Elektronik Fon Transferi (EFT), havale ve nakit işlemlerinin daha şeffaf hale getirilmesi, kayıt dışılığın önlenmesi ve finansal sistemin güvenliğinin artırılması amacıyla belirli tedbirlerin uygulanması öngörülüyor.
Mali Suçları Araştırma Kurulu (MASAK) Başkanlığı, bu hedefler doğrultusunda hazırladığı Mali Suçları Araştırma Kurulu Genel Tebliği Taslağı’nı kamuoyuna sunmuş durumda.
Taslak, Mali Eylem Görev Gücü (FATF) standartlarına uyumu güçlendirmek ve ulusal ile uluslararası yükümlülüklere etkin bir şekilde riayet etmek amacıyla oluşturuldu. Bu kapsamda suç gelirlerinin tespit edilmesi, yurtdışına kaçırılmasının engellenmesi ve aklanma faaliyetlerinin önüne geçilmesi hedefleniyor. Ayrıca, EFT ve havalelerin izlenmesine dair FATF üyesi ülkelerin benimsediği yöntemler de dikkate alındı.
Bu düzenlemelerle birlikte, genel ekonomik faaliyetlere minimum düzeyde etkide bulunarak vatandaşların günlük nakit işlemlerinin aksamadan devam etmesi, şeffaflığın artırılması ve finansal sistemin güvenilirliği ile izlenebilirliğinin güçlendirilmesi amaçlanmaktadır.
Yeni transfer işlemi tanımları geliyor
Taslak çerçevesinde, finansal kuruluşların bazı sıkı tedbirler alması bekleniyor.
Bu bağlamda, finansal kuruluşların müşterilerinin nakit işlemlerini titizlikle takip etmesi ve görünürde makul bir hukuki veya ekonomik amacı bulunmayan olağan dışı büyüklükteki nakit işlemlerine özel dikkat göstermesi gerekecek. Ayrıca, finansal kuruluşların işlemlerin niteliği hakkında yeterli bilgi edinmek için gerekli önlemleri alması beklenmektedir.
Bankalar ve ödeme ile elektronik para kuruluşları, EFT ve havalelerde müşterilere işlemin niteliğini beyan etmek için en yaygın işlem türlerini seçenek olarak sunacak.
Ancak, sunulacak seçeneklerde Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası’nın (TCMB) elektronik transferler için belirlediği başlıklar dışında, “gayrimenkul alım ödemesi”, “motorlu taşıt alım ödemesi”, “borç verme-ödeme”, “hediye-bağış-yardım”, “vergi-resim-harç”, “tazminat-sigorta”, “avukatlık-danışmanlık-müşavirlik”, “sağlık”, “kripto-dijital varlık”, “şans oyunları-bahis”, “eğlence-sosyal medya ödemeleri” gibi ifadelerin de bulundurulması zorunlu olacak.
Seçenekler arasında tespit edilen, transferin nedenine dair herhangi somut bir bilgi içermeyen “diğer” veya “bireysel ödeme” seçenekleri yer alması durumunda ise, en az 20 karakter uzunluğunda bir işlem açıklaması istenecektir. Açıklamanın sağlanmaması halinde transferin yapılması mümkün olmayacak.
Yüksek tutarlı işlemler için form doldurulacak
Finansal kuruluşlar, 200 bin lira ile 2 milyon lira arasındaki nakit işlemler için müşterilere en sık kullanılan işlem türlerini sunarak beyan isteyecek. “Diğer” veya “bireysel ödeme” gibi seçeneklerin tercih edilmesi durumunda, işlem hakkında en az 20 karakter uzunluğunda açıklama talep edilecektir.
Ayrıca, 2 milyon 1 lira ile 20 milyon lira arasındaki işlemler için “nakit işlem beyan formu” doldurulması gerekecek. Bu formda da “diğer” veya “bireysel ödeme” gibi seçenekler tercih edilirse, açıklama yapma zorunluluğu bulunacak.
İşlem tutarı 20 milyon lirayı aştığında ise form, ilgili belgelerle desteklenerek detaylı bir şekilde doldurulacak.
Taslağın yayımlanması durumunda, yeni düzenlemelerin 1 Ocak 2026’dan itibaren yürürlüğe girmesi planlanıyor.
