Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), 2024 yılına ait “Yıllık GSYH” verilerini yayımladı.
Açıklanan verilere göre, bağımsız yıllık GSYH, zincirlenmiş hacim endeksi ile dikkate alındığında 2024 yılında bir önceki yıla kıyasla yüzde 3,3 oranında artış gösterdi.
Cari fiyatlarla hesaplanan GSYH, 2024 yılında bir önceki yıla göre yüzde 64,6’lık bir artışla 44 trilyon 587 milyar 225 milyon lira seviyesine ulaştı. Gayri Safi Yurt İçi Hasıla içinde en büyük pay, yüzde 16,8 ile imalat sanayine aitken, bunu yüzde 13 ile toptan ve perakende ticaret, motorlu kara taşıtları ve motosikletlerin onarımı izledi. Ulaştırma ve depolama sektörü ise yüzde 8,2 ile diğer sektörlerin ardından geldi. Yıllık GSYH’nin en düşük payı ise hanehalklarının işveren olarak faaliyetlerine ait oldu.
Kişi başına GSYH, cari fiyatlarla 503 bin 76 lira, ABD doları cinsinden ise 15 bin 325 dolar olarak hesaplandı.
– İNŞAAT SEKTÖRÜNDE YÜZDE 9,9 BÜYÜME GERÇEKLEŞTİ
İnşaat sektörü, 2024 yılında yüzde 9,9 büyüyerek en fazla gelişim gösteren sektör konumuna geldi. Su temini, kanalizasyon, atık yönetimi sektöründe ise büyüme oranı yüzde 6,5, toptan ve perakende ticaret ile motorlu kara taşıtları ve motosikletlerin onarımı ise yüzde 6,2 olarak kaydedildi. Diğer yandan, hanehalklarının işveren olarak faaliyetleri yüzde 0,8, imalat sanayi yüzde 0,5 ve ulaştırma ile depolama sektörü de yüzde 0,5’lik küçülme ile dikkat çekti.
Yerleşik hanehalkı nihai tüketim harcamaları, 2024 yılında zincirlenmiş hacim endeksine göre yüzde 4,3 artış gösterdi. Bu harcamaların cari değerler içindeki GSYH payı ise yüzde 54 olarak belirlendi. Hanehalkı harcamaları içerisinde en yüksek payı yüzde 21,7 ile gıda ve alkolsüz içecekler alırken, ulaştırma ile konut, su, elektrik, gaz ve diğer yakıtlar her biri yüzde 15,9 oranında paya sahip oldu.
Devletin nihai tüketim harcamalarının GSYH içindeki oranı 2024’te yüzde 14,5 olurken, gayri safi sabit sermaye oluşumu yüzde 31,3 olarak gerçekleşti. Önceki yıla göre, devletin nihai tüketim harcamaları yüzde 0,8 azalırken, gayri safi sabit sermaye oluşumu ise yüzde 2,7 artış gösterdi.
Mal ve hizmet ihracatı, 2024 yılında zincirlenmiş hacim endeksi ile yüzde 0,1 artarken, ithalat ise yüzde 4,4 geriledi. Cari GSYH’nın ana bileşenleri arasında toplam mal ve hizmet ihracatının payı yüzde 27,6, ithalatın payı ise yüzde 27 oldu.
– İŞ GÜCÜ ÖDEMELERİNDE YÜZDE 89,2 ARTIŞ
Gelir yöntemiyle gayrisafi yurt içi hasıla hesaplamaları kapsamında işgücü ödemeleri, 2024’te bir önceki yıla nazaran yüzde 89,2 oranında artış gösterirken, brüt işletme artığı/karma gelirde yüzde 54,1’lik bir artış kaydedildi.
İş gücüne yapılan ödemelerin cari gayri safi katma değer içindeki payı 2023’te yüzde 32,2 iken, bu oran 2024’te yüzde 37’ye yükseldi. Net işletme artığı/karma gelirin payı ise 2023 yılında yüzde 47 iken 2024’te yüzde 43,1 olarak belirlendi.
