Ekonomik Kalkınma ve İşbirliği Örgütü (OECD), ülkelerdeki eğitim sistemlerine dair kapsamlı veriler sunan “Bir Bakışta Eğitim 2025” raporunu yayınladı. Bu rapor, her yıl eğitim alanında yapılan karşılaştırmalarla dikkat çekiyor.
Rapora göre, Türkiye, eğitimde kaydettiği ilerlemelerle dikkat çekerken, eğitimde kapsayıcılığı artırma ve gençleri eğitime kazandırma konusunda OECD ülkeleri arasında öne çıkmayı başardı.
Eğitim erişiminin her kademede arttığına dikkat çeken rapor, Türkiye’de yükseköğretim tamamlama oranlarının yükseldiğini, terk oranlarının ise düşük seviyelerde seyrettiğini belirtiyor. Ayrıca, öğretmen maaşlarıyla sınıf mevcutlarının iyileştirildiği ve temel derslere ayrılan sürenin OECD ortalamalarının üzerinde olduğu ifade ediliyor.
Türkiye’de son on yıl içinde 3-5 yaş aralığında çocukların okullaşma oranı yüzde 28’den yüzde 54’e çıkarak OECD ülkeleri arasında en yüksek artışlardan biri olarak dikkat çekti. 5 yaş grubundaki okullaşma oranı da OECD ortalaması olan yüzde 86’yı geride bırakarak yüzde 98’e ulaştı.
Ayrıca 15-19 yaş grubundaki okullaşma oranı yüzde 69’dan yüzde 79’a yükseldi. Bu oran, Türkiye’yi OECD ortalaması olan yüzde 84’e ve ABD ile İngiltere gibi ülkelerin düzeyine daha da yaklaşmış durumda.
25-34 yaş grubunda ise ortaöğretimi tamamlamayanların oranı 2019 yılında yüzde 41 iken, geçen yıl bu oran yüzde 28’e düşerek OECD ortalamasında iyileşme sağlandığını gösterdi.
Türkiye, yükseköğretimde en düşük okul terk oranlarına sahip
Lisans programlarında Türkiye’deki ilk yıl okul terk oranı sadece yüzde 1 olarak kaydedildi. Bu oran, OECD ortalaması olan yüzde 13 ile kıyaslandığında en düşük terk oranı olarak öne çıkmakta.
Türkiye’deki yükseköğretim sisteminde sunulan destekler, lisans öğrencilerinin yüzde 64’ünün süresinde, yüzde 86’sının ise beklenen mezuniyet tarihinden en geç 3 yıl içinde mezun olmasını sağlamakta.
STEM (fen, teknoloji, mühendislik, matematik) alanlarında yüzde 81, sağlık alanlarında ise yüzde 94’lük tamamlama oranlarıyla Türkiye, OECD ortalamalarını da geride bıraktı.
Kadın ve erkeklerde lisans tamamlama oranları, OECD ortalamalarının üzerinde seyretmekte. Kadınların lisans tamamlama oranı yüzde 91, erkeklerde ise bu oran yüzde 80 olarak belirlendi.
Raporda, yükseköğretimde uluslararası öğrencilerin artışı da vurgulandı. Türkiye, 2018’deki yüzde 1,7’lik uluslararası öğrenci oranını 2023’te yüzde 4,3’e yükseltti.
Türkiye, eğitime kamu kaynaklarından yüksek pay ayırıyor
Raporda, Türkiye’de kamu kaynaklarından eğitime ayrılan payın yüzde 10,6 olduğu, bu oranın OECD ortalaması olan yüzde 10,1’in üzerinde yer aldığı belirtildi.
Ayrıca Türkiye, Danimarka, Finlandiya, Norveç ve İsveç ile birlikte kamu yükseköğretim kurumlarında öğrenim ücreti almayan ülkeler arasında yerini alıyor.
2024 verilerine göre, Türkiye’de öğretmenlerin yıllık brüt başlangıç maaşları, satın alma gücü paritesine göre OECD ortalamalarını aşmakta. Son 10 yıl içinde öğretmen maaşlarının reel olarak en fazla arttığı ülkeler arasında yer alıyor.
Öğretmen atamalarıyla birlikte, ilkokulda öğrenci başına düşen sayı 18, ortaokul ve genel liselerde 13, meslek liselerinde 14, lise genelinde ise 12’ye geriledi.
Türkiye, en genç öğretmen profiline sahip ülkelerden biri
Ayrıca Türkiye, ortaokulda 50 yaş ve üzeri öğretmen oranının yüzde 13 ile OECD ortalaması olan yüzde 38’i geride bırakarak en genç öğretmen profiline sahip ülkeler arasında yer almakta.
İlkokul sınıf mevcutları da 2013’ten bu yana 2 öğrenci azalarak 21’e düştü ve OECD ortalamasıyla eşit seviyeye geldi.
Rapora göre, Türkiye’de ilkokulda ders saatlerinin yüzde 47’si, ortaokulda ise yüzde 30’u dil ve matematik gibi temel derslere ayrılmakta. Bu oranlar, OECD ortalamalarının üzerinde bir tablo çizmektedir.
