Yeni yapılan bir araştırma, mevsimlerin beklenenden çok daha karmaşık bir işleyişe sahip olduğunu göstererek, bitki büyüme döngülerinde “mevsimsel uyumsuzlukları” gün yüzüne çıkardı.
Mevsimsel döngülerin düşündüğümüzden daha karmaşık bir yapıda olduğu tespit edildi. Doğa olaylarının temel etkenlerini belirleyen mevsimler, komşu bölgelerde bile farklı zaman dilimlerinde işleyebiliyor.
Nature dergisinde yayımlanan çalışmada, bilim insanları uydulardan elde edilen verileri kullanarak dünya genelindeki bitki büyüme döngülerini inceledi ve “mevsimsel uyumsuzluk” adı verilen dikkat çekici bir olguya ışık tutmuş oldu.
MEVSİMLERİ UZAYDAN İZLEMEK
Bitkilerin çiçeklenme ve büyüme zamanlarını inceleyen “fenoloji”, binlerce yıllık insan gözlemlerine dayanırken, günümüzde uydular sayesinde bu döngüler uzaydan takip edilebiliyor.
Bununla birlikte, mevcut yöntemlerin çoğunlukla Avrupa ve Kuzey Amerika gibi belirgin kış dönemlerine sahip bölgelerde başarılı sonuçlar verdiği görülüyor. Tropikal ve kurak alanlarda ise mevsimsel döngülerin belirsizliği artıyor.
SÜRPRİZ DESENLER VE ÇİFTE ZİRVE
Araştırmacılar, 20 yıllık uydu görüntülerini analiz ederek bitki büyüme zamanlarının küresel haritasını çıkardı. Elde edilen sonuçlar, beklenmedik bulgular da içeriyor.
Özellikle Akdeniz iklimine sahip bölgelerde bitki büyümesinin “çifte zirve” döngüsü gösterdiği gözlemlendi. Komşu kurak alanlarla karşılaştırıldığında, belirgin farklılıklar ortaya çıktı.
BİYOÇEŞİTLİLİĞE ETKİSİ
Mevsimsel uyumsuzlukların yoğun olarak yaşandığı bölgelerin, dünyanın en zengin biyoçeşitlilik alanlarıyla örtüşmesi dikkat çekici bir bulgu olarak kaydedildi.
Bilim insanları, bu durumun tesadüfi olmadığını belirtiyor. Zira farklı bölgelerde bitkilerin çiçeklenme ve kaynakların sağlanma zamanlarının değişmesi, hayvanların üreme döngülerini etkileyerek türlerin genetik olarak ayrışmasına ve yeni türlerin oluşmasına zemin hazırlayabilir.
EKONOMİ VE İNSAN YAŞAMI İÇİN ETKİLERİ
Bu araştırma, doğa için olduğu kadar insanlar için de büyük öneme sahip bulgular sunuyor. Örneğin, Kolombiya’da kahve tarlalarının hasat döngülerinin, dağlar gibi kısa mesafelerde bile tamamen farklı zamanlarda gerçekleştiği tespit edildi.
Bu tür bulgular, tarım uygulamaları, göç eden hayvanların izlenmesi ve iklim değişikliğinin etkilerini anlamada oldukça kritik bir rol oynuyor. Bilim insanları, hazırladıkları interaktif çevrim içi harita ile bu mevsimsel farklılıkların detaylı bir şekilde incelenebileceğini ifade ediyor.
