Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), 2024 yılına dair “Yıllık GSYH” raporunu kamuoyuyla paylaştı.
Yıllık verilere dayanarak hesaplanan bağımsız yıllık GSYH, zincirlenmiş hacim endeksi kullanılarak 2024’te önceki yıla göre yüzde 3,3 oranında bir artış gösterdi.
Üretim yöntemine göre cari fiyatlarla hesaplanan GSYH, 2024 yılı itibarıyla bir önceki yıla göre yüzde 64,6 artarak 44 trilyon 587 milyar 225 milyon lira seviyesine ulaştı. Gayri Safi Yurt İçi Hasıla’da en yüksek payı, yüzde 16,8 ile imalat sanayi aldı. Bunu yüzde 13 ile toptan ve perakende ticaret, motorlu kara taşıtları ve motosikletlerin onarımı, yüzde 8,2 ile de ulaştırma ve depolama sektörü izledi. Yıllık GSYH’de en düşük payı ise hanehalklarının işverenler olarak faaliyetleri oluşturdu.
Kişi başına GSYH, cari fiyatlarla 503 bin 76 lira, ABD doları cinsinden ise 15 bin 325 dolara denk geldi.
İnşaat sektörü yüzde 9,9 ile en yüksek büyümeyi gösterdi
İnşaat sektörü, 2024 yılı itibarıyla yüzde 9,9 oranında büyüyerek en fazla büyüyen sektör olarak öne çıktı. Diğer büyüyen sektörler arasında su temini, kanalizasyon ve atık yönetimi yüzde 6,5, toptan ve perakende ticaret ile motorlu kara taşıtlarının onarımı ise yüzde 6,2 artış kaydetti. Öte yandan, hanehalklarının işveren olarak faaliyetleri yüzde 0,8, imalat sanayi yüzde 0,5, ulaştırma ve depolama yüzde 0,5 ile en çok küçülen sektörler arasında yer aldı.
Yerleşik hanehalkı nihai tüketim harcamaları 2024’te bir önceki yıla göre zincirlenmiş hacim endeksiyle yüzde 4,3 oranında arttı. Bu harcamaların cari değerlerle GSYH içerisindeki payı ise yüzde 54 olarak belirlendi. Hanehalkı harcamalarında en yüksek pay alan gruplar ise sırasıyla yüzde 21,7 ile gıda ve alkolsüz içecekler, yüzde 15,9 ile ulaştırma, ve yüzde 15,9 ile konut, su, elektrik, gaz ve diğer yakıtlar oldu.
Devletin nihai tüketim harcamalarının GSYH içindeki payı 2024’te yüzde 14,5 olarak gerçekleşirken, gayri safi sabit sermaye oluşumunun payı ise yüzde 31,3 seviyesine ulaştı. Bir önceki yıl zincirlenmiş hacim endeksiyle devletin nihai tüketim harcamaları yüzde 0,8 oranında azalırken, gayri safi sabit sermaye oluşumu yüzde 2,7 artış gösterdi.
Mal ve hizmet ihracatı 2024’te zincirlenmiş hacim endeksi olarak yüzde 0,1 artış kaydederken, ithalat ise yüzde 4,4 oranında azaldı. Harcama yöntemine göre cari GSYH ana bileşenleri içerisinde toplam mal ve hizmet ihracatının payı yüzde 27,6, ithalatın payı ise yüzde 27 olarak belirlendi.
İşgücü ödemeleri önemli bir artış gösterdi
Gelir yöntemiyle hesaplanan gayrisafi yurt içi hasıla verilerine göre, işgücü ödemeleri 2024’te bir önceki yıla göre yüzde 89,2 oranında artış gösterdi. Brüt işletme artığı/karma gelir ise yüzde 54,1 oranında yükseldi.
İşgücü ödemelerinin cari gayri safi katma değer içindeki payı, 2023’te yüzde 32,2 olarak belirlenirken, 2024’te bu oran yüzde 37’ye ulaştı. Net işletme artığı/karma gelirin payı ise 2023’te yüzde 47, 2024’te ise yüzde 43,1 olarak gerçekleşti.
