Trump’ın özel temsilcisi Steve Witkoff, ABD’nin Rusya’ya yaptığı “ateşkes ültimatomunun” sona ermesine yalnızca 48 saat kala Moskova’da bulunuyor. Gazeteci Serkan Demirtaş, ntv.com.tr için detayları aktarıyor.
ABD Başkanı, Moskova’daki müzakerelerin çıkacağı sonuca bağlı olarak hem Rusya’ya hem de Rus petrol ve doğalgazını ithal eden ülkelere yüksek gümrük tarifeleri getirme tehdidinde bulundu. Ateşkese karşı duran Putin’in alternatif bir formül olarak “hava ateşkesi” önerebileceği iddia ediliyor.
Donald Trump, seçim kampanyası sürecinde, 2022’den beri devam eden Rusya-Ukrayna savaşını 24 saatte bitireceğini vaad etmişti.
Rusya ve Ukrayna heyetleri, Türkiye’nin arabuluculuğunda İstanbul’da üç tur görüşme gerçekleştirdi. Ancak bu görüşmeler, Trump’ın arzuladığı ateşkes ve kalıcı barış anlaşmasını beraberinde getirmedi. Savaşın sona ermemesinden Ukrayna ve Cumhurbaşkanı Volodymir Zelensky’i sorumlu tutan Trump, son günlerde ise Putin’i hedef alıyor. Ateşkes taleplerine olumsuz yanıt vermesi, Trump’ın hayal kırıklığını sert sözlerle dile getirmesine yol açtı. 14 Temmuz’da Rusya’ya silahların susması için 50 günlük bir ültimatom duyuran Trump, bu süreyi 28 Temmuz’da 10 güne indirdi.
ABD Başkanı, ateşkes sağlanmazsa Rusya’dan yapılan ithalata yüzde 100 gümrük uygulanacağını belirterek, Rusya’dan petrol ve doğalgaz alan ülkelere de yüksek tarifeler getireceğini ifade etti.
Trump, ilk etapta Rusya’nın en büyük petrol alıcıları arasında yer alan Hindistan’ı hedef alırken, Moskova bu adımı yasa dışı olarak değerlendirdi.
Rusya’dan en fazla petrol ve doğalgaz alan ülke ise Çin. İkinci olarak Hindistan’ın ardından Türkiye geliyor. Durumu daha da karmaşıklaştıran etken, Avrupa Birliği ülkelerinin de Rusya’dan önemli miktarda doğalgaz temin etmeye devam etmesi. Trump’ın kapsamlı yaptırımlarının küresel ticarette öngörülemez sonuçlar doğurabileceği ve petrol fiyatlarının, Washington’un politikalarının aksine önemli ölçüde artabileceği uzmanlar tarafından belirtiliyor.
Trump’ın Rusya’ya tanıdığı süre 8 Ağustos Cuma günü dolmuş olacak.
TRUMP’IN ÖZEL TEMSİLCİSİNDEN MOSKOVA’DA KRİTİK GÖRÜŞMELER
ABD-Rusya ilişkilerinin gerildiği bu dönemde, Trump’ın Orta Doğu özel temsilcisi Steve Witkoff’un Moskova’da gerçekleştireceği görüşmeler büyük önem taşıyor.
Witkoff’u Moskova’ya taşıyan uçak, sabah erken saatlerde Rusya başkentinde iniş yaptı. Bu, Witkoff’un Moskova’ya beşinci ziyareti. Putin’in yanı sıra diğer önemli Rus yetkililerle de görüşmeler yapması planlanıyor. Trump, bu görüşmelerden sadece bir gün önce Ukrayna Cumhurbaşkanı Zelensky ile telefonda görüşerek, Moskova’ya uygulanacak yaptırımlar hakkında bilgi aldı, Witkoff’un getireceği mesajlara bağlı olarak karar vereceğini bildirdi.
Ültimatomun sonuna yaklaşırken Putin ve diğer Rus yetkililerle görüşecek olan Witkoff’un Washington’a hangi mesajlarla döneceği, Amerikan-Rus gerilimi ve Rusya-Ukrayna savaşının seyrini etkileyebilecek kritik bir unsur olarak öne çıkıyor.
PUTİN’DEN YENİ ÖNERİLER GELİR Mİ?
Ukrayna basınında yer alan haberlere göre, Putin’in önerileri, füze ve insansız hava araçlarıyla gerçekleştirilen saldırıların durmasını sağlayacak sınırlı bir hava ateşkesi ilanını içerebilir.
Putin’in savaşın sona ermesi konusunda isteksiz olduğu ve aldığı toprak kazanımlarını zafere dönüştürecek bir anlaşma olmadan tam anlamıyla bir ateşkese hazır olmadığı biliniyor. Kremlin’den yapılan açıklamalarda ise geri adım atılmasının söz konusu olmadığı, Rusya’nın yeni yaptırımlarla da başa çıkabileceği ifade ediliyor.
Ancak Putin’in ABD ve özellikle Trump ile ilişkilerinde gerilimin daha da artmasını istemediği düşünülüyor. Bu yüzden Witkoff ile gerçekleştireceği görüşme sırasında yeni önerileri gündeme getirmesi bekleniyor.
Trump’ın bu yeni önerilere nasıl bir yanıt vereceği, ültimatomu uzatıp uzatmayacağı veya hemen yaptırım kararı alıp almayacağı, önümüzdeki günlerde netleşecek.
İSTANBUL’DA BARIŞ MASASI GİRİŞİMİ
Süreci yakından takip eden ülkelerden biri Türkiye. Savaşın başlamasından sonra, 2022’nin Şubat ayında Kiev ve Moskova ile doğrudan temas kuran Türkiye, arabuluculuk ve kolaylaştırıcılık rolü üstlenmiş durumda. Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Putin, Trump ve Zelensky’i “barış masası” etrafında bir araya getirmek çağrısında bulundu.
Medvedev’in açıklamalarını tehdit olarak değerlendiren Trump, Rusya’nın yakınlarına iki Amerikan nükleer denizaltısını göndererek yanıt verdi. Bu denizaltıların nereye ve hangi görevle gönderildiği ise henüz açıklanmadı.
MOSKOVA’DAN KARŞI HAMLE
4 Ağustos’ta Moskova’dan gelen karşı hamle, Rus Dışişleri Bakanlığı’nın 1987 tarihli orta ve kısa menzilli füzelerin konuşlandırılmasına ilişkin tek taraflı moratoryumu sona erdirdiğini açıklamasıyla gerçekleşti.
Nükleer silahların denetimini sağlayan Orta Menzilli Nükleer Kuvvetler Anlaşması (INF), 500 ile 5.500 kilometre arasında menzili olan ve karadan fırlatılan orta menzilli tüm nükleer ve konvansiyonel balistik füzeleri yasaklamaktadır.
Trump, ilk döneminde Rusya’nın INF’ye ayak uydurmadığını gerekçe göstererek 2019 yılında anlaşmadan çekilmişti. Rusya Dışişleri Bakanlığı, Avrupalı NATO ülkelerinin Amerikan füzelerini topraklarına yerleştirme ve Ukrayna’nın bu füzeleri kullanımına verme niyetlerinin bu adımı attırdığını belirtti. Medvedev, bu gelişmeyi sosyal medya hesabından duyururken “Bu tüm karşıtlarımızın dikkate alması gereken yeni bir gerçeklik. Daha fazlasını bekleyin,” şeklinde yorumda bulundu.
