Bilim insanları, mikroplastiklerin insan beynine kadar sızdığını bildirdi. İnsan beynindeki mikroplastik birikimi tespit edilmiş olmasına rağmen, bu durumun sağlığa zarar verip vermediğine dair yeterli kanıt henüz mevcut değil. Gözle görülmeyen boyutlardaki plastik parçacıkları, dağ zirvelerinden okyanus derinliklerine, soluduğumuz havadan tükettiğimiz yiyeceklere kadar her yerde bulunuyor. Daha önceden akciğer, kalp ve plasenta gibi organlarda varlık gösteren mikroplastiklerin artan yaygınlığı, gelecek hafta Cenevre’de gerçekleştirilecek BM plastik kirliliği anlaşması müzakerelerinde önemli bir gündem maddesi olacak. Ancak bu parçacıkların insan sağlığı üzerindeki etkileri hâlâ tam olarak anlaşılamamış durumda.
“BİR BEYİN, BİR PLASTİK KAŞIK”
Beyinlerdeki mikroplastiklere yönelik en ilgi çekici çalışma, Şubat ayında Nature Medicine dergisinde yayımlandı. ABD’nin New Mexico eyaletinde 2016 yılında hayatını kaybeden 28 kişi ile 2023 yılında hayatını kaybeden 24 kişinin beyin dokuları incelendi; yıllar içinde mikroplastik miktarının arttığı belirlendi. Çalışmanın baş yazarı toksikolog Matthew Campen, beyinlerde yaklaşık bir plastik kaşık ya da kullanılmamış bir pastel boya ağırlığında (yaklaşık 10 gram) mikroplastik tespit ettiklerini ifade etti.
BİLİM İNSANLARINDAN TEMKİN ÇAĞRISI
İskoçya’daki Heriot-Watt Üniversitesi’nden toksikolog Theodore Henry, “Bağımsız doğrulama yapılmadan bu bulgular temkinle yorumlanmalı” uyarısında bulundu. Avustralya’daki RMIT Üniversitesi’nden kimya profesörü Oliver Jones ise, mikroplastiklerin beyinlerde atık sudan daha fazla olmasının “son derece düşük ihtimal” olduğunu belirtirken, “Eğer gerçekten beynimizde mikroplastik varsa bile şu an için zarara dair kesin bir kanıt yok” dedi.
KALP-DAMAR HASTALIKLARIYLA OLASI BAĞ
Mikroplastiklerin sağlık üzerindeki etkilerine dair yürütülen çalışmaların çoğu gözlemsel bir nitelik taşımakta ve dolayısıyla doğrudan neden-sonuç ilişkisi kurmakta zorlanmaktadır. Geçtiğimiz yıl New England Journal of Medicine’da yayımlanan bir araştırma, kan damarlarında biriken mikroplastiklerin kalp krizi, felç ve ölüm riskini artırabileceğini ortaya koydu. Ayrıca, Ocak ayında Science Advances dergisinde yayımlanan bir deneyde farelerin beyinlerinde mikroplastik varlığı tespit edilmiştir.
