Fizikçiler, insan gözünün doğrudan görebildiği ve neon renkli dalgalı çizgilerle kendini belirgin şekilde gösteren bir zaman kristali üretmeyi başardılar. Bu, dünya çapında bir ilke imza atılması anlamına geliyor.
Colorado Boulder Üniversitesi’nden fizikçi Hanqing Zhao, “Mikroskop altında ve özel koşullarda çıplak gözle bile gözlemlenebiliyorlar” ifadelerini kullandı.
ZAMAN KRİSTALİ NEDİR?
Zaman kristalleri, 2012 yılında Nobel ödüllü fizikçi Frank Wilczek tarafından öngörülmüştü. Başlangıçta, termodinamiğin temel yasalarını ihlal edebileceği nedeniyle bu kavrama kuşkuyla yaklaşılmıştı.
2016 yılında ise, ABD’li bir ekip tarafından ilk kez deneysel gözlemlerle doğrulandı.
Normal kristaller, elmas veya kuvars gibi, atomların üç boyutlu bir kafes yapısı içinde düzenlenen dizilimlerinden oluşurken; zaman kristalleri, uzayda olduğu kadar zamanda da tekrar eden bir yapıya sahiptir.
Bu özel parçacıklar, çevrelerindeki ritimlerden bağımsız olarak kendi zaman simetrisini bozan salınımlar oluşturur.
IŞIKTAN DOĞAN KRİSTALLER
Zhao ve meslektaşı Ivan Smalyukh, zaman kristalini sıvı kristaller kullanarak gerçekleştirdi. Bu maddeler, LCD ekranlarda da yer alan, hem sıvı hem de kristal özellikleri taşıyor.
Araştırmacılar, sıvı kristali özel bir boya kaplı cam plakalar arasına yerleştirdi. Numuneye belirli ışık türleri uygulandığında, boya molekülleri yön değiştirerek sıvı kristale baskı yapmaya başladı.
Baskı, sıvı kristalde kıvrımlar oluşturup birbirini tetikleyen karmaşık bir hareket dizisinin başlamasına neden oldu.
Bu süreç, ışık ve sıcaklık değişimlerine rağmen saatler boyunca süren tekrar eden dalgalı renkli çizgilerin ortaya çıkmasını sağladı.
YENİ TEKNOLOJİLERİN KAPISINI AÇABİLİR
Yürütülen araştırma, zaman kristali tanımının gerektirdiği tüm kriterleri başarıyla karşılıyor. Bununla birlikte, bilim insanları farklı sistemlerde zaman kristallerinin değişik özellikler gösterebileceğine ve yeni kriterlerin ortaya çıkabileceğine dikkat çekiyor.
Bu keşfin yalnızca temel bilim için değil, aynı zamanda teknolojik uygulamalar için de büyük bir potansiyele sahip olduğu vurgulanıyor.
