulunmaktadır. Bu bağlamda, Kalkınma Yolu Projesi’yle desteklenen ikili ilişkiler, farklı alanlarda yeni fırsatlar yaratacak bir ortam sağlamaktadır.” şeklinde konuştu.
Çalışkan, yeni anlaşmaya yönelik müzakerelerin yalnızca petrol taşımacılığını değil, aynı zamanda taraflar arasındaki hukuki sorunların önlenmesine yönelik kapsamlı ve uzun vadeli bir iş birliğine zemin hazırladığını kaydetti.
Çalışkan, Türkiye-Irak ilişkilerinin potansiyelinin, doğalgaz, elektrik ve diğer enerji alanlarında iş birliklerine de kapı aralayacak nitelikte olduğunu vurgulayarak, “Bu potansiyelin hayata geçirilmesinde en önemli etken, iki ülke arasındaki liderler düzeyindeki yoğun diplomatik temasların sürdürülmesidir. Ayrıca, Kalkınma Yolu Projesi’nin sunduğu yüksek stratejik potansiyel, enerji alanında çok yönlü iş birliklerinin önünü açıyor.” dedi.
Yeni anlaşmanın başarılı olması halinde enerji akışının kesintisiz devam etmesinin uzun vadeli stratejik anlamlar taşıyacağını belirten Çalışkan, “Kesintisiz ve güvenli bir enerji akışı, özellikle bölgesel çatışmalar ve güvenlik riskleri karşısında Türkiye ve Irak’ın ortak bir istikrarlı zemin oluşturma kapasitesini gözler önüne serecektir.” ifadelerini kullandı.
– TÜRKİYE-IRAK PETROL HATTININ GELİŞTİRİLMESİ TÜRKİYE’NİN ENERJİ MERKEZİ OLMA KONUMUNU GÜÇLENDİRİR
Middle East Economic Survey (MEES) Dergisi Körfez Uzmanı Yesar Al-Maleki, Türkiye ve Irak’ın Kalkınma Yolu Projesi çerçevesinde ekonomik iş birliğini artırma yönünde istekli olduklarını belirtti. “Türkiye-Irak petrol hattı üzerinden başka ülkelerden ham petrol aktarılması gündeme gelebilir, bu durum Türkiye’nin Asya ile Avrupa arasında bölgesel bir enerji merkezi olma pozisyonunu pekiştirebilir.” dedi.
Al-Maleki, ayrıca, Güneydoğu Anadolu Bölgesi’nde ABD’li şirketlerle yapılan hidrolik kırılma teknolojisi çalışmalarından elde edilecek petrol hacminin sisteme dahil edilmesinin önemine dikkat çekti.
İran-İsrail çatışmasının Körfez dışındaki alternatif ihracat rotalarının önemini açıkça ortaya koyduğunu ifade eden Al-Maleki, Kerkük petrolünün Akdeniz rafinerilerine ulaşmasının Irak ve Kerkük sahasının geliştirilmesi açısından kritik bir adım olduğunu belirtti.
Doğal gaz ve elektrik ticaretinin geliştirilmesine yönelik iş birliği planlarının Irak için önemli fırsatlar sunduğunu vurgulayan Al-Maleki, “Başlangıçta Türkiye’den sağlanacak gaz, İran’dan gelen, ama sık sık kesilen arzı telafi edebilir. Uzun vadede Irak kendi gaz üretimini artırdığında bu gazı Avrupa’ya ihraç edebilir.” şeklinde konuştu.
Türkiye’nin halihazırda Irak’a elektrik sağladığını hatırlatan Al-Maleki, mevcut enterkonnekte sistemin genişletilmesinin Türk enerji şirketlerine Irak pazarında daha fazla fırsat sunacağını kaydetti.
