Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı, “Planlı Alanlar İmar Yönetmeliği’nde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik” ile 1+0 veya stüdyo daire olarak bilinen konutların inşa süreçlerine yönelik teknik düzenlemeleri güncelledi.
Bu konut tipinin inşaatı, 2017 yılında yapılan önceki düzenlemelerle durdurulmuştu. Yeni yönetmelikle, parseldeki bağımsız bölüm sayısının en fazla yüzde 20’si kadar bu dairelerin yapılmasına izin verildi.
Böylece inşa edilecek projelerde yeniden 1+0 dairelerin üretilmesi mümkün hale geldi.
“BİRÇOK PROJEDE HAREKETLENME YARATACAK”
Gayrimenkul Yatırımcıları Derneği (GYODER) Başkanı Neşecan Çekici, bu düzenlemeye ilişkin değerlendirmelerde bulundu. Değişen demografik yapının yanı sıra artan öğrenci ve genç profesyonel nüfus ile yavaşlayan konut arzının, küçük metrekareli daireleri yeniden gündeme taşıdığını ifade etti. Çekici, yayımlanan yönetmelik ile bu dairelerin üretiminin başlamasının mümkün olacağını belirtti.
Bu konut tipinin yalnızca gençler için değil, tek başına yaşayan aile büyükleri için de önemli bir ihtiyaç olduğunu vurguladı.
Projelerin sadece metrekare açısından değil, sosyal donatıları, lokasyonları ve kentsel planlama kriterleri açısından da dikkate alınması gerektiğini belirtirken Çekici, şunları ekledi:
“Stüdyo dairelerin üretiminin yeniden mümkün hale gelmesi, bekleyen birçok projede hızlı bir hareketlenme sağlayacak ve 250’nin üzerinde alt sektörü olumlu etkileyerek destekleyecektir. Türkiye’nin de birçok metropolünde olduğu gibi farklı yaşam biçimlerine uygun konut çeşitliliği artık bir zorunluluk olmuştur. Bu yeni düzenleme ile stüdyo dairelerin geri dönüşü, tek başına yaşayan kişiler, genç profesyoneller ve öğrenciler için erişebilir bir alternatif sunabilir. Ayrıca, konut arzını çeşitlendirerek kiralık piyasasında denge sağlamak açısından önemli bir gelişmedir. Yatırımcı bakış açısıyla ise bu daireler, yüksek kiralanabilirlik, hızlı satış imkanı ve portföy çeşitlendirme avantajları ile dikkat çekmektedir.”
“VATANDAŞIN KONUTA ERİŞİMİ KOLAYLAŞACAK”
İnşaat Müteahhitleri Konfederasyonu (İMKON) Başkanı Tahir Tellioğlu, yeni düzenlemenin 1+0 daire yapımında bazı kurallar getirdiğine dikkat çekti. Tellioğlu, binalarda artık yüzde 20 oranında 1+0 dairelerin de yer alabileceğini belirtti. “Binalar tamamen 1+0 olarak inşa edilmeyecek. 3+1, 4+1 gibi dairelerin bulunduğu binalarda da bu tip dairelere yer verilecek. Bu sayede, öğrenciler, emekliler ve bekar yaşayanların hak mağduriyetinin önüne geçilecektir.” dedi.
Tellioğlu, yeni düzenlemenin Türkiye’de kaynak israfının da önüne geçeceğini savunarak şunları ekledi:
“Örneğin, bir öğrenci veya geçici olarak bir bölgeye atanan kişiler, bu daire tiplerini bulamadıkları için genelde daha büyük konutlara yöneliyorlardı. Bu durum da kaynak israfına sebep oluyordu. Artık bu sorun ortadan kalkmış olacaktır. Ayrıca, bu gelişme konut piyasasına hem arz hem de talep yönünde olumlu bir etki yaparak vatandaşların konuta erişimini kolaylaştıracaktır.”
“KONUT SEKTÖRÜNDE ARZ ÇEŞİTLİLİĞİNİ ARTIRACAK”
Konut Geliştiricileri ve Yatırımcıları Derneği (KONUTDER) Yönetim Kurulu Başkanı Ziya Yılmaz, son düzenlemeyle 1+0 tipindeki dairelerin üretim engellerinin kaldırıldığını açıkladı. Yılmaz, şehirlerde değişen sosyodemografik yapıya uygun konut çeşitliliği yaratma ve daha fazla kişinin ev sahibi olmasını sağlama amacının güdüldüğünü ifade etti. “Yönetmelik esnekliği, hane halkı büyüklüğündeki düşüş, artan tek kişilik hane sayısı ve yaşlanan nüfus gibi yeni toplumsal dinamiklere cevap vermeyi hedefliyor.” dedi.
Yılmaz, 1+0 dairelerin daha küçük metrekareleri sayesinde hem verimlilik sağladığını hem de ekonomik üretim modeli sunduğunu belirtti. “Bu daireler özellikle şehir merkezlerinde, genç çalışanlar, öğrenciler, yalnız yaşayan yaşlılar ve bekarlar için işlevsel yaşam alanları yaratıyor.” ifadelerini kullandı.
ARZ ÇEŞİTLİLİĞİNİ ARTIRACAK
Bu tip dairelerin, aynı blokta veya sitede anne veya babasına bakmak isteyen aileler için de önemli bir konfor sunacağını belirten Yılmaz, “Toplumdaki demografik değişim, 1+0 tipindeki konutların yalnızca bir inşaat tercihi değil, aynı zamanda sosyal yaşam biçimlerine uygun zorunlu bir konut çözümü olduğunu ortaya koyuyor.” şeklinde konuştu.
Yılmaz, 1+0 dairelerin yeniden üretilebilmesinin konut sektöründe arz çeşitliliğini artırarak piyasaya canlılık katacağını ifade etti. Son dönemde konut satışlarının artsa da birinci el satış oranlarının toplamdan yüzde 33’e kadar gerilediğini hatırlatan Yılmaz, “Talebi karşılayacak erişilebilir konut üretimi ve satışının yeniden ideal seviyelere ulaşması adına önemli bir adım atılmıştır. Özellikle İstanbul’da konut ihtiyacının küçük ve orta ölçekli haneler tarafından talep edildiğini görüyoruz.” dedi.
Yılmaz, Türkiye’de ev sahipliği oranındaki düşüşe de dikkat çekerek, “1+0 gibi erişilebilir fiyatlı konutların yeniden inşa edilebilmesi, daha geniş bir kesimin ev sahibi olmasına yardımcı olacak ve toplumsal konut ihtiyacına yanıt verecektir. Ayrıca, büyük şehirlerde yüksek kira artışlarına karşı alternatif bir çözüm sunacağını düşünüyoruz.” diye ekledi.
“BU DÜZENLEME BİR İHTİYAÇTI”
Anadolu Yakası İnşaat Müteahhitleri Derneği (AYİDER) Başkanı Hakan Şişik, bu düzenlemeye dair düşüncelerini paylaştı. Şişik, “Bu düzenleme gerçekte bir ihtiyaçtı. Maliyetler nedeniyle konut üretim hızı istenilen seviyede değil. Talep mevcut, fakat arz sınırlıydı. Böylece inşaat firmaları daha fazla konut üretmeye başlayacaklar, özellikle şehir merkezlerinde. Dolayısıyla kiralık daire sayıları artacak ve fiyatlarda bir düşüş yaşanacaktır. Faizlerin de düşmeye başlamasıyla birlikte özellikle bu tip dairelere ilgi giderek artacaktır ve ruhsat alımlarında bir artış gözlemlenecektir.” ifadelerini kullandı.
