Kamu Denetçiliği Kurumu (KDK) tarafından alınan karar doğrultusunda, bir zincir marketten alışveriş yapan bir müşteri, kasiyerden plastik poşet talep etti. Ancak, marketin yalnızca kağıt ve bez çantaların satıldığına dair bir yanıt aldı.
Bu durum, Plastik Poşetlerin Ücretlendirilmesine İlişkin Usul ve Esaslar’ın “satış noktalarının yükümlülükleri” başlıklı 8. maddesiyle çeliştiği iddiası üzerine, müşteri marketlerin denetlenmesi ve ilgili yasal süreçlerin işlenmesi için KDK’ye başvuruda bulundu.
KDK, Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı’na zincir marketlerde yasal yükümlülüklere aykırı olarak plastik poşet satışının yapılmaması durumunun idari denetim kapsamına alınarak gerekli yaptırımların uygulanması gerektiği önerisini iletti.
– UYGULAMA EKONOMİK KÜLFETE NEDEN OLUYOR
Kararda, Plastik Poşetlerin Ücretlendirilmesine İlişkin Usul ve Esaslar’ın, market veya mağazaların yalnızca daha pahalı alternatiflerin sunulmasına izin vermediği vurgulandı.
Karar metninde, Usul ve Esasların 8. maddesinde alternatif taşıma ekipmanlarının plastik poşetlere ek olarak temin edilebileceği belirtildi. Devamında şunlar kaydedildi:
“Zincir marketin uygulaması, tüketiciye seçim hakkı tanımamakta ve çevre koruma mekanizmalarının amacı olan davranışsal dönüşüm göz ardı edilmektedir. Bu durum, zorunlu ve ekonomik külfet getiren bir uygulama olarak karşımıza çıkmaktadır. Plastik poşetlerin belirli bir ücret karşılığı sunulması yönündeki düzenleme, tüketiciye çevre dostu tercihler yapma imkânı tanımaktadır. Ancak, yalnızca kağıt torba sunulması, tüketiciye seçenek bırakmamakta ve bu durum mevzuatın ruhuna aykırıdır. Plastik poşetlerin yeniden tedarik edilmesi ve alternatif taşıma ekipmanlarının sunulmaya devam edilmesi zorunludur.”
Kararda ayrıca, zincir marketlerin çevre koruma mazeretiyle plastik poşet satışını tamamen kaldırmasının, mevzuat açısından plastik poşet bulundurma yükümlülüğünün ihlali anlamına geldiği ve tüketici hakları ile ekonomik yükümlülükler dengesinin bozulduğu ifade edildi. Bu nedenle, zincir marketlerin uygulamasının idari denetim altında değerlendirilmesi gerektiği vurgulandı.
