Türkiye’nin 39. siyasi partisi olarak Recep Tayyip Erdoğan’ın liderliğinde 14 Ağustos 2001 tarihinde kurulan AK Parti, siyaset sahnesindeki 24’üncü yılını geride bırakıyor.
Eski İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanı Erdoğan’ın önderliğindeki “Erdemliler Hareketi” tarafından hayata geçirilen AK Parti, Erdoğan’ın “Bugünden sonra Türkiye’mizde artık hiçbir şey eskisi gibi olmayacak” sözüyle siyasi arenada yerini aldı.
Kuruluş işlemlerinin tamamlanmasının ardından 16 Ağustos’taki AK Parti Kurucular Kurulu toplantısında oy birliğiyle genel başkan seçilen Erdoğan, partinin siyaset yolculuğuna başladı. Bu süreçte AK Parti, 4 başbakan ve 2 cumhurbaşkanlığı çıkararak pek çok seçim zaferine imza attı.
AK Parti, kuruluşunun üzerinden sadece 15 ay geçtikten sonra, 3 Kasım 2002 genel seçimlerine “Tek başına, iş başına” sloganıyla, siyasi yasaklı lideri Erdoğan olmadan katıldı ve yüzde 34,28 oy alarak birinci parti oldu. Bu başarıyla Abdullah Gül başkanlığında 58. Cumhuriyet Hükümeti kuruldu.
Siyaset yolu açıldı
Genel Başkan Erdoğan, Türk Ceza Kanunu’nun (TCK) 312. maddesindeki değişiklikle siyasi yasağının sona ermesinin ardından 8 Mart 2003’te Siirt’teki yenileme seçimlerinde milletvekili olarak TBMM’ye girdi.
Gül’ün başkanlığındaki 58. Hükümet’in istifası sonrasında 10. Cumhurbaşkanı Ahmet Necdet Sezer tarafından kurma görevini üstlenen Erdoğan, 15 Mart’ta 59. Türkiye Cumhuriyeti Hükümeti’ni kurarak başbakanlık makamına oturdu.
Yeni seçimler, yeni başarılar
Erdoğan’ın hükümeti kurmasının ardından AK Parti, 2004 mahalli idareler seçimlerinde ilk önemli sınavını verdi ve yüzde 41,7 oy oranıyla birinci parti olarak 1950 belediyeyi kazandı.
2007 genel seçimlerinde yüzde 46,58’lik oy oranına ulaşan AK Parti, 2009’daki yerel seçimlerde de yine en fazla oyu almayı başardı.
İktidar partisine kapatma davası
14 Mart 2008’de eski Yargıtay Cumhuriyet Başsavcısı Abdurrahman Yalçınkaya tarafından hazırlanan iddianame, Cumhurbaşkanı Gül ve Başbakan Erdoğan’ın da aralarında bulunduğu 71 kişiye 5 yıl süreyle siyasi yasak getirilmesi ve partinin kapatılmasını öngörüyordu.
Anayasa Mahkemesi, 31 Mart 2008’de iddianameyi kabul ettikten sonra AK Parti için yeni bir süreç başlamış oldu. “Google iddianamesi” adıyla bilinen dava, 30 Temmuz 2008’de sonuçlandı. Mahkemenin 5 üyesi kapatmaya karşı çıkarken, 6 üye kapatmadan yana oy kullandı. Nitelikli çoğunluğun sağlanamamasıyla parti kapatma talebi reddedildi.
2010 halk oylaması
AK Parti için önemli bir diğer sınav da 12 Eylül darbesinin 30. yılına denk gelen ve 1982 Anayasası’nda değişiklik öngören 2010’daki halk oylaması oldu. Oylamada yüzde 57,88 oranında “evet” oyu çıktı.
2011 genel seçimlerinde yüzde 49,53 oy oranı elde eden AK Parti, 2014 yerel seçimlerinde de yüzde 45,60 oy alarak 818 belediye başkanlığını kazandı.
Halk iradesiyle seçilen ilk cumhurbaşkanı
Abdullah Gül’ün görev süresinin sona ermesinin ardından, 10 Ağustos 2014’te yapılan seçimde Recep Tayyip Erdoğan, yüzde 52 oy oranıyla doğrudan halk tarafından seçilen ilk Cumhurbaşkanı olarak göreve başladı. Bu dönemde AK Parti’nin başına Konya Milletvekili Ahmet Davutoğlu geçti.
Davutoğlu, genel başkanlığında ilk sınavını 7 Haziran 2015 genel seçimlerinde verirken, 1 Kasım 2015’te yapılan erken seçimlerde tek başına iktidarı elde etti.
22 Mayıs 2016’da gerçekleştirilen 2. Olağanüstü Kongre ile partinin kurucularından Binali Yıldırım genel başkanlığa seçildi ve 65. Hükümeti kurarak başbakanlık görevine başladı.
FETÖ’nün 15 Temmuz darbe girişimi ve Cumhur İttifakı’nın doğuşu
Fetullahçı Terör Örgütü’nün (FETÖ) 15 Temmuz 2016’daki darbe girişimi, Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın halkı meydanlara davet etmesiyle engellendi. Vatandaşlar, tankların önüne geçerek demokrasiyi korudu.
15 Temmuz sonrası AK Parti ve MHP’nin sergilediği dayanışma, Cumhur İttifakı’nın da temellerini oluşturdu. AK Parti, 16 Nisan 2017 halk oylamasıyla önemli bir adım attı.
Anayasa değişikliğine ilişkin teklif, 10 Aralık 2016’da TBMM’ye sunuldu. 10 Şubat 2017’de Cumhurbaşkanı Erdoğan, Anayasa değişikliğini onaylayarak halkoyuna sunulmasını sağladı.
Oylamada, yüzde 51,41 “evet”, yüzde 48,59 “hayır” olarak sonuçlandı. Bu değişiklikle Cumhurbaşkanı Erdoğan’a parti üyeliği yolu açıldı ve Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi’ne geçiş süreci başlatıldı.
Erdoğan, 2014 Cumhurbaşkanlığı Seçimi’nden sonra 979 gün aradan sonra AK Parti’ye katılarak üyelik beyannamesini imzaladı. 21 Mayıs 2017’de yapılan kongrede yeniden AK Parti Genel Başkanlığına seçildi.
24 Haziran 2018 seçimleri
7102 sayılı Seçimlerin Temel Hükümleri ile siyasi partilerin seçim ittifakı yapmalarına imkân tanıdı. AK Parti ve MHP arasında “Cumhur İttifakı” olarak bilinen ittifak 24 Haziran 2018’deki seçimde sınavını verdi.
MHP Genel Başkanı Devlet Bahçeli’nin erken seçim teklifinin ardından Erdoğan ve partinin yetkili organları teklifi değerlendirdi ve seçim tarihi belirlendi. Seçmenler, ilk kez 24 Haziran’da hem Cumhurbaşkanı hem de milletvekili seçimi için oy kullandı. Erdoğan, yüzde 52,38 oy alarak Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi’nin ilk Cumhurbaşkanı oldu. AK Parti, milletvekili seçimlerinde de yüzde 42,28 oy alarak birinci sırada tamamladı.
TBMM’de 9 Temmuz’da yemin eden Erdoğan, aynı gün yeni Kabine’yi açıkladı.
AK Parti 6. Olağan Büyük Kongresi’ni yaptı
AK Parti, 18 Ağustos 2018’de düzenlenen 6. Olağan Büyük Kongresi’nde Erdoğan, geçerli oyların tamamını alarak yeniden genel başkan seçildi. Kongrede, tüzük değişikliği yapılarak 24 Haziran seçimlerinde oluşturulan “siyasi parti seçim ittifakı” parti tüzüğüne dahil edildi.
Mahalli İdareler Genel Seçimlerinde de AK Parti ve MHP ittifakı sürdürdü. 30’u büyükşehir olmak üzere 51 ilde ittifak yapılırken, AK Parti 27 büyükşehirde kendi adayı ile yarıştı. AK Parti bu seçimde de yüzde 44,33 oy oranıyla birinci parti olmayı başardı.
Olağan kongre sürecine Kovid-19 engeli
Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın yönlendirmesiyle başlayan AK Parti’nin 7. Olağan Büyük Kongre süreci, Kovid-19 salgını nedeniyle ara vermek zorunda kaldı. Ancak şartların düzelmesiyle süreç 24 Mart 2021’de tamamlandı ve Erdoğan, bütün geçerli oyları alarak genel başkanlığa yeniden seçildi.
14 Mayıs Cumhurbaşkanı ve 28. Dönem Milletvekili Genel Seçimi
Cumhurbaşkanlığı Külliyesi’nde 10 Mart 2023’te yapılan açıklamada, Cumhurbaşkanı Erdoğan, 18 Haziran’da yapılması gereken seçimlerin 14 Mayıs’ta yenilenmesi kararını imzaladı.
14 Mayıs’taki seçimlerde Cumhur İttifakı’nın adayı Erdoğan, yüzde 49,52 oy aldı fakat ilk turda yüzde 50 artı 1 oy almadığı için Cumhurbaşkanı seçilemedi. AK Parti, yüzde 35,62 oyla 268 milletvekili çıkardı.
28 Mayıs’taki ikinci turda Erdoğan, yüzde 52,18 oy alarak Cumhurbaşkanı seçildi. Kurulduğu tarihten bu yana girdiği tüm genel seçimlerde birinci parti olmayı başaran AK Parti, bu seçimle birlikte çok partili siyasi hayatın başladığı 1946’dan bu yana en uzun süre iktidarda kalan parti unvanını sürdürmüş oldu.
Seçimlerin ardından AK Parti, 4. Olağanüstü Büyük Kongresi’ni 7 Ekim 2023’te gerçekleştirdi. Cumhurbaşkanı Erdoğan, geçerli 1399 oyla yeniden Genel Başkanlığa seçildi. Kongrede ayrıca yeni Merkez Karar ve Yönetim Kurulu’nda 49 yeni isme yer verildi. Merkez Yürütme Kurulu’nda ise 18 isimden 14’ü değişmeden devam etti.
31 Mart 2024 Mahalli İdareler Seçimleri
AK Parti, 31 Mart 2024 Mahalli İdareler Seçimlerinde yüzde 35,49 oy alarak 24 il ve 357 ilçe belediyesini kazandı. Cumhurbaşkanı Erdoğan, seçim sonuçlarına ilişkin yaptığı açıklamada, “Milletin sandıkta verdiği mesajları en isabetli, en objektif bir şekilde akıl ve vicdan terazimizde tartarak gerekli adımları mutlaka atacağız” ifadelerini kullandı.
Seçim sonrasında AK Parti teşkilatlarında değişim süreci başlatıldı. Adıyaman, Afyonkarahisar, Erzincan, Gaziantep, Kastamonu, Osmaniye, Zonguldak, Rize, Şanlıurfa, Mardin, Kahramanmaraş ve Batman il başkanları ile bazı ilçe başkanları yer değiştirdi.
AK Parti kadrolarında değişim
AK Parti, 23 Şubat 2025’te 8. Olağan Büyük Kongresi’ni gerçekleştirdi. Merkez Disiplin Kurulu, Siyasi Erdem ve Etik Kurulu ile Genel Merkez Parti İçi Demokrasi Hakem Kurulu’nun üyeleri belirlendi. MKYK’de 36 isim yerini korurken, yeni yönetimde 39 yeni üye görev aldı. Bu durum, MKYK’nın yüzde 52’sinin yenilenmesine neden oldu.
Kongrede yapılan tüzük değişikliği ile Türk Devletleri ile İlişkiler, Sağlık Politikaları ve Kültür ve Sanat Politikaları alanında 3 yeni başkanlık kuruldu.
