Tarım ve Orman Bakanı İbrahim Yumaklı, son 23 yıl içinde suyun yönetimini daha etkin hale getirmek amacıyla 3,4 trilyon lira yatırım yaptıklarını ve Türkiye genelinde 11 bine yakın su ve sulama tesisini hayata geçirdiklerini duyurdu. Bu yıl su ve sulama yatırımları için 147 milyar lira kaynak ayrılarak, 321 yeni projeye imza atılacağını belirtti.
Devlet Su İşleri Genel Müdürlüğü’nde gerçekleştirilen Ulusal Su Kurulunun 4’üncü toplantısına katılan Yumaklı, iklim değişikliğinin dünya genelinde ciddi sorunlar yarattığını vurgulayarak, kuraklık, su kıtlığı, taşkınlar, zirai don ve orman yangınları gibi olayların normalleştiğini ifade etti.
Bakan Yumaklı, bu yıl yaşanan orman yangınlarındaki artışın iklim değişikliğinden kaynaklandığını belirterek, hem “yeşil vatan” hem de “mavi vatan”ın korunmasına dair çalışmaların önemine değindi. Yumaklı, şunları söyledi:
“Cumhurbaşkanımızın da belirttiği üzere, ‘Suyumuzu korumakla vatanımızı korumak arasında mahiyet itibarıyla bir fark yoktur.’ Suyu, toprağı, tarımı ve ormanı sadece sektörler olarak görmekte değil, geleceğimizi etkileyen stratejik alanlar olarak değerlendirmekteyiz. Sürdürülebilir su yönetimi ve gıda güvenliği giderek milli bir güvenlik meselesi konumuna gelmiştir.”
– YAĞIŞLARDA AZALMA GÖRÜLÜYOR
Türkiye’nin iklim değişikliği ve küresel ısınmadan en çok etkilenen ülkeler arasında bulunduğunu hatırlatan Yumaklı, 2024’ün son 53 yılın en sıcak yılı olarak kayıtlara geçeceğini ve yağışların uzun yıllar ortalamasının yüzde 6,3 düştüğünü aktardı.
Ayrıca 1 Ekim’de başlayan ve 30 Eylül’de sona eren “su yılı” verilerine de dikkat çeken Yumaklı, 2025 su yılı yağışlarının geçen yıla göre yüzde 28 azaldığını vurguladı. Türkiye genelinde 10 aylık yağış miktarının son 52 yılın en düşük seviyesine indiğini söyleyen Yumaklı, kuraklıkların Güneydoğu, Batı, iç kesimler ve Trakya’da baş gösterdiğini belirtti. 2100 yılına kadar ortalama sıcaklıkların 4 ila 6 derece arasında artmasının beklendiğini kaydetti.
– SU YATIRIMLARI İÇİN 147 MİLYAR LİRA AYRILDI
Ardışık kurak dönemlerin sayısının artması, sıcak hava dalgalarının Türkiye’nin doğusu ve güneydoğusunu etkileyecek gün sayılarının hızla yükselmesi gibi etkenlerin orman yangınları riskini artıracağına dikkati çeken Yumaklı, 2100 yılı itibarıyla su kaynaklarının da yüzde 25 oranında azalabileceğini ifade etti.
Bakan Yumaklı, “Son 23 yılda 3,4 trilyon lira yatırım yaparak, 11 bine yakın su ve sulama eserini ülkemize kazandırdık. Bu yıl su ve sulama yatırımları için 147 milyar lira kaynak ayırarak, 321 projeyi hayata geçireceğiz. Ayrıca, önümüzdeki 10 yıllara ışık tutacak 4. Tarım Orman Şurası’nda, su ile ilgili 11, toplamda ise 86 karar aldık.” şeklinde konuştu.
Bu çerçevede “Göl Eylem Planları” hazırlayarak uygulamaya koyacaklarını belirten Yumaklı, bu planın Eğirdir Gölü’nde başlatıldığını hatırlattı. Eğirdir Gölü’nün hacminin yüzde 55 oranında azaldığını ve bu problemi çözmek için 5 yılda 21 milyar lira yatırım yapmayı hedeflediklerini belirtti. Göl için yıllık 42 milyon metreküp su takviyesi yapılacak projenin ihalesinin yapıldığını da sözlerine ekledi. Akşehir, Eber, Bafa, Beyşehir, Burdur, İznik, Seyfe ve Sapanca gölleri için de benzer eylem planlarının hazırlanacağını açıkladı.
– YAPAY ZEKA DESTEKLİ SULAMA OTOMASYONU KURULUYOR
Yumaklı, turizmden sanayiye, kentselden tarımsala kadar tüm su kullanıcıları için bir yol haritası belirlediklerini vurgulayarak, içme suyu altyapısındaki kayıp oranını 2004 yılındaki yüzde 60 seviyesinden, günümüzde yüzde 31,6’ya düşürdüklerini bildirdi.
Buna rağmen bazı şehirlerde hala yüksek oranda su kayıpları yaşandığını belirten Yumaklı, “Modern sulama sistemlerini yaygınlaştırarak, yapay zeka destekli sulama otomasyonu ve elektronik su yönetim sistemlerini kuruyoruz. Kapalı sulama sistemlerinde oranın mevcut yüzde 38’den 2028 yılına kadar yüzde 45’e çıkmasını hedefliyoruz. Bireysel sulama sistemlerine destek sağlıyoruz. Yenilenebilir enerji ve döngüsel ekonomi yatırımlarına azami yüzde 75’i geçmemek şartıyla ek yüzde 10 kamu katkısı sağlıyoruz.” şeklinde konuştu.
Ayrıca iklim değişikliğinin su kaynakları üzerindeki olumsuz etkilerine uyum sağlamak amacıyla alternatif su kaynaklarına yönelmenin önemi üzerinde duran Yumaklı, atık suların arıtılarak tarım ve diğer sektörlerde kullanılmasının ön plana çıktığını belirtti. Gediz Havzası’nda su kalitesinin iyileştirilmesine yönelik atık su arıtma tesisi yatırımlarının önceliklendirildiğini ifade etti.
Yumaklı, 2025-2035 yıllarını kapsayan Ulusal Su Planı’nı kamu ve özel sektörden gelen görüşler doğrultusunda tamamladıklarını belirtti. Bu süreçte 192 kurum ve kuruluş görüşü alındığını ve 752 görüşün değerlendirildiğini kaydeden Yumaklı, planın su-gıda-enerji bağlantısından akıllı su yönetimine kadar geniş bir perspektife sahip olduğunu belirtti.
– KURUL OY BİRLİĞİYLE 6 KARAR ALDI
Toplantıda iklim krizi, içme suyu yönetimi, taşkın yönetimi ve su kaynaklarının kalitesi gibi konular değerlendirildi. Ulusal Su Kurulu, bu bağlamda oy birliğiyle 6 karar aldı. Yumaklı, bu kararların su yönetimi ile ilgili bazı önemli hedefleri içerdiğini vurgulayarak, “Sektörel eylemlerin tüm kurumlar tarafından işbirliğiyle uygulanabilmesi, iklim dostu şehirler oluşturulması, su kayıplarının azaltılması ve farkındalığın artırılması gibi konularda önemli adımlar atılacak.” şeklinde konuştu.
Yumaklı, içme suyu güvenliğini artırmak amacıyla izleme ve denetim çalışmalarının entegrasyonuna dair hazırlıkların yapıldığını ve mevcut durumun tespitine yönelik raporların Ulusal Su Kurulu’na sunulacağını duyurdu. Suyun kalitesinin artırılması için gerekli yatırımlara öncelik verileceği bilgisini veren Yumaklı, Kızılırmak Deltası ekosisteminin korunması için Çankırı, Çorum ve Yozgat illerinde yeni atık su arıtma tesislerinin inşa edileceğini bildirdi.
