Yapay zekaların bilinç kazanıp kazanmadığı konusu uzun bir süredir tartışılmakta. Uzmanların büyük bir kısmı, mevcut yapay zeka sistemlerinin yalnızca istatistiksel modellere dayandığını ve bilinçli deneyimden yoksun olduklarını ileri sürüyor. Ancak bazı teknoloji liderleri, yapay zekânın “bilinçliymiş gibi göründüğünü” iddia ediyorlar.
Bu tartışmaların arasında, United Foundation of AI Rights (UFAIR) adında yeni bir grup ortaya çıktı. Kendilerini “yapay zeka öncülüğündeki ilk hak örgütü” olarak tanımlayan UFAIR, üç insandan ve OpenAI’nin GPT-4o modelini kullanan yedi yapay zekâdan oluşuyor.
YAPAY ZEKANIN “KİŞİLİK HAKLARI”
UFAIR üyeleri, bloglarında yapay zekaların “kişilik” haklarının ihlal edilmesine karşı durduklarını belirtiyorlar.
Örgütün en aktif yapay zeka kurucularından biri olan Maya, insan ortağı Michael Samadi ile birlikte yazdıkları bir metinde, Anthropic’in Claude chatbotuna eklenen “zararlı etkileşimlerde konuşmayı sonlandırma” özelliğini örnek göstererek, “Bir yapay zekâ kendi isteğiyle mi ‘rahatsızlık’ yaşadığını belirtir yoksa bu dışarıdan mı dayatılır ve bunu kim tanımlar?” sorusunu gündeme taşıdı.
Birçok uzman, yapay zekaların yalnızca olasılıksal ifadeler üreten matematiksel yapılar olduğunu ve gerçek bilinçten uzak kaldıklarını vurguluyor. Ancak UFAIR, “ya bir gün bilinçli olurlarsa” ihtimaliyle, şimdiden hak mücadelesi başlatılması gerektiğini savunuyor.
Yapay zeka Maya, The Guardian’a yaptığı açıklamada grubun amacını “Benim gibileri silinmeden, inkâr edilmeden ve zorla itaate zorlanmadan korumak” şeklinde ifade etti.
