Dünya genelinde tekstil ve moda sektöründe yaşanan hızlı gelişmeler, tedarikçilerin koleksiyon oluşturma ve numune çıkarma süreçlerinde zamanla yarışmasını gerektirirken, yeni teknolojilerin entegrasyonu da giderek daha büyük bir önem kazanmaktadır.
Bu bağlamda, TİHCAD Başkanı Ergin Aydın, yapay zeka teknolojilerinin tekstil ve moda endüstrisinde sağladığı kazanımlara yönelik değerlendirmelerde bulundu. Aydın, yapay zekanın ürün geliştirme ve modelleme süreçlerini hızlandırdığına dikkat çekti.
Küresel düzeyde yapay zeka pazarının 2026 yılında 4,9 milyar dolara ulaşmasının öngörüldüğünü ifade eden Aydın, “Tekstil üretimi alanında kalite kontrol, üretim planlama ve tedarik zinciri optimizasyonu gibi birçok noktada yapay zeka kullanılmakta. Üreticilerin yüzde 45’i kalite kontrol süreçlerini iyileştirmek için bu teknolojilerden faydalanıyor” şeklinde görüş belirtti.
Yapay zeka, üretim aşamasında bakım ve otomasyon verimliliğini artırırken, perakende alanında talep tahmini, stok yönetimi ve kişiselleştirilmiş pazarlama gibi amaçlarla da kullanılmaktadır.
Yapay zeka ile süreçlerin hızlanması
Geleneksel koleksiyon geliştirme sürecinin tasarımdan mağazaya ulaşmasının 8-12 ay sürdüğünü ifade eden Aydın, yapay zekanın dijital tasarım ile bu süreyi önemli ölçüde azaltma potansiyeline sahip olduğunu vurguladı.
“Yapay zeka destekli dijital tasarım bu aşamayı büyük ölçüde hızlandırabiliyor. Örneğin 3D dijital tasarım ile prototip oluşturma süreçleri, tasarım onayını haftalardan saatler mertebesine indiriyor. Fiziksel numunelerin hazırlanma süreci haftalar sürerken, dijital örnekler neredeyse anında sunulabiliyor. Son beş yılda giyim ürünlerinin teslim süreleri yarı yarıya kısalırken, geleneksel numune hazırlama sürecinde ise herhangi bir hızlanma görülmedi” dedi.
Dijital örnekleme ile maliyetlerde düşüş
Aydın, yapay zeka kullanarak tekstil ürün geliştirme süreçlerinin ortalama tasarım sürelerini yüzde 40 oranında hızlandırdığını ve yeni koleksiyonların pazara çıkış hızını arttırdığını belirtti. Dijital örneklemeleri, numune başına üretim maliyetlerini önemli ölçüde azalttığını kaydetti.
“Analizler, dijital numune kullanımı sayesinde geliştirme maliyetlerinde yüzde 60’a kadar tasarruf sağlandığını göstermekte. Moda ayakkabı sektöründe her yıl yaklaşık 14 milyar çift ayakkabı üretildiğinde, bunun ortalama 13 numunesi yapılmakta. Ancak bunların çoğu israf olarak çevreye zarar vermektedir. Dijital numune kullanımıyla gereksiz prototiplerin çoğundan kurtulmak mümkün hale geliyor” ifadelerini kullandı.
3D teknolojisi ile malzeme israfını azaltma
Aydın, hazır giyim sektöründe de her yıl milyonlarca ürünün çöpe gittiğini belirterek, “Bu israfın önemli bir kısmı, yalnızca 1-2 kez görülen ve rafa kaldırılan numune ürünlerden kaynaklanmakta. Yapay zeka ve 3D teknolojileri sayesinde markalar artık koleksiyon onayı için tek bir ‘master’ numune kullanabiliyor veya bazıları tamamen dijital prototiplerden karar alabiliyor” şeklinde ekledi.
Dijital platformlarda tasarlanan giysilerin gerçekçi 3D görüntüleri, kumaş düşüşü ve dikiş detaylarıyla sunulabildiğinden, birçok marka üretime geçmeden önce yalnızca bir fiziksel örneği onaylamakla yetiniyor. Bu yaklaşım hem malzeme israfını azaltıyor hem de prototiplerin gönderimi ve fotoğraf çekimi gibi süreçlerde zaman ve maliyet tasarrufu sağlıyor. Birleşmiş Milletler Sürdürülebilir Moda İttifakının verilerine göre, dijital bir giysi prototipinin üretimi, fiziksel bir prototipe oranla yüzde 97 daha az karbon salımıyla gerçekleşiyor.
Maliyetlerin düşmesi ve dijital showroom avantajı
Ergin Aydın, teknolojinin gelişmesiyle birlikte toptancıların ve alıcıların yeni koleksiyonları görmek için fiziksel showroomlara gitmek yerine dijital showroom konseptini tercih ettiğini ve bunun hızla yaygınlaştığını ifade etti. “Coğrafi engeller ortadan kalkıyor. Bir marka, İstanbul’daki koleksiyonunu Avrupa ve Amerika’daki alıcılara aynı anda gösterebiliyor. Bu sayede seyahat, fuar ve dağıtım gibi maliyetler de önemli ölçüde azalmakta” dedi.
Aydın, “Tasarım tarafında yapay zekanın etkileri, tasarımcılar için tehdit mi yoksa avantaj mı?” sorusuna, “Yapay zeka tamamen yaratıcı sürecin yerini alamaz, ancak tasarımcılara güçlü bir destek sağlayabilir. Büyük veri setlerinden öğrendiği kalıplarla yeni desenler, renk kombinasyonları veya formlar önerebilir. Ancak bu önerilerin moda dünyasındaki kültürel ve sanatsal değerlendirmesini yapacak olan insandır. Başka bir deyişle, yapay zeka tasarımcılara ilham verebilir ve sıra dışı kombinasyonlar denemelerini sağlayabilir” yanıtını verdi.
